از گذشته تاکنون نیت نذر برای توسعه و عمران حرم مطهر رضوی یکی از نیات مهم و مورد استقبال زائران و ناذران بوده که می‌توان به ساخت صحن‌ها، رواق‌ها، بست‌ها و سایر ابنیه حرم مطهر رضوی و گسترش خدمات به منظور آسایش و تسهیل زیارت زائران از محل نذورات مردمی، اشاره کرد.
از این رو به منظور آشنایی با فضاهای مختلف حرم مطهر رضوی، جمعی از زائران و مجاوران علی بن موسی الرضا(ع)، از کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، صحن‌های انقلاب، آزادی و کوثر بازدید کردند و با تاریخچه ساخت برخی از بخش‌ها از جمله سقاخانه صحن انقلاب، باب السلام، ایوان ساعت و ... آشنا شدند.
مدیرکل نذورات آستان قدس رضوی در حاشیه این تور حرم گردی با اشاره به اهمیت نذر، گفت: بنای حرم در طول تاریخ به تدریج ساخته شد و گسترش یافت به گونه‌ای که در هر دوره‌ای از تاریخ ایران، مریدان و ارادتمندانی در توسعه آن، نقش داشتند.
علیرضا اسماعیل‌زاده بیان کرد: بر اساس منابع تاریخی، قدیمی‌ترین سند موجود که واژه نذورات در آن ذکر شده است، متعلق به ۴۴۳سال پیش است.
در حال حاضر نیز مساحت حرم مطهر رضوی به بیش از یک میلیون متر مربع توسعه یافته و این توسعه و گسترش اماکن و خدمات در نتیجه موقوفات، نذورات و ارادت مردمی بوده است.
وی افزود: بعد از انقلاب اسلامی ایران، با توجه به نیاز روزافزون به بهبود و توسعه امکانات حرم، اقدامات گسترده‌تری آغاز شد.
بسیاری از صحن‌ها، رواق‌ها و فضاهای خدماتی جدید به مجموعه حرم اضافه شده که همه این موارد از طریق موقوفات و نذورات ارادتمندان، تأمین شده است.
نقش نذورات در توسعه عمرانی حرم مطهر
مدیر کل نذورات آستان قدس رضوی با بیان این مطلب که توسعه حرم امام رضا(ع) به‌طور ویژه با هدف تسهیل دسترسی زائران، بهبود کیفیت زیارت و ایجاد فضایی مناسب برای عبادت و نیایش انجام شده است، ادامه داد: سال گذشته در هزینه‌های عمرانی حرم مطهر رضوی، یکی از بیشترین نقش‌ها را نذورات مردمی داشته است و هزینه‌هایی مانند ساماندهی پشت بام‌های حرم، سنگ فرش صحن انقلاب، ورودی شیرازی، انتهای ورودی طبرسی، زیبا سازی دوربرگردان، دیوار چینی پارکینگ‌ها، آبخوری‌ها، وضوخانه‌ها و کتابخانه‌ها، از محل نذورات مردمی در نیت عمرانی، با نیت‌های عام بوده است.
در این راستا از سال گذشته تاکنون، بیش از ۶هزار و ۷۰۰میلیارد ریال از طریق نذورات حرم مطهر تامین شده و کار عمده پروژه شیخ بهایی و پوشش صحن جمهوری نیز از محل نذورات، در حال انجام است.
تأمین روشنایی حرم مطهر از محل نذورات
اسماعیل‌زاده با بیان اینکه، کل بازسازی ضریح از جمله طلاکاری و نقره کاری آن و تعویض سنگ‌ها نیز از محل نذورات انجام شد، تاکید کرد: نذورات مردمی تنها به توسعه و عمران فیزیکی حریم رضوی محدود نمی‌شود.
درسال‌های گذشته، پروژه‌های بسیاری در راستای رفاه زائران و افزایش تسهیلات زیارتی انجام شده است.
یکی از این اقدامات، تأمین روشنایی حرم مطهر بوده که به‌وسیله موقوفات و نذورات مردمی انجام می‌شود به گونه‌ای که از سال۱۴۰۲ تاکنون برای نورآرایی حرم مطهر از محل «نذر روشنایی» حدود ۴۶میلیارد ریال، هزینه شده است.
وی ادامه داد: علاوه بر این، اختصاص حدود ۱۴۳میلیارد ریال از محل «نذر فرش» برای مفروش کردن صحن و سرای حرم، رقمی بیش از ۵۰۰ میلیارد ریال برای چشاندن طعم شیرین چای به کام زائران حرم مطهر رضوی، در قالب «نذر چایخانه»، ۱۶میلیارد ریال از محل نذورات مردمی برای تهیه قرآن در حرم، اختصاص اعتباری بالغ بر ۶هزار میلیارد ریال در راستای تحقق نیت‌های زائران به مهمان‌سرای حضرت و ساماندهی بیش از ۱۵میلیون شی نفیس گنجینه‌های نفیس هنری و تاریخی از دیگر خدمات آستان قدس رضوی در حرم مطهر رضوی برای توسعه و عمران، گسترش خدمات و تسهیل زیارت زائران است که با همت ناذران و خیران فراهم شده است.
وی اضافه کرد: همچنین، از جمله خدمات مهم دیگر آستان قدس، اعزام زائر اولی و زائران محروم به زیارت حضرت رضا(ع) است که از سال گذشته تاکنون بالغ بر ۱۴۰میلیارد ریال از محل نیت نذر «زائر اولی»، به این امر اختصاص یافته است.
این امر باعث شده، از سال ۱۳۹۵ تاکنون نیز بیش از یک میلیون و ۶۰۰هزار زائر که به دلایل مختلف از جمله مشکلات مالی قادر به زیارت نبودند به راحتی بتوانند از این فیض عظیم، بهره‌مند شوند.