این کارگاه آموزشی، همزمان با روز مشهد، میزبان حضور مسعود نبی دوست، روزنامه نگار و پژوهشگر فرهنگ محلی و جمعی پرشور از جوانان و دانشجویان علاقهمند به فرهنگ مشهد بود.
مسعود نبی دوست در این نشست با اشاره به وجود مستند هایی در مورد شهر مشهد، اظهار داشت: مستند «مشهد در سال ۱۳۵۰» ساخته حسین ترابی، با صدای احمد شاملو، یکی از مستندهای بسیار دیدنی و جذاب است که درباره شهر مشهد، در آغاز دهه ۵۰ میتوان یافت.
اهمیت روایت برای فرهنگ شهری
وی با اشاره به تقابل دین و دنیا در این مستند ابزار کرد: دوربین زوایای مختلف شهر را نشان میدهد و طبیعی است داستان با زیارت آغاز میشود، زائران از سه طریق هوایی، اتوبوس و قطار، به مشهد میآیند و تفاوت رفتار زائران در زیارت، خرید و گشت وگذار در بازار نشان داده میشود و به صنایع سنتی و صنعتی و درنهایت به علم، بهداشت و درمان و به مفاخر این شهر میرسد.
نبی دوست ادامه داد:در این مستند دیده می شود که کفشداری در آن زمان جزو خدمت ها نبوده و خادمان لباس رسمی نداشتهاند. همچنین در قسمت ضریح مطهر امام رضا(ع)، بخش خانمها و آقایان از یکدیگر جدا نبوده است.
وی تصریح کرد: روایت برای بیان فرهنگ شهر بسیار مهم است از آن جایی که برخی توصیه میکنند هر کس در خانه خود، روایتهای پدر و مادر خود را ضبط کند. در روایتهای شهر مشهد، خانهها، بافت شهر، آدمها و مکانها اهمیت دارد و دستیابی به هر اطلاعاتی ارزشمند است چون اطلاعات کم است.
لزوم اتصال مکانی در بیان روایت
وی با اشاره به اینکه در بیان روایت، اتصال مکانی مهم است، افزود: ما روایت مکان مند و مکان روایتمند داریم؛ بدین گونه که باید هر روایتی به مکانی از شهر ارتباط داشته باشد و هر مکانی هم باید بیش از ۱۰ تا روایت داشته باشد. همچنین در بیان روایتهای شهر، توجه به لهجه و آئینهای، مهم است ولی اتصال مکانی به شهر ندارد.
وی مکانهای عمومی، حوادث، آدم ها را سه مولفه مهم در بیان روایت یک شهر دانست و خاطر نشان کرد: همه اینها اتصال مکانی دارند. لحظه اتصال مکان به موضوع، نقطه اوج روایت است.
وی در ادامه با اشاره به خیال انگیزی جهان روایت، تصریح کرد: روایت این قدرت را دارد که وارد جهان خیالات افراد شود. وقتی می خواهیم برای کسی داستان بگوییم اگر با روایت خیال انگیز شروع کنیم، قطعا برای مخاطب جذابتر است.
پژوهشگر فرهنگ محلی ادامه داد: در روایت یک شهر، آدمهای بزرگ و چهرههای فرهیخته، مهماند که معمولا نیز افراد با هم در یک شبکه بزرگ در ارتباط هستند که چندین اتصال دارد که در مشهد اتصال آدمها در بازار و شیفتهای حرم مطهر رضوی است.
نبی دوست تاکید کرد: در هر مکانی روایتی وجود دارد و پشت هر خیابان و محله، یک قصه است. در شهری که همه چیز نابود شده، تنها چیزی که باقی مانده همین قصه هاست.
شایان ذکر است، در این کارگاه آموزشی، مجموعه روایت هایی متنوع در مورد مشهد و آدمها دیده و گفته شد و خاطراتی از بزرگان شهر مشهد و چند تن از شاعران نیز بیان شد.