حسن خادمی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اهواز، با بیان اینکه تاریخ شفاهی یکی از شیوه‌های پژوهش در تاریخ است، اظهار کرد: تاریخ شفاهی به شرح و شناسایی وقایع، رویدادها، حوادث تاریخی بر اساس دیدگاه‌ها، شنیده‌ها به تبیین عملکرد ناظران و فعالان آن ماجراها می‌پردازد.
خادمی با توضیح اینکه کتاب «بوی خوش سال‌های فراموش شده» منتشر شده نشر صدرالمتالهین، روایات شفاهی کارکنان شرکت نفت منطقه آغاجاری را به تصویر می‌کشد، بیان کرد: در این کتاب روایت تاریخ شفاهی و زوایای گوناگون زندگی کارکنان شرکت نفت در فاصله سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۵۶ به مخاطب معرفی می‌شود.
وی با توضیح این نکته که در این کتاب با توجه به ساختار منطقه نفت‌خیز آغاجاری که به سه شرکت شهر آغاجاری, امیدیه و میانکوه تقسیم می‌شود، کتاب دارای سه فصل است، افزود: در این سه فصل بیش از ۱۰۰ خاطره و زندگی‌نامه به ترتیب در رابطه با آغاجاری، امیدیه و میانکوه روایت شده و در این میان، خاطرات روایت شده توسط بانوان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
خادمی ادامه داد: خاطرات فرد انگلیسی با عنوان «برایس کامرون» رئیس اجرایی منطقه نفت‌خیز آغاجاری در سال ۱۳۲۹ و یک آمریکایی با نام «بیل مرکیسون» که در سنین نوجوانی در شرکت شهر میانکوه به همراه خانواده‌اش زندگی می‌کرد، از نکات جالب این کتاب است. همچنین دکتر «علی حسین مراد» که به عنوان جراح، دو سال در بیمارستان آغاجاری به طبابت مشغول بود، بخشی از خاطرات وی در کتاب «خاطرات غیر قابل باور یک جراح» به انگلیسی منتشر شده بود پس از برگرداندن به فارسی در این کتاب آمده است.
این نویسنده خوزستانی گفت: در این کتاب علاوه بر خاطرات کارکنان صنعت نفت، خاطرات دیگر اقشار اجتماعی منطقه نفت‌خیز آغاجاری و مناطق نفت خیزی چون: مسجد سلیمان، آبادان، ماهشهر، گچساران، پازنان، اهواز و هفتکل نیز اشاره شده است.
خادمی با اشاره به اینکه انتشار این کتاب در تاریخ صنعت نفت ایران در چند بعد حائز اهمیت است، تاکید کرد: منطقه نفت‌خیز آغاجاری در میان دیگر مناطق نفت‌خیز خوزستان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و چاه‌های نفت این منطقه در طول سال‌های متمادی اکتشاف و بهره‌برداری نفت، بیش از نیمی تولید نفت ایران را به خود اختصاص داده است. همچنین اعتصاب بزرگ کارگران شرکت نفت آغاجاری در سال ۱۳۲۵، نقطه عطفی در تاریخ جنبش‌های کارگری در ایران شد که منجر به تصویب قانون کار در دولت قوام السلطنه و وادار کردن انگلیسی‌ها به اجرای این قانون در شرکت نفت شد و زمینه ملی شدن صنعت نفت را فراهم کرد.
وی، مطالب روایت شده در این کتاب را برای محققان و پژوهشگرانی که در زمینه تاریخ صنعت نفت در ایران کار می‌کنند را بسیار سودمند دانست و افزود: مطالب بیان شده در این کتاب، کمتر در اسناد و مدارک پیدا می‌شود و می‌توان به ساختار اداری شرکت نفت، نحوه زندگی مردم در شرکت شهرها، چگونگی روابط انگلیسی‌ها، هندی‌ها و آمریکایی‌ها با کارکنان ایرانی، ساخت و نوع خانه‌ها در شرکت شهرها، سیستم حمل و نقل ریلی، جاده‌ای و هوایی در شرکت نفت، اوضاع اجتماعی اقشار مختلف مردم، اقلیت‌های دینی و بسیاری موضوعات دیگر اشاره کرد.
این کتاب برای نسل جوان و به خصوص کسانی که پدر بزرگ‌ها و مادر بزرگ‌هایشان در این مناطق زندگی کردند، می‌تواند بسیار خاطره انگیز باشد. از طرف دیگر، این جوانان با مطالعه این کتاب، ضمن آشنایی با سختی‌ها و مشکلات زندگی کارگران و خانواده آنها در این مناطق، می‌توانند تجربیات مفیدی را کسب کنند.
∎