جوان آنلاین: کانال «تبیان» در پیام‌رسان «ایتا» نوشت: سیره پیامبر اکرم (ص) در زمینه کارآفرینی بسیار الهام‌بخش است. ایشان نه تنها خود به فعالیت‌های اقتصادی می‌پرداختند، بلکه با گفتار و رفتار خود، اصول و ارزش‌های مهمی را در این زمینه پایه‌گذاری کردند. در اینجا به برخی از جنبه‌های مهم سیره ایشان در زمینه کارآفرینی اشاره می‌کنیم.
۱. مهارت‌آموزی
در اقتصاد نوین، مهارت‌آموزی و یادگیری مداوم به‌عنوان سرمایه انسانی شناخته می‌شود. مهارت‌ها، مزیت رقابتی افراد در بازار کار را افزایش و آنها را از وابستگی اقتصادی نجات می‌دهد. در اقتصاد دانش‌بنیان، توانمندی‌های حرفه‌ای جایگزین سرمایه مادی شده‌اند. پیامبر اکرم (ص): «خداوند بنده‌ای را دوست دارد که حرفه‌ای را بیاموزد تا به واسطه آن از مردم بی‌نیاز شود و از کابوس فقر رهایی یابد.»
۲. زمان‌شناسی
زمان‌بندی صحیح، یکی از اصول مهم مدیریت پروژه و توسعه کسب‌وکار است. ورود به بازار در زمان مناسب، مانند عرضه محصول یا خدمات در فصل یا شرایط اقتصادی مطلوب، احتمال موفقیت را به‌شدت افزایش می‌دهد. این اصل در مدیریت استراتژیک به نام «پنجره فرصت» شناخته می‌شود.
۳. فرار از کسالت
اقتصاد‌های پیشرو بر بهره‌وری نیروی کار و مدیریت زمان تأکید دارند. سستی و کسالت، بهره‌وری را کاهش داده و رشد اقتصادی را محدود می‌کند. پیامبر اکرم (ص): «خداوند انسان بیکار و بی‌تحرک را در کار‌های دنیا و آخرت دشمن می‌دارد.»
۴. پایداری و استواری در کار
از ویژگی‌های برجسته کارآفرینان، استقامت و پایداری است. پیگیری مستمر اهداف باعث دستیابی به نتایج پایدار و رشد کسب‌وکار می‌شود. شرکت‌های موفق اغلب از طریق سرمایه‌گذاری بلندمدت و مداومت در اجرای برنامه‌ها به نتایج چشمگیر دست می‌یابند. پیامبر اکرم (ص): «با فضیلت‌ترین کارها، با دوام‌ترین آنهاست هرچند اندک باشد.»
۵. سودرسانی به دیگران
در اقتصاد اجتماعی، کسب‌وکار‌های موفق باید به ارزش‌آفرینی برای جامعه بپردازند. کارآفرینی سودمند، باعث ایجاد فرصت‌های شغلی و بهبود کیفیت زندگی می‌شود. ایجاد ارزش برای مشتریان و ذی‌نفعان، اساس مدل‌های کسب‌وکار پایدار است. کارآفرین موفق فرصت‌ها را می‌آفریند و دیگران را از آن بهره‌مند می‌کنند. پیامبر اکرم (ص): «بهترین مردم کسی است که برای مردم سودمندتر باشد.»
۶. کسب دانش و مهارت
در اقتصاد دیجیتال، نوآوری و دانش‌محوری از ارکان اساسی هستند. تصمیم‌گیری بر مبنای داده‌ها و اطلاعات دقیق، ریسک را کاهش و احتمال موفقیت را افزایش می‌دهد. یادگیری مداوم و کسب دانش به رشد شخصی و سازمانی منجر می‌شود. کارآفرینان با جست‌وجوگری و تکیه بر اطلاعات دقیق عمل می‌کنند. پیامبر اکرم (ص): «ای پسر مسعود! اگر قصد انجام کاری داری، آن را بر اساس علم و اندیشه انجام بده و از اقدام بی‌تفکر پرهیز کن.»
۷. روابط سالم و دوستانه
ارتباطات مؤثر از اصول کلیدی در مدیریت منابع انسانی است و اقتصاد مشارکتی بر روابط شفاف و همکاری‌محور تأکید دارد. ایجاد اعتماد در محیط کار، بهره‌وری تیم‌ها را بهبود بخشیده و فرهنگ سازمانی مثبت ایجاد می‌کند. پیامبر اکرم (ص): «در اسلام، نه تحمل زیان جایز است و نه زیان رساندن به دیگران. روابط باید شفاف، دوستانه و صادقانه باشد.»
۸. صداقت حرفه‌ای
شفافیت و صداقت، اصول بنیادین اخلاق حرفه‌ای و مدیریت اعتماد هستند. پایبندی به این اصول، باعث افزایش اعتماد کارکنان و تقویت روابط بلندمدت می‌شود. پیامبر اکرم (ص): «هرگاه کسی را برای کاری دعوت کردید، حقوق او را به‌طور کامل بپردازید.»
۹. نوآوری و پشتکار
کارآفرین باید ایده‌پرداز و خلاق باشد و با پشتکار به اهداف خود برسد. خلاقیت به ایجاد محصولات و خدمات جدید و پشتکار به تحقق ایده‌ها منجر می‌شود. کارآفرینان با ترکیب این دو ویژگی، شکاف‌های بازار را پر و ارزش‌آفرینی می‌کنند. پیامبر اکرم (ص): «هرکس با پشتکار به دنبال کاری برود، یقیناً به نتیجه خواهد رسید.»
۱۰. احتکارگریزی و مولد بودن
در اقتصاد پایدار، مصرف بهینه منابع و پرهیز از انباشت غیرضروری اهمیت دارد. کارآفرینان مولد با ایجاد چرخه تولید و توزیع پویا، به رشد اقتصادی کمک و از انحصارطلبی اجتناب می‌کنند. این رویکرد، عدالت اجتماعی و توسعه پایدار را تقویت می‌کند. پیامبر اکرم (ص): «جز خیانتکاران، احتکار نمى‌کنند.»