شناسهٔ خبر: 70617473 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: تبیان | لینک خبر

سیگار الکترونیکی و ریه‌ها

آیا ویپ باعث سرطان ریه می‌شود؟

یک باور رایج وجود دارد که ویپ یا سیگار الکترونیکی سالم‌تر از سیگار است، اما آیا واقعاً این‌طور است؟

صاحب‌خبر -
ویپ و سلامت ریه‌ها
با اینکه ویپ یا سیگار الکترونیکی دارای تنباکو نیست؛ اما شواهد زیادی نشان داده‌اند یک ارتباط احتمالی بین استفاده از ویپ و سرطان ریه وجود دارد. تحقیقات در مورد چگونگی اثر ویپ بر ریه‌ها و ریسک ابتلا به سرطان هنوز در مراحل اولیه است؛ اما یک مسئله قطعاً بدیهی است: استفاده از ویپ شما را در معرض مواد شیمیایی سرطان‌زا قرار می‌دهد.

وقتی ویپ می‌کشید چه اتفاقی می‌افتد؟

وقتی یک سیگار معمولی می‌کشید، دود ناشی از سوختن تنباکو را به درون می‌کشید. در ویپ یا سیگار الکترونیک، مایعی گرم شده و بخار شده و شما آن را تنفس می‌کنید. شاید تنفس این بخار کم‌ضررتر از سیگار به نظر برسد؛ اما لزوماً این طور نیست. در ویپ کشیدن نیز، ریه‌های شما با مواد شیمیایی مضری پوشیده می‌شود. این مایع ترکیبی معمولاً حاوی نیکوتین یا THC و افزودنی و طعم‌دهنده است. THC: تتراهیدروکانابینول ماده شیمیایی موجود در ماری‌جواناست که اثرت روانی دارد.
ویپ فقط یک نوع نیست و انواع گوناگونی از آن وجود دارد. سازمان غذا و دارو نظارتی بر تولید ویپ‌ها ندارد و ممکن است خیلی وقت‌ها ندانید دقیقاً چه چیزهایی را وارد ریه‌هایتان می‌کنید.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰، بیش از ۵۰۰ نوع ماده شیمیایی را شناسایی کرد که در ویپ‌های تست شده وجود داشتند و بیشتر آنها در رده مواد سرطان‌زا قرار داشتند. برخی از این مواد:
. نیکوتین: ماده‌ای شیمیایی و بسیار اعتیادآور که در بیشتر ویپ‌ها وجود دارد.
. مواد شیمیایی سرطان‌زا: بعضی از ترکیبات معمول موجود در ویپ مانند فرمالدهید، بنزن و فلزات سنگین که می‌دانیم باعث سرطان ریه و دیگر مشکلات در سلامتی می‌شوند.
. دی استیل: اگر مستقیماً وارد ریه‌ها شود می‌تواند در کیسه‌های هوایی ریه ایجاد اسکار کند که باعث ضخیم و باریک شدن راه‌های هوایی خواهد شد.
. ذرات فوق‌ریز: بخار ویپ حاوی ذرات بسیار ریزی است که تراکمشان از دود تنباکو بیشتر است. وقتی این ذرات عمیقاً به ریه‌ها کشیده می‌شوند می‌توانند در برونش و نای رسوب کرده و عوارض تنفسی مانند آسم را تشدید کنند.
مواد سرطان‌زا می‌توانند به DNA داخل سلول‌ها آسیب بزنند و در نتیجه زنجیره‌ای از واکنش‌هایی را به وجود بیاورند که سلول‌های نرمال را به سلول‌های سرطانی مبدل می‌کنند. البته صرفاً تماس با مواد سرطان‌زا به این معنی نیست که دچار سرطان خواهید شد، بلکه استفاده طولانی‌مدت و زیاد قرارگرفتن در معرض این مواد است که می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
مواد شیمیایی و ذراتی که حین ویپ کشیدن تنفس می‌کنید می‌توانند در ریه‌ها ایجاد التهاب کنند. التهاب یک واکنش نرمال است که باعث می‌شود بافت آسیب‌دیده با تحریک سلول‌ها به تقسیم‌شدن شروع به ترمیم‌شدن کند. التهاب مزمن می‌تواند احتمال تقسیم غیرعادی سلول‌ها و سرطانی شدن آنها را بالا ببرد.

شواهد زیادی ویپ و سرطان ریه را مرتبط نشان داده‌اند

همان‌طور که می‌بینید ویپ کشیدن شما را در معرض هزاران مواد شیمیایی قرار می‌دهد که خیلی از آنها سرطان‌زا هستند. اما ویپ‌ها مدت طولانی نیست که ظاهر شده‌اند و به همین دلیل هنوز یافته‌های زیادی در مورد سرطان‌زا بودن آنها وجود ندارد.
آیا ویپ کشیدن به ریه‌ها آسیب می‌زند؟ بله، محصولات ویپ دارای مواد سرطان‌زا هستند؟ بله. آیا ویپ باعث سرطان در موش‌ها می‌شود؟ بله، مطالعات این را نشان داده‌اند. اما آیا ویپ باعث سرطان ریه در انسان می‌شود؟ هر چند هنوز نمی‌توانیم با قطعیت بگوییم؛ اما شواهد ما را به سمت پاسخ مثبت سوق می‌دهند.
مطالعه‌ای جدید دریافته افرادی که هم سیگار می‌کشند و هم ویپ، چهار برابر بیشتر از افرادی که فقط سیگار می‌کشند احتمال دارد دچار سرطان ریه شوند.

ویپ دیگر چه اثری بر ریه‌ها می‌گذارد؟

ویپ خطرات بالقوه دیگری نیز برای سلامتی دارد:
. بیماری EVALI: یک بیماری جدی ریوی که باعث شد در سال ۲۰۱۹ هزاران نفر بعد از استفاده از ویپ توکوفریل استات دچار التهاب و اسکار ریه شده و در بیمارستان بستری شوند.
. برونشیولیت که به نام ریه پاپ‌کورنی نیز معروف است: این عارضه ناشی از افزودنی خوراکی دی استیل می‌باشد که وقتی مستقیماً به ریه‌ها وارد می‌شود، باعث التهاب شده و می‌تواند در نایژه‌های بسیار ریز راه‌های هوایی اسکار دائمی ایجاد کرده و تنفس را دشوار کند.
. پنومونیت لیپویید: این پنومونی برخلاف پنومونی یا ذات‌الریه معمولی که ناشی از عفونت است زمانی ایجاد می‌شود که اسیدهای چرب وارد ریه‌ها می‌شوند. مایعات مورداستفاده در محصولات ویپ حاوی مواد روغنی هستند که وقتی استنشاق می‌شوند می‌توانند ایجاد واکنش‌های التهابی در ریه‌ها کنند.

آیا جایگزین‌کردن سیگار با ویپ فایده‌ای دارد؟

سیگارکشیدن باعث حداقل ۱۶ نوع سرطان می‌شود، بنابراین ترک سیگار به طور کامل بهترین کاری است که می‌توانید برای سلامتی خود انجام دهید. در واقع هیچ سطح سالمی نمی‌توان برای سیگارکشیدن تعیین کرد و باید مصرف تنباکو را کلاً کنار بگذارید.
سیگارهای الکترونیکی می‌توانند به افراد در ترک سیگار کمک کنند و برای این مورد ابزار خوبی هستند؛ اما باید بدانید که این سیگارها بدون خطر نیستند. ما هنوز اثرات طولانی‌مدت آنها را نمی‌دانیم، بنابراین نوجوانان و افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند نباید از آنها استفاده کنند؛ اما به دلیل اینکه ویپ کشیدن مضرات کمتری نسبت به سیگارکشیدن دارد، اگر ویپ را جایگزین سیگار کنید به نفع سلامتی خواهد بود.

آیا نیکوتین باعث سرطان می‌شود؟

نیکوتین مادهٔ شیمیایی است که باعث اعتیادآور بودن سیگار می‌شود؛ اما عامل اثرات مضر سیگار نیست و نیکوتین باعث سرطان نمی‌شود. سال‌هاست که از شیوه درمان جایگزین نیکوتین برای ترک سیگار استفاده می‌شود.