با توجه به بلاتکلیفی بسیاری از دارندگان آیفون قاچاق، شرایطی فراهم شده تا بازار سیاه خرید و فروش پاسپورت برای رجیستر آیفون رونق بگیرد.
رجیستری گوشی‌های آیفون یکی از چالش برانگیزترین موضوعاتی است که طی ماه‌های اخیر، اخبار زیادی از آن منتشر شده است. از زمانی که مجوز آزادسازی واردات صادر شد تا به این لحظه که در حال پیگیری رجیستر شدن آیفون‌های قاچاق و غیرقانونی به کشور هستیم، زمزمه‌های گوناگون و ضد و نقیضی به گوش رسیده که مشخص نیست کدام یک از آن‌ها صحت دارد و کدام یک کذب است!
طی ماه‌های اخیر خبر رجیستر نشدن یک میلیون گوشی آیفون در کشور مثل بمب صدا کرد و کمی بعد ریاست سازمان توسعه تجارت صراحتا آب پاکی را روی دست کاربران ریخت و تلویحی گفت که شاید هیچ وقت آیفون‌های قاچاق رجیستر نشوند. حالا اما تصمیم‌گیری‌های حلزونی دولت برای رجیستر کردن گوشی‌های آیفون، سفره چربی برای سوداگران بازار موبایل پهن کرده و آن‌ها مشغول اجاره پاسپورت مسافران به منظور واردات آیفون به کشور هستند.
خرید و فروش پاسپورت های ایرانی برای رجیستر آیفون
درست در اوایل آبان ماه بود که وزیر ارتباطات پس از برگزاری جلسات متعدد، اعلام کرد که محدودیت‌های رجیستری آیفون 14، 15 و 16 برداشته شده و به زودی شاهد ورود این محصول به کشور خواهیم بود. بعد از این خبر، شایعه شد که تعرفه واردات آیفون 96 درصد اعلام شده، اما این ادعا از سوی وزیر تکذیب شد و عبدالناصر همتی هم اضافه کرد که میزان تعرفه از 30 درصد بیشتر نخواهد بود.
نتیجه تمامی جلساتی که وزارت صمت، سازمان توسعه تجارت و وزارت ارتباطات با یکدیگر، تصویب تعرفه 15 درصدی برای رویه تجاری و 30 درصدی برای شیوه‌های مسافری و… بود. همچنین تعرفه واردات گوشی‌های 600 دلار و کمتر، در رویه تجاری 5 درصد و رویه مسافری 6 درصد تعیین شده است.
آغاز رجیستری به صورت محدود و خرید و فروش پاسپورت
سرانجام پس از کش‌وقوس‌های فراوان، رجیستری به صورت محدود آغاز شد، اما جزئیات زیادی از آن به بیرون درز نکرد و همین باعث شد تا شائبه رجیستر شدن تمامی گوشی‌ها (حتی نمونه‌های قاچاق) شکل گرفت. البته حقیقت این طور نبود و مشخص شد که واقعیت چیز دیگری است.
در واقع خبر آغاز رجیستری گوشی‌های آیفون، تنها برای محصولاتی بود که از تاریخ 9 آبان و به صورت قانونی به کشور آمده بودند. همین مورد هم نیاز به ثبت در گمرک و پاسپورت اشخاص داشت و وعده‌ای که پیش از آن داده شده بود، به کلی نادیده گرفته شد.
بیشتر بخوانید:
آموزش رجیستر کردن گوشی های آیفون
چگونگی فرآیند رجیستری
در حال حاضر واردات گوشی‌های آیفون به روش مسافری این گونه است که هر فرد می‌تواند به صورت سالانه و با کد ملی خود، یک دستگاه تلفن همراه آیفون بیاورد و در گمرک ثبت کند. بعد از اینکه گمرک محصول را به ثبت برساند، کد فعال سازی ارسال می‌شود و هزینه رجیستری دریافت خواهد شد. یک ماه فرصت برای مردم در نظر گرفته شده تا با پرداخت حقوق گمرکی، آیفون خود را رجیستر کنند.
در صورتی که فرآیند بالا به طور کامل طی نشود، پس از مهلت مذکور، آنتن دهی گوشی قطع خواهد شد. دولت این روش را برای واردات به شیوه مسافری تعیین کرده، اما شواهد و قرائن نشان می‌دهد که رجیستری در پشت پرده به شیوه‌های گوناگونی در حال انجام است.
بازار سیاه خرید و فروش پاسپورت
متاسفانه پشت پرده آزادسازی رجیستری گوشی‌های آیفون، راه افتادن بازار سیاهی است که تنها کالا قابل معامله آن، پاسپورت مسافران است. هم اکنون برخی در فرودگاه و عده‌ای دیگر در آژانس‌های هواپیمایی سراسر کشور، به مسافرانی که پاسپورت خودشان را بعد از اتمام سفر در اختیار دلالان قرار دهند، 2 الی 5 میلیون تومان پاداش داده می‌شود.
در واقع مسافران در ازای دادن پاسپورت خود به مشتریان، مقداری سود دریافت می‌کنند و مشتری هم گوشی قاچاق خود را رجیستر شده تحویل می‌گیرد. (به نظر معامله خوبی به نظر می‌رسد) بعد از اینکه مشتری کد را دریافت کرد، آن را وارد سامانه همتا می‌کند و همه چیز قانونی خواهد شد. در اینجا یک مسئله دیگر مطرح می‌شود؛ ممکن است که فروشنده به مشتری ناآگاه اعلام کند که باید هزینه رجیستری را بپردازد و با همین ترفند، سود چند میلیونی از معامله بکند.
بیشتر بخوانید:
حقوق گمرکی واردات مسافری گوشی های آیفون ۱۴، ۱۵ و ۱۶ منتشر شد
تکلیف گوشی‌های آیفون قدیمی چه می‌شود؟
علیرغم پیگیری‌های صورت گرفته، همچنان تکلیف آن دسته از آیفون‌هایی که در دوره ممنوعیت واردات به کشور آمده‌اند، مشخص نشده است. به عبارت دیگر در حال حاضر شاهد رجیستر شدن گوشی‌های آیفونی هستیم که بعد از تاریخ 9 آبان ماه به ایران وارد شده‌اند، اما دولت هنوز برای محصولات قاچاق، تصمیمی نگرفته است.
در همین راستا وزیر امور اقتصاد و دارایی مدعی شده که تعداد یک میلیون دستگاه آیفون رجیستر نشده در کشور وجود دارد که عملا بلااستفاده هستند. حدود یک ماه می‌شود که از انتشار این خبر گذشته و متاسفانه هیچ گونه اقدامی در راستای حل آن انجام نشده است. مسئولان ذیربط این موضوع بر این باورند که تنها راه حل معضل آیفون‌های رجیستر نشده قاچاق، فراهم کردن زیرساخت‌های لازم است.
اوایل دی ماه سال جاری، رئیس کمیسیون تخصصی موبایل و لوازم جانبی اتاق اصناف ایران خاطرنشان کرد که طی 10 روز آینده، شناسه آیفون 15 و 16 در سامانه تعریف می‌شود و تجار می‌توانند با عنایت به شرایط قبلی، واردات را آغاز کنند. سید حسن سادات حسینی در همین راستا افزود:
در گجت نیوز بخوانید:با توجه به طولانی شدن زمان تخصیص ارز برای واردات گوشی، واردکنندگان با چالش‌های جدی روبه رو شده‌اند که طبق اعلام سازمان توسعه تجارت، اکنون شرایط برای تخصیص ارز مناسب نیست. برای اختصاص ارز لازم به منظور واردات، مقرر شده که کمیته‌ای با هدف شفافیت در تخصیص ارز تشکیل شود و دبیرخانه این کمیته، در سازمان توسعه تجارت به امور مربوطه رسیدگی کند.