به گزارش خبرگزاری ایمنا، سال ۱۳۸۲ وقتی که سردار سلیمانی برای مأموریتی به عراق رفته بود، برای زیارت به حرم امیرالمومنین (ع) مشرف شد، در این مراجعه دید که درهای حرم مقدس بسته است، وقتی درِ حرم را باز کردند سردار سلیمانی دید که درِ حرم شکسته است، هنگام ورود دید صحن کثیف است و هنگام زیارت، گرد و غبار روی ضریح را دید؛ خود نیز در جمعی در این باره تعریف کرده بود: «جنگ اول نجف اتفاق افتاده بود، آنجا بودم و در حرم زائری نبود؛ انگار حرم از زیر خاک بیرون آمده بود…»
حاج قاسم در این زیارت تصمیم گرفت که برای بازسازی حرم مطهر امیرالمومنین (ع) اقدام کند و از این نقطه ستاد بازسازی عتبات عالیات تشکیل می‌شود؛ در این مسیر سردار سلیمانی در کنار بعد نظامی با توجه به علاقه و ارادتی که به اهل بیت (ع) داشت، تصمیم گرفت با کمک‌های مردمی در کنار وظیفه‌اش نسبت به بازسازی عتبات عالیات اقدام کند و بر این اساس ستاد بازسازی عتبات علمدار را تشکیل داد و تاکید داشت که نذرهای مردم در همان محلی که نذر کرده‌اند هزینه شود و تمام نذور ثبت و گزارش‌های شفافی تهیه شود؛ نسبت به اعتماد مردم و دقت در هزینه‌کرد نذورات مردمی حساسیت بالایی در سردار سلیمانی وجود داشت.
در واقع حاج قاسم سلیمانی در محور مقاومت و حرم‌های ائمه، سه مأموریت عمده را مدنظر قرار داد که شامل اخراج آمریکایی‌ها، استقرار حکومت و روابط معنوی بین دو ملت ایران و عراق بود و در این مسیر باید تاکید داشت که معمار محور مقاومت، معمار حرم‌های مطهر ائمه (ع) هم بود و در این مسیر بر حفظ اعتماد مردم نیز تأکیدی ویژه داشت.
سردار سلیمانی در سخنرانی در جمع اعضای ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات اظهار کرده بود: «ستاد مردمی‌ترین عملی بود که در یک چارچوب انقلابی در چند سطح متفاوت از هم توانست ترکیبی مقدس و مهم را ایجاد کند؛ ستاد کاری کرد که هم‌زمان با دیدن، رؤیت عتبات مقدسه ایران هم دیده شود، لذا مهم‌ترین کار این ستاد این است که ماندگارترین کار انقلاب را در عراق به یادگار گذاشت.»
مجید نامجو، جانشین رئیس ستاد بازسازی عتبات عالیات در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: بنیان‌گذار ستاد توسعه و بازسازی عتبات سردار شهید حاج قاسم سلیمانی بود و این شجره طیبه توسط ایشان کاشته شده و ۲۱ سال است که در حال فعالیت‌های درخشان و خوبی در شهرهای مختلف عراق است.
وی با اشاره به اقدامات انجام شده توسط این ستاد در سال‌های اخیر افزود: ساخت صحن حضرت زهرا (س) در نجف، ساخت صحن حضرت زینب (س) در کربلا، ساخت صحن امام محمدباقر (ع) در کاظمین و بازسازی و مقاوم‌سازی گنبدخانه حرمین کاظمین از اقدامات انجام شده و در دستور کار در این ستاد است.
رئیس ستاد بازسازی عتبات عالیات عنوان کرد: در سطح عراق پروژه‌های کوچک و بزرگی در حال انجام است و شرط شکل‌گیری این پروژه‌ها همکاری و مشارکت ایران و عراق است و بر این اساس هزینه‌های امور ۵۰-۵۰ است.
نامجو خاطرنشان کرد: عتبه‌ها برای خرید املاک برای توسعه حرم‌ها از بودجه‌های دولتی و کمک‌های مردمی استفاده می‌کنند، ما نیز با استفاده از نذورات و مشارکت مردم کار را سامان می‌دهیم، در این مسیر کمک‌ها سالانه افزایش پیدا کرده است و توانسته‌ایم پروژه‌ها را پیش ببریم.
وی با اشاره به اقدامات مؤثر شهید سلیمانی در این مسیر تصریح کرد: پیش از شهادت حاج قاسم جلسه‌ای با ایشان داشتیم و از ما خواست چند موضوع را در ستاد عتبات پیگیری کنیم، اول اینکه به اعتماد مردم بیفزاییم، در ادامه تلاش کنیم تا همه ایرانیان در ساخت حرم‌ها سهمی داشته باشند، همچنین دستور داد تلاش کنیم برنامه‌ای ۲۰ ساله برای ستاد ببندیم و قول داد خودش نیز کمک کند، اما شهادتش کار را به وقفه انداخت و ما پیگیریم تا آنچه سردار سلیمانی خواست را انجام دهیم.
در این مسیر باید توجه داشت که حاج قاسم در عتبات فقط به توسعه فیزیکی و ساختمان‌سازی متمرکز نبود، بلکه در پوشش ستاد بازسازی عتبات به مسائل عمیق فرهنگی فکر می‌کرد و برنامه درازمدت داشت؛ او در نخستین قدم سعی و تلاش داشت که میان مردم ایران و عراق ارتباط معنوی و الهی برقرار کند و بر این اساس پس از سقوط صدام، بلافاصله ستادی تحت عنوان «پشتیبانی از مردم مظلوم عراق» تشکیل داد و حدود ۱۴ هزار عراقی را که صدام اخراج کرده بود و در زمان جنگ در ایران به سر می‌بردند، به وطن خود بازگرداند و در شهرهای مختلف عراق اسکان داد.
حاج قاسم در فراخوانی اعلام کرد: هر راننده‌ای آمادگی دارد که وسایل زندگی این‌ها را به همراه خانواده به عراق منتقل کند، در برابر آن می‌تواند به‌صورت رایگان به زیارت عتبات عالیات مشرف شود که به‌دنبال آن حدود ۴۵ هزار راننده وانت‌بار نیسان اعلان آمادگی کردند و داوطلب شدند و از طریق این برنامه همه آن‌ها جابه‌جا شدند. (مستند حکمت)
حاج قاسم در تحکیم این ارتباط می‌گفت: «باید همه عراقی‌ها فارسی یاد بگیرند و همه ایرانیان نیز آموزش زبان عربی ببینند تا به این وسیله بهتر بتوانند همدیگر را درک کنند و یکی شوند»؛ معتقد بود برای اینکه روابط تجاری دو کشور بهبود پیدا کند و تقویت شود، باید در عراق کالاهای ایرانی وجود داشته باشد.
سردار حاج قاسم سلیمانی، ستاد بازسازی عتبات را یک عمل کوثرانه و صدقه جاریه می‌دانست و ارزش زیادی برای آن قائل بود؛ او به ستاد بازسازی نگاه کلان دینی، فرهنگی و انقلابی داشت. به پیشنهاد برخی همکاران و با موافقت ایشان، بندهایی در اساسنامه ستاد گنجانده شده بود که در آینده هر جا نیازی به نیروهای ستاد شد، بی‌درنگ وارد شوند و در خدمت مردم مستضعف در ایران و خارج ایران باشند؛ چنان‌که در ماجرای سیل مناطق آق‌قلا و خوزستان، حاج قاسم علاوه‌بر نیروهای ستاد، حتی برادران حشد الشعبی را در جهت کمک به سیل‌زدگان بسیج کرد و خود نیز هدایت و مدیریت آن را برعهده گرفت.