در آذر ماه سال ۱۳۹۵ در حالی که نرخ دلار قریب ۳۷۴۰ تومان بود، ولی الله سیف رئیس وقت بانک مرکزی ضمن تاکید بر این مسئله که؛ «مردم دلار نخرند، چون به زودی ارزان میشود!» برخی رسانهها و فضای مجازی را مسئول اصلی افزایش نرخ ارز اعلام کرد.
سنتی که معمولاً هرگاه نرخ دلار افزایش مییابد توسط همه روسای بانک مرکزی از اول انقلاب به جا میآید، محمدرضا فرزین رئیس فعلی ساختمان شیشهای بلوار میرداماد نیز در راستای عمل به این سنت قدیمی اخیراً بدون اشاره به تحریمها، ناکارآمدی اقتصادی و کاهش سرمایه اجتماعی، یک کانال تلگرامی در آمریکا را به عنوان مسئول اصلی افزایش نرخ دلار معرفی نمود.
در حالی که پس از تحریمها و قطع سوئیفت ایران، بسیاری از مردم برای انجام مبادلات خود و کاهش آثار تحریمی به رمزارزها پناه آوردهاند، بانک مرکزی در اقدامی مناقشهبرانگیز درگاههای تبادل رمز ارز در ایران را مسدود کرد. در شهریور ماه سال قبل میزان مبادلات روزانه رمزارز در ایران بیش از ۱۰ میلیون دلار اعلام شد و این حجم هنگفت مالی هم اکنون در حال شیفت کردن به سمت بازارهای زیرزمینی غیرشفاف است.
رئیس هیئت مدیره انجمن فین تک ایران گفت: این اقدام بانک مرکزی باعث میشود که مردم به سمت پلتفرمهای خارجی بروند و سرمایه خود را از ایران خارج کنند. کاوه مشتاق از اعضای هیئت مدیره رمز ارز نیز ضمن «نمایشی» خواندن این اقدامات گفت: بانک مرکزی هرگاه به دلیل رشد نرخ دلار تحت فشار قرار میگیرد، به چنین اقداماتی دست میزند.
در حال حاضر به دلیل آنچه بیکفایتی وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی در چالش رشد نرخ دلار خوانده میشود، بحث استیضاج و برکناری این دو به صورت جدی از سوی برخی نمایندگان پیگیری میشود.
میر سهیل نیکزاد کلورزی عضو هیئت مدیره انجمن بلاکچین ایران در اینباره به آفتابنیوز گفت: بانک مرکزی البته دلیلی برای بستن درگاههای رمز ارز اعلام نکرده و یا لااقل بنده اطلاعی ندارم، اما پیش از این هرگاه دلار گران میشد اقدام به بستن و محدود کردن درگاهها میکردند و در حال حاضر نیز صرفاً حدس میزنیم که به دلیل افزایش نرخ ارز اقدام به این کار کرده باشند، به گواه نظر کارشناسان مختلف نیز اقدام عجیب بستن درگاههای رمزارز اصولاً تاثیری در کاهش نرخ دلار ندارد، این بستر نیز یک ابزار است مانند ابزارهای دیگر و بانک مرکزی باید دلیل کاهش ارزش پول ملی و رشد نرخ دلار را در جاهای دیگر و مسائل بنیادین اقتصادی جامعه جستوجو کند.
وی افزود: بستن درگاههای نامدار باعث میشود که فعلاً حوزه رمزارز برای انجام تراکنشهای خود بعضاً به کانالهای تلگرامی مراجعه کنند و این کار علاوه بر خطراتی که برای کاربر دارد، باعث رشد پولشویی، تقویت انجام تراکنشهای غیرشفاف و حتی مسائل ضدامنیتی میشود. بستن درگاههای رمز ارز همچنین باعث رقیقتر شدن بستر پولی ریال خواهد شد، بدین نحو که برداشت ریال تقویت میشود و حجم نقدینگی تورم زا نیز به تبع رشد میکند، در واقع این کار نه حتی برای کاربر بلکه برای ریال و پول ملی ما خطرساز است، چون کاربر مایل به حوزه کریپتو در جهان آنلاین امروزی به هر حال راهی برای انجام تراکنشهای خود خواهد جست، بانک مرکزی با این کار صرفاً به زیرزمینی شدن بیشتر این حوزه کمک میکند.
این عضو هیئت مدیره انجمن بلاکچین ایران ضمن تشریح جهانگیرشدن کریپتو کارنسی در مبادلات امروز گفت: برخی مسئولین دائم از نگاه به شرق و استفاده از ظرفیتهای این حوزه صحبت میکنند، اما در میدان عمل، عملکردشان بیشتر سلبی است تا ایجابی، روسیه بعد از تحریم شدن اعلام کرد که انجام معاملات از طریق بیت کوین را میپذیرد، اما همزمان در کشور ما درگاهها را میبندند. از طریق انجمن بلاکچین و دیگر نهادهای صنفی، برخی افراد به نهادهای مانند وزارت صمت معرفی شدند تا رسماً احراز صلاحیت شوند و برای تاسیس صرافی رمزارز مجوز بگیرند، اما طی ۲ سال اخیر هیچ اتفاقی نیافتاده است، بانک مرکزی نیز به عنوان متولی امر میگوید که ما صرفاً اعلام کننده هستیم و باید صلاحیتهای حاکمیتی متقاضیان احراز شود. از طرفی در همین مدت به صورت چراغ خاموش قریب ۱۰_۱۵ درگاه دیگر اضافه شدهاند، سوال این است که چرا فرایند شفافی برای اخذ مجوز وجود ندارد، چرا به عدهای اجازه فعالیت داده میشود و، اما دیگران نمیتوانند از این سدهای برساخته عجیب عبور کنند. حتی قوه محترم قضاییه نیز به مسئله ورود کرد و همین سوال را در مورد فرایند غیرشفاف مجوزدهی مطرح کرد، اما دولت تا کنون هیچ جواب شفافی نداده است.
وی خاطر نشان کرد: بگیر و ببند در بازار رمز ارزها و اقدامات نمایشی کمکی به تقویت پول ملی نمیکند، در حالی که آمریکا دلار را بر روی بسیاری از بسترهای بلاکچین فعال کرده، کشور ما درگاهها را میبندد و این خود بسیار پرمعنا است.