سید خلیل منبتی روز سه‌شنبه در نشست خبری با خبرنگاران در مشهد با اشاره به وجود ۲ هزار و ۴۷۷ روستا در خراسان رضوی، افزود: با توجه به رشد جمعیت، مشکل کمبود مسکن همیشه در کشور وجود دارد، اما باید ساخت مسکن بر اساس توانمندی های کشور برنامه ریزی شود.
وی ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال با توجه به امکانات موجود در کشور را غیرقابل تحقق دانست و بیان کرد: به عنوان مثال در یک قلم از نیازمندی های ساخت خانه، به ازای ساخت هر مترمربع خانه ۶۰ کیلوگرم آهن نیاز است که بر اساس آن نیاز ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال به ۶ میلیون تن آهن می‌رسد که قابل تامین نیست.
مدیر کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان رضوی ادامه داد: برنامه هفتم توسعه ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در سال را تکلیف کرده که قابل تحقق است؛ پرکارترین زمان ساخت مسکن در کشور مربوط به زمان ریاست جمهوری دولت دهم بوده که هنوز ساخت و سازهای نیمه کاره آن باقی مانده است، به طوری که مسئولیت اتمام ساخت ۲ هزار واحد مسکونی نیمه کاره از آن زمان در استان به این بنیاد سپرده شده و اکنون در حال نصب آسانسورهای آن ها هستیم.
منبتی با تاکید بر اینکه باید به سمت خانه‌های پیش ساخته برویم، اظهار کرد: تغییر الگوی ساخت و استفاده از خانه‌های پیش ساخته علاوه بر کاهش هزینه ها، سرعت ساخت را هم افزایش می دهد.
کاهش ۵۰ درصدی هزینه ساخت با اسکلت پیچ و مهره
وی با اشاره به پیشگیری به عنوان اولویت مهم در مقابله با زلزله گفت: ساختمان ها براساس مقاومت در برابر زلزله به سه دسته «بادوام، کم دوام و بی دوام» تقسیم می‌شوند، واحدهای بی دوام، خانه های خشتی و گلی در حاشیه شهرها و روستاها است، واحدهای کم دوام بناهایی با ساخت آجر و سیمان هستند و واحدهای بادوام نیز در نوع ساخت مقاوم سازی شده‌اند.
منبتی اظهار کرد: میزان مقاوم سازی خانه‌های موجود در خراسان رضوی به ۷۲ درصد از کل خانه‌های موجود در استان می‌رسد، اولویت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مقاوم سازی خانه‌های بی دوام است که از سال ۱۳۸۴ تاکنون ۱۷۴ هزار واحد از ۴۸۶ واحد موجود در استان مقاوم سازی شده است.
وی بیان کرد: در مقاوم سازی ساختمان‌های کم دوام مقاومت زیادی از سوی مردم وجود دارد و تا پنج ریشتر زلزله را پاسخگو است، اما خانه‌های مقاوم در برابر زلزله‌های تا ۶ ریشتر دوام می‌آورد، در گذشته با زلزله‌هایی با ریشتر پایین تر، تعداد زیادی از ساختمانها تخریب می‌شدند و در برخی موارد خسارت جانی نیز داشت اما اقدامات بنیاد مسکن برای مقاوم سازی خانه ها به نتیجه رسیده و امروز اغلب زلزله ها خسارت جانی ندارند.
مدیر کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان رضوی افزود: مقاوم بودن یک ساختمان در برابر زلزله به این معنا نیست که هیچ خسارتی به آن ساختمان وارد نشود، بلکه به فرد فرصت می دهد که خود را از محل دور کند، در زمان زلزله، ساختمان های بادوام فرو نمی ریزند و خسارت ها جزئی است.
وی استفاده از اسکلت های پیچ و مهره‌ای برای خانه‌های روستایی در خراسان رضوی را شیوه رایج بنیاد برای مقاوم سازی دانست و گفت: در اسکلت پیچ و مهره ای به ازای هر مترمربع ساخت، ۲۸ تا ۲۹ کیلوگرم آهن مصرف می شود اما مصرف آهن در سازه های فلزی ساختمان ها به ازای هر مترمربع به ۵۰ تا ۶۰ کیلوگرم می رسد، لذا هزینه ها را تا ۵۰ درصد کاهش می دهد.
منبتی ادامه داد: در صورتی که همه شرایط برای ساختمان سازی فراهم باشد، سرعت نصب اسکلت پیچ و مهره ای به شدت بالاتر است و ساخت یک سازه بیش تر از ۲ ماه زمان نمی برد.
وی به تفاوت بین سازه های فلزی و سازه های بتنی اشاره کرد و افزود: در روستاها به دلیل پراکندگی آنها از سازه های فلزی استفاده می شود تا نظارت بر روی آنها بهتر انجام گیرد اما در شهر، جمعیت پراکنده نبوده و استفاده از سازه های بتنی ارزانتر در می آید.
تجاوز به حریم رودخانه‌ها عامل اصلی تخریب ساختمان ها در سیل
مدیر کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان رضوی گفت: تجاوز به حریم رودخانه‌ها و ایجاد ساخت و سازها در مسیل، عامل اصلی تخریب ساختمان ها در زمان بروز سیل است، نمونه بارز آن سیل امسال مشهد و خسارت های سنگین وارده به خانه‌های مردم در جنوب آن بویژه منطقه سیدی بود.
وی اظهار کرد: متاسفانه مردم در دامنه کوتاه و مسیر رودخانه ها اقدام به ساخت و ساز کرده بودند که بارش سنگین باران باعث جمع شدن آب در بالادست، آبگرفتگی و وارد آمدن خسارت سنگین به خانه‌ها شد، مردم باید به خطرات سیل آشنا باشند و از ساخت ساختمان در مسیر سیل جلوگیری کنند.
منبتی افزود: بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان رضوی در همه ساخت و سازهای خود بویژه خانه‌های روستایی فاصله حداقل ۴۰ سانتری تا زمین را رعایت کرده تا بروز سیل باعث تخریب آن نشود اما زمانی که سیل سنگین باشد هر چه در مسیر باشد را با خود همراه خواهد کرد.
وی بیان کرد: هم اینک ساخت و سازهای زیادی در ییلاقات شاندیز و طرقبه ساخته شده که در مسیر رودخانه قرار دارند، افزون بر این خانه‌های متعددی در حاشیه شهر بدون رعایت ضوابط قانونی ساخته می شوند که بسیار در برابر زلزله آسیب پذیر هستند، رسانه ها در آگاهی سازی مردم از ساخت و سازهای غیرمقاوم در برابر بلایلی طبیعی بسیار اثرگذار هستند.
جمعیت روستایی خراسان رضوی حدود ۴۵۰ هزار خانوار است.