مهسا مژدهی: سال ۲۰۲۴، جهان ترور برخی از سران مقاومت را به چشم دید، ترامپ بار دیگر برای انتخابات ریاست جمهوری انتخاب شد و مهمترین چهره اپوزیسیون روسیه در قطب شمال جان باخت. برای آغاز ۲۰۲۵ جهان با خود دو جنگ اوکراین و غزه را می‌برد. خرابی‌ها در لبنان جبران نشده است و کارتر دیگر زنده نیست تا سال جدید میلادی را جشن بگیرد. اما پراهمیت‌ترین وقایع در سال ۲۰۲۴ کدامند؟
انتخاب مجدد ترامپ
انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ ایالات متحده آمریکا در تاریخ پنجم نوامبر ۲۰۲۴ پس از ماه‌ها کشمکش و رقابت برگزار شد. این انتخابات به دلیل رقابت نزدیک بین دو نامزد اصلی، دونالد ترامپ از حزب جمهوری‌خواه و کامالا هریس از حزب دموکرات قابل پیشبینی نبود. اما در نهایت زور ترامپ و هم‌تیمی‌اش به لطف رای دهندگان به کامالا هریس و سلبریتی‌های حامی او چربید و دونالد ترامپ با ۵۰.۴ درصد آرا به ریاست‌جمهوری ایالات متحده رسید.
از آن پس او به ندرت بدون ایلان ماسک، غول فناوری دیده شده است. ترامپ ۸۷ ساله از بهمن امسال به مدت چهار سال ساکن کاخ سفید خواهد بود و از همین حالا تیمی متشکل از راست‌گرایان و برخی چهره‌های تندرو تشکیل داده است.
مرگ مشکوک ناوالنی
مرگ الکسی ناوالنی، منتقد سرسخت و ۴۷ ساله ولادیمیر پوتین، در تاریخ ۱۶ فوریه ۲۰۲۴ در زندانی واقع در قطع شمال اتفاق افتاد و به سرعت به یک موضوع جنجالی تبدیل شد. او در حالی که برای پیاده‌روی رفته بود، نقش زمین شد و دیگر از جا برنخواست. پیکر ناوالنی با تاخیر به خانواده‌اش تحویل داده شد و چون همسرش در تبعید بود در تشییع او نقشی ایفا نکرد. همزمان اما تعداد زیادی از روس‌ها ناوالنی جوان را بدرقه کردند.
در حالی که مقام‌های روسیه اعلام کردند که او به دلایل طبیعی درگذشته است، سازمان‌های حقوق بشری و نزدیکان او به شدت به این ادعا شک دارند و آن را مشکوک می‌دانند. یکی از دلایل اینکه حرف روس‌ها از سوی دشمنان پوتین جدی گرفته نمی‌شود این است که پیش از این هم ناوالنی یکبار در هواپیما و به وسیله یک بطری آب مسموم شده بود.
جنگ اوکراین دو سالگی را رد کرد
جنگ اوکراین در تاریخ ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ با تهاجم گسترده روسیه به اوکراین آغاز شد. این حمله نشان‌دهنده تشدید بحران‌هایی بود که از سال ۲۰۱۴، با الحاق کریمه به روسیه و درگیری‌ها در شرق اوکراین، شروع شده بود. این جنگ در سال ۲۰۲۴ هم ادامه پیدا کرد. یکی از وقایع مهم در این جنگ ورود ارتش اوکراین به منطقه کورسک بود. این اولین بار پس از جنگ جهانی دوم است که یکی از مناطق روسیه به اشغال کشور دیگری در می‌آید.
از سوی دیگر کشورهای غربی کماکان به ارسال سلاح به کی‌یف ادامه دادند. هر چند که به نظر می‌رسد زلنسکی این حمایت‌ها را کافی نمی‌داند. پرونده جنگ اوکراین هنوز باز است و دورنمایی از صلح دیده نمی‌شود. اما برخی معتقدند آمدن ترامپ به کاخ سفید ممکن است منجر به پایان جنگ شود.
سرطان بلای جان خاندان سلطنتی بریتانیا
در سال ۲۰۲۴ مشخص شد که دو عضو اساسی خاندان سلطنتی بریتانیا به سرطان مبتلا شده‌اند. چارلز سوم پادشاه انگلستان و عروسش کیت میدلتون به فاصله‌ای بسیار کم از یکدیگر تحت عمل جراحی قرار گرفتند. عمل جراحی چارلز مربوط به پروستات و عمل کیت مربوط به ناحیه شکم بود. اول سرطان شاه چارلز مشخص شد و او از این فرصت برای آگاهی رسانی در مورد این بیماری استفاده کرد. البته چارلز در سال ۲۰۲۴ حجم کارهایش را هم کاهش داد. بعد، کیت میدلتون برای چندماه از نظرها غیب شد که به شایعاتی در مورد خیانت ویلیام یا حتی مرگ کیت انجامید.
میدلتون که قرار است روزی ملکه انگلیس شود اما بالاخره مقابل دوربینی نشست و گفت که با سرطان دست و پنجه نرم می‌کند و در حال طی کردن مراحل درمان است و به همین دلیل وظایف خود را کمتر کرده است. به نظر می‌رسد تا پایان ۲۰۲۴ اوضاع سلامتی چارلز و کیت بهتر شده باشد.
سقوط هلی‌کوپتر ابراهیم رئیسی
از وقایع تلخ ۲۰۲۴ سقوط هلی‌کوپتر حامل ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان در منطقه ورزقان در آذربایجان شرقی بود. رئیسی در بهار ۲۰۲۴، برای افتتاح یک سد به این استان سفر کرد و در این سفر با الهام علی‌اف هم دیداری داشت. در هنگام برگشت هلی‌کوپتر او ناپدید شد و کمتر از یک روز بعد، سقوط این هلی‌کوپتر مورد تائید قرار گرفت.
بر اساس گزارش نهایی هیئت تحقیق، علت اصلی سقوط بالگرد به دلیل شرایط جوی نامساعد، مه غلیظ و برخورد با کوه بوده است. این گزارش تأکید دارد که بالگرد در مسیر تعیین شده قرار داشته و هیچ نشانه‌ای از خرابکاری یا نقص فنی وجود نداشته است. شهادت ابراهیم رئیسی منجر به انتخابات زودهنگام در ایران و انتخاب مسعود پزشکیان شد.
ادامه جنگ در غزه
جنگ در باریکه غزه که از هفت اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، در سال ۲۰۲۴ هم ادامه پیدا کرد. در این مدت تعداد کشته‌شدگان به بیش از ۴۳ هزار نفر رسید. نتانیاهو به عنوان جنایتکار جنگی شناخته و با وجود اینکه سفر کردنش به برخی از کشورهای محدود شد، اما دست از جنگ برنداشت و حملات مرگبار به غزه را ادامه داد.
برخی تلاش‌های کشورهای مسلمان و ایالات متحده برای رسیدن به توافق آتش‌بس در غزه هم راه به جایی نبرد. اما چنین تلاش‌هایی توانست جنگ در لبنان را که در مدتی کوتاه به مرگ هزاران نفر انجامید متوقف کند. یکی از آخرین قاب‌های سال ۲۰۲۴ تصویری از ویرانی آخرین بیمارستان غزه است که رئیس آن به سمت تانکهای اسرائیل گام برمی‌دارد.
ترور سران مقاومت
ترور سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب الله لبنان، در تاریخ ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴ توسط رژیم اسرائیل انجام شد و این حادثه به شدت بر اوضاع سیاسی و امنیتی منطقه تأثیر گذاشت. این اتفاق بعد از انفجار پیجرها افتاد که به زخمی شدن هزاران عضو حزب‌الله انجامید. اسرائیل منطقه‌ای در ضاحیه را با بمب‌های سنگرشکن بمباران کرد و در این بمباران سید حسن نصرالله به شهادت رسید. ظاهرا در این ساختمان جلسه‌ای میان اعضای رده بالای حزب الله در حال برگزاری بود.
کمی بعد از ترور نصرالله؛ اسرائیل به طور اتفاقی، یحیی سنوار رهبر حماس را در غزه ترور کرد. ترور یحیی السنوار، رئیس دفتر سیاسی حماس، در تاریخ ۱۶ اکتبر ۲۰۲۴ انجام شد و تصویری از یحیی سنوار پس از حمله در حالی که چوب‌دستی خود را به سمت اسرائیلی‌ها پرت می‌کرد، مورد توجه قرار گرفت. ترور در غزه و در حین حضور السنوار در یک جلسه با فرماندهان ارشد حماس انجام شد. پیش از سنوار، اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس در ایران ترور شده بود.
تبادل آتش مستقیم میان ایران و اسرائیل
روز ۱۵ آوریل ۲۰۲۴ ایران۳۰۰ موشک و پهپاد از خاک ایران به سمت اهداف نظامی اسرائیل شلیک کرد. هدف‌های اصلی شامل پایگاه‌های نظامی، مراکز تجمع تانک‌ها و نقاط حساس دیگر در سرزمین‌های اشغالی بودند. ایران در این عملیات از انواع موشک‌های بالستیک و پهپادهای انتحاری استفاده کرد. برخی از این موشک‌ها از نوع خیبر و پهپادهای شاهد بودند که به صورت هماهنگ به سمت اهداف تعیین شده شلیک شدند.
حمله بعدی در یک اکتبر به سرزمین‌های اشفالی رخ داد که وعده صادق دو نام گرفت. این عملیات به عنوان یک پاسخ به ترورهای اسرائیل، از جمله ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس و سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب الله لبنان، صورت گرفت. در تاریخ ۲۶ اکتبر ۲۰۲۴ اسرائیل عملیات هوایی در ایران انجام داد که پاسخی به وعده صادق دو بود.
سقوط حکومت اسد
بشار اسد پس از ۲۴ سال حکومت در سوریه، دمشق را به مقصد مسکو ترک کرد. او در حالی از قدرت کناره گرفت که معارضان دولتش در کمتر از دو هفته موفق شدند شهرها را یکی پس از دیگری اشغال کنند و وقتی به دروازه‌های دمشق رسیدند، بشار دیگر آنجا نبود. همسر اسد، اسما این روزها درگیر سرطانی سخت است و نمی‌تواند برای درمان به لندن برود.
در دمشق، دولت انتقالی تشکیل شده و جولانی که روزگاری رهبر تحریرالشام بود، مهمترین چهره در سوریه شده که مدام مواضع خود را در گفتگو با رسانه‌ها عوض کرده و از پوشیدن دستار به پوشیدن کت‌وشلوار و کراوات رسیده است.
۳۱۱۳۱۲
∎