به گزارش ایسنا، به نقل از راسخون، بسیاری از افراد، تصور میکنند که کریسمس، سال نو میلادی و روز ولادت حضرت مسیح، یک تاریخ است. درواقع کریسمس و سال نو، دو رویداد برجسته در تقویم میلادی، تأثیری عمیق بر فرهنگ و مناسبت‌های اجتماعی در جهان داشته‌اند. این دو مناسبت، اگرچه اغلب به‌عنوان بخش‌هایی از یک جشنواره عمومی دیده می‌شوند، اما ریشه‌ها، معانی و اهداف متفاوتی دارند. در این مقاله، با تمرکز بر جزئیات فرهنگی، تاریخی و مذهبی این دو رویداد و با نگاهی به آموزه‌های ایرانی اسلامی، تلاش می‌کنیم تا دیدگاهی عمیق‌تر و گسترده‌تر ارائه دهیم.

کریسمس؛ روز ولادت حضرت عیسی(علیه السلام)

کریسمس، که در ۲۵ دسامبر (۵ روز قبل از شروع سال جدید) جشن گرفته می‌شود، یکی از مقدس‌ترین ایام در مسیحیت است. این روز با مراسم مذهبی، جشن‌های خانوادگی و نمادهای فرهنگی شناخته می‌شود. بااین‌حال، بررسی ریشه‌های تاریخی و مذهبی این تاریخ نشان می‌دهد که ارتباط مستقیم آن با ولادت حضرت عیسی (علیه السلام) به‌مراتب کمتر از تصورات عمومی است.

ریشه‌های تعیین ۲۵ دسامبر به‌عنوان روز تولد عیسی(علیه السلام)

تطبیق با جشن‌های غیرمسیحی:
کلیسای مسیحی در قرون اولیه تلاش کرد تا با تطبیق تقویمی خود با آیین‌های رومی، نفوذ بیشتری در میان پیروان بت‌پرستی ایجاد کند. جشن "خورشید شکست‌ناپذیر" (Sol Invictus) که در ۲۵ دسامبر برگزار می‌شد، یکی از جشن‌های محبوب در روم باستان بود. انتخاب این تاریخ از سوی کلیسا، نمادگرایی نور و معنویت را به نمایش می‌گذاشت و راهی برای جذب پیروان جدید بود.

نبود شواهد در متون مقدس:
اناجیل موجود، جزئیات تاریخی دقیقی از زمان ولادت حضرت عیسی (علیه السلام) ارائه نمی‌دهند. در متون مقدس اسلامی نیز ولادت ایشان با محوریت معجزه آمیز بودن بارداری حضرت مریم (سلام الله علیها) ذکر شده است، اما در قرآن کریم اشاره‌ای به تاریخ مشخص وجود ندارد. این مسئله موجب شده تا بسیاری از پژوهشگران برای تعیین زمان واقعی ولادت به شواهد تاریخی، نجومی و اجتماعی مراجعه کنند.

تصمیمات کلیسایی:
در سال ۳۳۶ میلادی، کلیسای روم برای نخستین‌بار ۲۵ دسامبر را به‌عنوان روز ولادت حضرت عیسی اعلام کرد. این تصمیم بعدها توسط تقویم گریگوری تثبیت شد، اما کلیساهای شرقی همچنان تاریخ ۷ ژانویه (بر اساس تقویم یولیانی) را جشن می‌گیرند.

بررسی تاریخی درباره ولادت حضرت عیسی (علیه السلام)

در منابع تاریخی و اسلامی، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ولادت حضرت عیسی (علیه السلام) در ماه‌های گرم‌تر سال رخ داده است. این شواهد عبارت‌اند از:

وضعیت شبانان:
بر اساس روایت‌های اناجیل، شبانان در هنگام تولد عیسی مشغول مراقبت از گوسفندان بودند، که معمولاً در فصل‌های معتدل یا گرم‌تر سال انجام می‌شود. این اشاره با هوای سرد ماه دسامبر در فلسطین سازگار نیست.

آب‌وهوا و شرایط جغرافیایی:
منطقه فلسطین در دسامبر دارای هوای سرد و گاهی بارانی است، که سفر حضرت مریم (سلام الله علیها) از ناصره به بیت‌لحم را دشوار می‌کرد. این شواهد نشان‌دهنده نیاز به بازنگری تاریخی در تعیین زمان ولادت است.

استفاده حضرت مریم از درخت نخل:
در آیات قران تاکید شده است که در هنگام ولادت حضرت عیسی مسیح علیه اسلام، خداوند به حضرت مریم سلام الله علیها، دستور میدهد تا از درخت نخل مجاور ایشان نزدیک شود و از خرمای آن استفاده نماید.

جنبه‌های نمادین کریسمس

کریسمس با نمادهایی چون درخت تزئین‌شده، هدیه دادن و شخصیت بابانوئل شناخته می‌شود. اما ریشه این نمادها غالبا به سنت‌های پسامسیحی برمی‌گردد. برای مثال، شخصیت بابانوئل که امروز به عنوان یک نماد فرهنگی شناخته می‌شود، در واقع ریشه در داستان سنت نیکولاس، کشیشی از قرن چهارم میلادی دارد. سنت نیکولاس به دلیل مهربانی و بخشندگی‌اش شناخته شده بود و گفته می‌شود که او به صورت ناشناس به خانواده‌های نیازمند هدیه می‌داد. پس از گذشت قرن‌ها، این شخصیت تبدیل به بابانوئل شد که در فرهنگ‌های مختلف به عنوان نماد جشن‌های کریسمس شناخته می‌شود.

بررسی ریشه‌های سال نو میلادی

سال نو، که در اول ژانویه جشن گرفته می‌شود، برخلاف کریسمس، ریشه مذهبی مستقیمی ندارد و بیشتر به تحولات تقویمی و فرهنگی مرتبط است. این روز به‌عنوان نماد آغاز یک چرخه جدید، با جشن‌ها و مراسم متنوعی در سراسر جهان شناخته می‌شود.

ریشه‌های تاریخی اول ژانویه

تقویم ژولینی:
در سال ۴۶ پیش از میلاد، ژولیوس سزار با معرفی تقویم ژولینی، اول ژانویه را به‌عنوان آغاز سال جدید تعیین کرد. این تغییر به دلیل ارتباط با خدای رومی "یانوس" بود که نماد دروازه‌ها و آغازها بود و به همین دلیل اول ژانویه به‌عنوان روز آغاز سال جدید انتخاب شد. در این تاریخ، مردم روم مراسم‌هایی به احترام یانوس برگزار می‌کردند و تقویم جدید ژولینی نیز این تاریخ را به‌عنوان آغاز سال جدید رسمی کرد.

تثبیت در تقویم گریگوری:
با اصلاح تقویم در قرن شانزدهم، اول ژانویه به‌طور رسمی به‌عنوان آغاز سال جدید پذیرفته شد. بااین‌حال، فرهنگ‌های دیگر، از جمله ایران، همچنان تقویم‌های خود را حفظ کردند. نوروز به‌عنوان آغاز سال در فرهنگ ایرانی، گواهی بر اهمیت سنت‌های بومی در برابر تقویم‌های مقابل است.

سنت‌ها و مراسم سال نو

سال نو با آتش‌بازی، جشن‌های خانوادگی و تعیین تصمیم‌های شخصی (New Year’s Resolutions) همراه است. در فرهنگ اسلامی، مفهوم آغاز، بیشتر با نیت خالص و دعا برای سالی پربرکت مرتبط است، که مشابهاتی با رویکرد فرهنگی ایرانی دارد.

بازخوانی ایرانی-اسلامی کریسمس و سال نو

در فرهنگ ایرانی-اسلامی، نگاه به مناسبت‌های جهانی چون کریسمس و سال نو می‌تواند با رویکردی انتقادی و سازنده همراه باشد. از یک‌سو، احترام به ارزش‌های مشترک انسانی، مانند صلح، محبت و معنویت، برجسته است. از سوی دیگر، تبیین ریشه‌های فرهنگی و تاریخی این مناسبت‌ها، زمینه‌ای برای تقویت هویت بومی و اسلامی فراهم می‌کند.

مقایسه با جشن‌های ایرانی اسلامی:

نوروز و کریسمس:
هر دو مناسبت به عنوان عید سال نو شناخته میشود. بااین‌حال، نوروز برخلاف کریسمس، ریشه‌ای طبیعی و مرتبط با چرخه حیات دارد که در فرهنگ اسلامی نیز جایگاهی خاص یافته است.

یلدا و کریسمس:
جشن یلدا، که به‌طور عمیق با فرهنگ ایرانی گره خورده، نماد غلبه نور بر تاریکی و اتحاد خانواده‌ها است. در مقابل، کریسمس به یک مناسبت تجاری و مصرف‌گرایانه تبدیل شده که از جنبه‌های معنوی عاری است. یلدا با پیام‌های اصیل‌تری همچنان جشن نور و امید باقی می‌ماند.

پرسش پایانی؛ ولادت حضرت عیسی (علیه السلام) از منظر اسلامی

در قرآن کریم به تاریخ دقیق تولد حضرت عیسی (علیه السلام) اشاره‌ای نشده است، اما منابع تاریخی و روایی شیعه و اهل‌سنت به تاریخ‌های مختلفی در این زمینه پرداخته‌اند که هیچ‌کدام از آن‌ها به‌طور قطعی تأیید نشده‌اند.
 بر اساس برخی نقل‌ها، رسول خدا (صلی الله علیه و اله) فرمود: «... روز چهارم ماه ذی‌الحجه روز تولد حضرت عیسی است...»
 و امام باقر (علیه السلام) نیز اشاره به تولد حضرت عیسی در روز عاشورا (دهم ماه محرم) کرده‌اند، گرچه برخی از اندیشمندان شیعی این نقل را به دلیل شرایط تقیه دانسته‌اند.
در منابع دیگری آمده است که امام رضا (علیه السلام) در شب بیست و پنجم ذی‌القعده اشاره به تولد حضرت ابراهیم (علیه السلام) و حضرت عیسی (علیه السلام) در این شب کرده‌اند.
همچنین، در برخی منابع تولد حضرت عیسی (علیه السلام) در روز عرفه (نهم ذی‌الحجه) ذکر شده است.
در مورد سال تولد حضرت عیسی (علیه السلام)، روایت دقیقی وجود ندارد، اما برخی منابع تاریخی سال تولد او را ۵۱ سال پس از آغاز پادشاهی ملوک الطوائف و دو سال پس از آغاز حکومت آگوستوس ذکر کرده‌اند، همچنین گفته شده که تولد او ۳۰۳ سال پس از قیام اسکندر بوده است. برخی منابع معاصر نیز تولد حضرت عیسی (علیه السلام) را ۲۲۶۱ سال پس از تولد حضرت ابراهیم (علیه السلام) و ۶۳۱ سال قبل از هجرت بیان کرده‌اند.

*بازنشر مطالب دیگر رسانه‌ها در ایسنا به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان می‌باشد.

انتهای پیام