به گزارش خبرنگار ایلنا، اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبر خود امروز دوشنبه ۱۷ دی‌ماه، گفت: این ایام مصادف است با سالگرد شهادت قهرمان ملی و سردار بزرگ اسلام، شهید سلیمانی، که سرباز بزرگ وطن و قهرمان مبارزه با تروریسم است. ما یاد و خاطره ایشان و همرزمانشان را گرامی می‌داریم.
وی ادامه داد: فردا، ۷ ژانویه، روز شهید در فلسطین اشغالی است. به این مناسبت، لازم است به جنایاتی که کماکان در غزه و در سرزمین‌های اشغالی در حال وقوع است، توجه کنیم. این کشتار بی‌سابقه، باعث شرم برای انسانیت و ننگی ابدی برای رژیم صهیونیستی و حامیان و کمک‌کنندگان به این رژیم است. در روزهای اخیر، ده‌ها نفر از فلسطینیان بی‌گناه، اعم از زن و کودک و بیمار، در بخش‌های مختلف غزه به شهادت رسیده‌اند. سرما و شرایط نامساعد آب و هوایی، ماجرای غم‌انگیز جدیدی را رقم زده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه امروز روز ولادت حضرت عیسی مسیح به روایت ارامنه و مسیحیان ارتودکس است، گفت: به همه پیروان ادیان ابراهیمی، به ویژه هموطنان مسیحی ایرانی، تبریک عرض می‌کنم.
وی یادآور شد: امروز دهمین جلسه ستاد هماهنگی روابط اقتصادی به ریاست آقای عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، در وزارت امور خارجه در حال برگزاری است. قرار است در این جلسه در مورد راهکارهای اقتصادی بر مبنای برنامه هفتم توسعه بحث و تبادل نظر صورت گیرد. در دو هفته اخیر، در حوزه دیپلماسی، اتفاقات مهمی رخ داده است؛ از جمله سفر آقای عراقچی به چین.
بقایی در رابطه با موافقت‌نامه همکاری بلندمدت ایران و روسیه که در تاریخ ۲۸ دی‌ماه با حضور نمایندگان دو کشور امضا می‌شود، گفت: شروع روند این موافقت‌نامه به سال‌ها قبل بازمی‌گردد و از اواخر دهه ۱۳۷۰، مذاکرات مرتبط با این سند در دولت‌های مختلف ادامه یافته است. این سند به نوعی به‌روز رسانی موافقت‌نامه بلندمدت همکاری است که در اواخر دهه ۱۳۷۰ میان دو کشور به توافق رسید. از سال ۱۳۸۱، این موافقت‌نامه اجرایی شد و یک دوره زمانی ۱۰ ساله داشت که تا سال ۱۳۹۱ ادامه یافت. بعد از آن، به صورت خودکار پنج سال دیگر تمدید شد و در حال حاضر، این سند مبنای همکاری‌های ایران و روسیه به شمار می‌رود.
وی عنوان کرد: بنابراین، سند جدید به نوعی تکمیل‌کننده، تشریح‌کننده و به‌روز رسانی‌کننده سند قبلی محسوب می‌شود. این سند از اوایل تابستان گذشته به تأیید دو کشور رسیده بود و ما در پی تعیین زمان مناسبی برای امضای آن بودیم. در جلسات قبلی نیز، درباره زمان مناسب برای امضای سند توسط رئیس کل و مقامات روسی بحث‌هایی صورت گرفته بود و اکنون زمان مشخصی برای این اقدام تعیین شده است.
سخنگوی وزارت امورخارجه در خصوص سفر رییس جمهور به تاجیکستان تصریح کرد: این سفر با دستور کار مشخصی انجام خواهد شد و جزئیات آن به موقع از سوی دفتر رئیس‌جمهور اعلام خواهد شد. این سفر در اواخر دی‌ماه برنامه‌ریزی شده و اولین سفر منطقه‌ای رئیس‌جمهور به منطقه اوراسیا خواهد بود.
بقایی با بیان اینکه رابطه ما با تاجیکستان از جنبه‌های تمدنی، تاریخی، فرهنگی، زبانی و دینی بسیار مهم و قابل توجه است، عنوان کرد: در این سفر، انتظار می‌رود که اسناد مهمی در زمینه‌های اقتصادی، تجاری و فرهنگی به امضا برسد. همچنین، بازگشایی یکی از مراکز مهم فرهنگی در تاجیکستان و افتتاح مرکز سلامت هلال احمر نیز از دیگر موضوعات دستور کار این سفر خواهد بود. این سفر به دعوت رئیس‌جمهور تاجیکستان انجام می‌شود و همانطور که اشاره کردم، برنامه‌ریزی‌های لازم برای اواخر همین ماه انجام شده است.
وی درباره بازرسی از دیپلمات ایرانی در فرودگاه لبنان، عنوان کرد: پس از ورود به لبنان و هماهنگی با وزارت خارجه این کشور، بازرسی نباید صورت می‌گرفت. کلیت موضوع نیز توسط سفیر ایران در بیروت توضیح داده شده و ایشان اشاره کردند که عمدتاً این موضوع ناشی از برخی اطلاع‌رسانی‌های نادرست بوده است. امیدواریم که این روند تکرار نشود. قاعدتاً دوستان در سفارت و همچنین در وزارت خارجه در تماس با طرف‌های مربوطه، موضوع را پیگیری کرده و در تلاش هستند تا مسائل موجود را حل و فصل نمایند. موضوع همچنان ادامه‌دار است و پیگیری‌های لازم در حال انجام است.
سخنگوی وزارت خارجه در رابطه با روابط و ایران و ترکیه و مشکلات پیش آمده برای کامیون‌داران ایرانی عنوان کرد: مشکلات کامیون‌داران ایرانی در مرز بازرگان موضوع سیاسی نیست و فنی است. ما برای حل این موضوع پیگیر هستیم. تلاش ما و ترکیه بر مبنای حسن همجواری و اهمیت موضوع مقابله با تروریسم و حمل و نقل کالا از مسیرهای دو کشور بوده است. در روزهای گذشته، گفت‌وگوهای مفصلی در این زمینه جریان داشته و احتمالاً به زودی یک هیئت از طرف ما با حضور نمایندگان دستگاه‌های ذی‌ربط تشکیل خواهد شد. امیدواریم که این موضوع به زودی حل شود.
وی در مورد موضع ایران در خصوص وضعیت سوریه، بیان کرد: در مورد سوریه، مواضع ما بسیار روشن است. از ابتدای تحولات، وزارت خارجه ایران بیانیه‌های واضحی صادر کرده و ما به انتخاب مردم سوریه احترام می‌گذاریم. حفظ تمامیت سرزمینی و وحدت سوریه برای ما و برای کل منطقه اهمیت دارد. همچنین، نگرانی‌های خود را با طرف‌های مختلف در میان گذاشته‌ایم و بر این باوریم که سوریه باید بدون مداخله مخرب از سوی کشورهای منطقه یا طرف‌های بین‌المللی، تصمیم‌گیری کند. ما همچنین باید مراقب باشیم که سوریه به محلی برای رشد تروریسم و افراط‌گرایی تبدیل نشود. این مواضع به وضوح اعلام شده و آقای عراقچی نیز توضیحات معناداری در این زمینه ارائه داده‌اند. ایشان بر اهمیت ثبات و آرامش در سوریه تأکید کرده و بیان کرده‌اند که این موضوع به نفع کل کشورهای منطقه است.
بقایی درباره سفر نخست‌وزیر عراق به تهران گفت: این سفر به دعوت رئیس‌جمهور انجام خواهد شد و این سفر در چارچوب مراودات و رفت و آمدهای دیپلماتیک بین دو کشور صورت می‌گیرد. در این ملاقات، موضوعات مختلفی از جمله مناسبات دو جانبه در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی مورد بحث قرار خواهد گرفت. تحولات منطقه نیز یکی از موضوعات مهم در دستور کار این گفت‌وگو خواهد بود. به‌طور کلی، این سفر فرصتی برای تقویت روابط و همکاری‌های ایران و عراق و بررسی چالش‌ها و فرصت‌های موجود در منطقه است. اطلاع‌رسانی در این زمینه از سوی دفتر ریاست جمهوری به موقع انجام خواهد شد و امیدواریم که نتایج مثبتی از این سفر حاصل شود.
سخنگوی وزارت خارجه درباره سفر بوسعیدی، وزیر خارجه عمان به تهران، گفت: این سفر در راستای تقویت روابط دوجانبه و مباحث مرتبط با همکاری‌های منطقه‌ای انجام شد. وزیر خارجه عمان در این سفر به بررسی روابط تاریخی و دوستانه دو کشور پرداخت و بر اهمیت این روابط در زمینه‌های مختلف تأکید کرد. به گفته وزیر محترم، این سفر به هیچ عنوان صرفاً یک دیدار تشریفاتی نبود، بلکه فرصتی برای گفت‌وگوهای جدی در مورد موضوعات کلیدی و چالش‌های مشترک در منطقه به شمار می‌رفت. برای جزئیات بیشتر و اطلاعات دقیق‌تر در مورد محتوای گفت‌وگوها و نتایج این سفر، می‌توانید به مصاحبه آقای عراقچی بعد از ملاقات با همتای عمانی مراجعه کنید.
بقایی سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار ایسنا درباره روابط ایران و عربستان پس از اعدام ۶ تبعه ایرانی در این کشور و خبرها درباره خروج هلدینگ عربستانی صافولا از ایران بیان کرد: صرف اینکه تحولات، همزمان واقع می‌شوند، نباید به آنها تحلیل سیاسی معناداری داد؛ این‌ها صرفا در یک زمان اتفاق افتاده‌اند. اطلاعاتی که از سازمان سرمایه‌گذاری درباره این شرکت گرفتیم، این است که ارزی خارج نشده و انتقال سهام از یک شرکت به شرکت دیگری بوده است. این ارتباطی با موضوع کنسولی (اعدام ۶ ایرانی) ندارد.
سخنگوی وزارت خارجه گفت: در بعد کنسولی، بلافاصله پس از انتشار خبر، سفیر عربستان به وزارت خارجه ایران مراجعه کرد و موضوعات به‌صورت شفاف و صریح مطرح شد. درباره اعزام هیات کنسولی، ما در حال گفت‌وگو با طرف عربستانی هستیم. گفت‌وگوی ما در چارچوب حمایت از حقوق کنسولی و ارائه خدمات به هموطنان ادامه خواهد داشت.
وی با تاکید بر این موضوع که ایران به موضوعات مرتبط با افغانستان و به‌ویژه مشکلات ناشی از سیاست‌های آبی توجه خاصی دارد. اظهار کرد: پیگیری موضوعات مرتبط با آب‌های مرزی و حقوق مربوط به آنها از اوایل دهه ۹۰ آغاز شده و به‌طور مداوم در دستور کار ما قرار دارد. ما تأکید داریم که آب‌های جاری از افغانستان به ایران حقوقی را برای هر دو طرف ایجاد می‌کند و این موضوع باید جدی گرفته شود. ایران با در نظر گرفتن ملاحظات محیط زیستی و اصول همجواری، از مقامات افغانستان انتظار دارد که به این موضوعات توجه کنند. سفارت ایران در افغانستان فعال است و سرپرست سفارت به‌طور جدی پیگیر این موضوعات است. در مورد اقدام بعدی، ما همچنان به دیپلماسی و گفت‌وگو ادامه خواهیم داد و از تمام امکانات برای حفظ حقوق خود و امنیت منطقه استفاده خواهیم کرد.
بقایی در رابطه با انصراف ایران از نمایشگاه اکسپو، عنوان کرد: تصمیم به عدم شرکت در این رویدادها از سوی نهادهای ذی‌ربط اتخاذ شده و دستگاه دیپلماسی ایران وظیفه دارد که در راستای منافع ملی عمل کند. این تصمیمات به دلایل موجه و با توجه به شرایط موجود اتخاذ شده است و مشابه این اقدام‌ها از سوی دیگر کشورها نیز مشاهده شده است. امیدواریم که در آینده، با توجه به منافع اقتصادی و نیازهای مشترک، شرایط برای همکاری‌های بیشتر فراهم شود و بتوانیم در زمینه‌های مختلف با دیگر کشورها تعامل داشته باشیم.
وی درباره سفر وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به چین گفت: این سفر یک رویداد مهم در عرصه دیپلماسی کشور بود و به عنوان اولین سفر دوجانبه وی به خارج از منطقه، نشان‌دهنده اهمیت و امنیت روابط ایران با چین است. این سفر فرصتی بود تا روند اجرایی شدن موافقت‌نامه و برنامه همکاری جامع بین ایران و چین مورد بررسی قرار گیرد. در این ملاقات، موضوعات مختلف اقتصادی، به‌خصوص در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر، به بحث گذاشته شد. معاون وزیر نیرو در امور انرژی‌های تجدیدپذیر و نمایندگانی از وزارت خارجه نیز در این سفر حضور داشتند تا همکاری‌های بین دو کشور را در این حوزه تقویت کنند.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: همچنین، بیانیه مشترک یا مجموعه تفاهم‌نامه‌ای پس از این سفر منتشر شد که در آن به موضوعات مختلف منطقه‌ای و اهمیت نقش چین در سیاست‌های منطقه‌ای اشاره شده است. این بیانیه می‌تواند به تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی کمک کند و تأثیرات مثبتی بر امنیت و ثبات منطقه داشته باشد. در کل، این سفر و نتایج آن، گام مهمی در راستای گسترش روابط اقتصادی، تجاری و انرژی بین ایران و چین به شمار می‌آید و می‌تواند به بهبود وضعیت منطقه کمک کند.
وی در مورد دیدار اخیر معاون وزیر خارجه ایران و نمایندگان هند گفت: این دیدار به بررسی موضوعات مرتبط با توسعه بندر چابهار و افزایش کیفیت آن اختصاص داشت. در این مذاکرات، موضوع مشارکت در پروژه‌های مرتبط با زاهدان و چابهار مورد بحث قرار گرفت و تأکید شد که همکاری‌های دوجانبه می‌تواند به رشد اقتصادی و بهبود زیرساخت‌های منطقه کمک کند. همچنین، ایران و هند به عنوان دو کشور مهم در منطقه، به بررسی راهکارهایی برای تقویت روابط تجاری و اقتصادی خود پرداخته‌اند. این همکاری‌ها می‌تواند به تسهیل تجارت و توسعه زیرساخت‌ها در منطقه کمک کند و نقش مهمی در امنیت و ثبات اقتصادی ایفا نماید. در نهایت، این مذاکرات و توافقات، نشان‌دهنده عزم دو کشور برای همکاری نزدیک‌تر و بهره‌برداری از ظرفیت‌های موجود در زمینه‌های مختلف است.
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص دور جدید گفت‌وگوهای ایران و اروپا بیان کرد: دور جدید گفت‌وگوهای ایران و اروپا در ۲۴ و ۲۵ دی ماه در ژنو انجام می‌شود و این ادامه گفت‌وگوهایی خواهد بود که در آذرماه انجام شد. در جریان این گفت‌وگوها موضوعات و مسائلی از جمله مسائل منطقه‌ای، روابط دوجانبه و موضوع هسته‌ای و رفع تحریم‌ها مورد رایزنی قرار می‌گیرد و همانطور که پیش از این گفتم این گفت‌وگوها ادامه روندی است که از قبل توافق شده بود و گام دیگری در ارتباط با گفت‌وگوهای ایران و اروپا است.
وی با بیان اینکه ما هیچ‌وقت از میز مذاکره فرار نکرده و قائل به گفت‌وگو بودیم، یادآور شد: آقای عراقچی هم اعلام کردند که ما برای مذاکره شرافتمندانه برای رفع تحریم‌ها و برنامه هسته‌ای آمادگی داریم. اینکه به چه شکلی مذاکرات برگزار شود، تصمیم‌گیری خواهد شد.
بقایی با اشاره به آخرین وضعیت روابط ایران با بحرین و مصر و ادعاهای یک رسانه مصری مبنی بر اینکه رئیس‌جمهور ایران و مصر توافق کردند که ظرف ۶ ماه آینده سفارتخانه‌های ۲ کشور در تهران و قاهره بازگشایی شود، بیان کرد: رویکرد ایران برای گسترش روابط با همسایگان، تمام کشورهای منطقه را در بر می‌گیرد. تلاش برای گسترش روابط ایران با ۲ کشور مصر و بحرین پیوسته ادامه دارد و این موضوع در دستور کار ۲ طرف قرار دارد و امیدواریم که هرچه زودتر به نتیجه برسد.
وی در پاسخ به این پرسش که رئیس دفتر بشار اسد در یک موضع‌گیری رسانه‌ای اعلام کرده است، روسیه مانع ارسال کمک‌های هوایی ایران به سوریه در واپسین روزهای منتهی به سقوط بشار اسد شده است، گفت: همانطور که در جلسات پیشین تاکید کردم در این اوضاع طرف‌های مختلف روایت‌های خود را از این تحولات مطرح می‌کنند و ضرورتی وجود ندارد که ما نسبت به هر کدام از این روایت‌ها واکنش نشان دهیم.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ این پرسش که برخی از رسانه‌ها بازداشت خبرنگار ایتالیایی در تهران را مرتبط با بازداشت شهروند ایرانی در ایتالیا می‌دانند، اظهار کرد: این دو موضوع هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند. در رابطه با بازداشت خبرنگاری از ایتالیا، وزارت ارشاد بیانیه روشنی را صادر کرد و اعلام شده که او به دلیل نقض قوانین ایران در بازداشت به سر می‌برد.
بقایی با اشاره به تداوم نقض آتش‌بس در لبنان توسط اسرائیل و برخی گزارش‌ها مبنی بر اینکه این رژیم قصد ندارد در موعد مقرر از جنوب لبنان خارج شود، عنوان کرد : سابقه این رژیم نشان می‌دهد در عمل به تعهدات و قول و قرارها هیچ وقت جدی نبوده و هر وقت فرصتی پیدا کرده نقض تعهد کرده است. در این موضوع آنها که خود را ضامن آتش‌بس معرفی کردند، مسئولیت مستقیم و روشنی دارند که اجازه ندهند این رژیم آتش‌بس را به صورت مکرر نقض کند. این موارد را باید در دولت لبنان و هم طرف‌هایی که به نوعی دخیل در این فرآیند بودند به صورت جدی پیگیر باشند.
بقائی درباره اظهارات تهدیدآمیز مشاور امنیت ملی کاخ سفید علیه ایران، تصریح کرد: این موضوع بارها تکرار شده و از نگاه حقوق بین‌المللی، تهدید به توسل به زور، نقض منشور ملل متحد است و این موضوع چون تهدیدی علیه تاسیسات هسته‌ای صلح‌آمیز یک کشور است، نقض تعهدات بین‌المللی است و به‌نوعی تهدید علیه صلح و امنیت بین‌الملل تلقی می‌شود. شورای امنیت باید به این موارد ورود کند و مطالبه‌گر مسئولیت دولت آمریکا را به‌خاطر این اظهارات باشد. این را در کنار سایر اظهارات اخیر دولت دموکرات علیه جایران قرار دهید. این موضوع به‌نوعی رسواسازی خودشان است و بلینکن هم چندی قبل از تلاش‌ها برای مداخله در ایران صحبت کرده بود.
وی افزود: دولتی که از نظر خود آمریکایی‌ها به عنوان بی‌تدبیرترین و فاسدترین دولت‌های تاریخ آمریکا لقب گرفته در تلاش است تا روش‌های شکست‌خورده خود را به دولت بعدی آمریکا دیکته و دستورکار تعیین کند. تاجایی‌که به ما مربوط می‌شود، ایران و مردم ایران نشان داده‌اند که در دفاع از حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و عزت خود قاطعانه عمل خواهند کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره درخواست مجمع عمومی سازمان ملل از دیوان بین‌المللی دادگستری برای نظر مشورتی درباره نقض تعهدهای رژیم صهیونیستی، عنوان کرد: این نظر مشورتی یکی از چند رای مشورتی است که درباره نقض تعهدهای رژیم صهیونیستی به‌ویژه در این بازه زمانی ۱۵ ماهه، از دیوان بین‌المللی دادگستری درخواست شده است. پس از لغو مجوز فعالیت آژانس امداد و کمک بشردوستانه به آوارگان فلسطینی (آنروا) موج اعتراضی در سطح بین‌المللی پدید آمد، چرا که فعالیت این آژانس کاملا بشردوستانه و از چند دهه قبل مشغول کمک به آوارگان فلسطینی در چند کشور بوده است. بنابراین جامعه بین‌المللی از ابتدا این موضوع را نپذیرفت.
بقایی خاطرنشان کرد: راهی که بین تعدادی از کشورها به‌نظر می‌رسید، این بود که به دیوان بین‌المللی دادگستری متوسل شوند. درخواست رای این است که دیوان درباره نوع و کیفیت نقض تعهدهای رژیم صهیونیستی در رابطه با تکالیفی که نسبت به همکاری با سازمان‌های بین‌المللی دارد، نظر دهد. این درخواست رای، محصول یک رای و قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل بود که ایران هم به آن قطعنامه رای مثبت داد. بنای ما بر این است که در مراحل مختلف رسیدگی به این درخواست مشارکت داشته باشیم.