جوان آنلاین: در تاریخ‌نگاری معاصر ایران، پدیده زندان و زندانیان سیاسی، از مدخل‌های مهم و درخور توجه به شمار می‌رود. اهمیت این موضوع تا آنجاست که بدون توجه بایسته و دقیق بدان، خوانش و تحلیل وقایع این دوره ناقص خواهد بود. این امر می‌طلبد که از سوی پژوهشگران، مورد توجه ویژه قرار گیرد. با این همه حجم گسترده اسناد و خاطرات زندانیان سیاسی که تا هم اینک منتشر شده است، سرمایه‌ای گران، برای تدوین این بخش از وقایع نگاری معاصر قلمداد می‌شود. «دانشنامه زندانیان سیاسی دوره پهلوی» به واقع پاسخی به این نیاز قلمداد می‌شود که سعی کرده تا تصویری رسا و گویا از این موضوع را به علاقه‌مندان ارائه نماید. این مجموعه دایره‌المعارفی از سوی گروهی از نویسندگان تولید شده و انتشارات سوره مهر، آن را روانه بازار نشر ساخته است. تارنمای ناشر در بازنمایی ضرورت و مختصات این کتاب، نکات پی آمده را از نظر دور نداشته است:
«این دانشنامه با هدف آگاه‌سازی اذهان با فضای اختناق و استبداد حاکم بر دوره پهلوی، آشنایی خوانندگان با واژگان، اصطلاحات و تعاریف متداول و مرسوم بین زندانیان سیاسی، واگویی برخی وقایع و رویداد‌های تاریخی مرتبط با زندان سیاسی و در نهایت زندگینامه مجریان و عوامل این پدیده سیاسی، تدوین شده است. بازه زمانی دانشنامه زندان‌های سیاسی پهلوی از کودتای سید ضیاء‌الدین طباطبایی در اسفند ۱۲۹۹ آغاز می‌شود و تا ۲۲بهمن ۱۳۵۷ ادامه خواهد داشت. در این پژوهش، حدود ۶۰۰ مدخل از منابع مکتوب و شفاهی موجود، استخراج و پس از مطالعه کتاب‌ها و خاطرات شفاهی مرتبط با زندان‌های سیاسی، طی نشست‌های مکرر با کارشناسان و نخبگان این موضوع مشخص شده‌اند. پس از انتخاب مدخل‌ها، اطلاعات مربوطه از منابع مختلف گرد آمده است. تمام مدخل‌ها، مرتبط با عناصر وابسته به داخل زندان و با تکیه بر زندان سیاسی است، به استثنای چند مدخل که دلایل خاصی برای آمدنشان وجود دارد. مدخل‌های منتخب به موضوعات مختلفی تقسیم شده و هر موضوع، خود ریز موضوعات دیگری دارد. مداخل تقسیم‌بندی شده در ۲۰ گروه از جمله شکنجه، ابزار شکنجه، اماکن عمومی، اصطلاحات زندان و تمامی موضوعات مربوط به زندان‌ها و زندانیان آن دوره است. هر چند مجموعه آثار تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی و سایر خاطرات مبارزان علیه حکومت پهلوی از منابع گران‌سنگ تاریخ معاصر ایران است و دانشنامه زندان سیاسی دوره پهلوی نیز از آن بهره‌های فراوان برده و خاطرات زندانیان سیاسی دوره پهلوی بیشترین سهم از منابع نگارشی این دانشنامه را به خود اختصاص داده است، اما در استفاده از این منابع دشواری‌هایی نیز فراراه همه محققان قرار دارد. اشتباهات سهوی به دلیل گذر زمان و فراموشی خاطره‌گو در بیان خاطراتی که در منابع دیگر تاریخ قرینه‌ای برای تأیید یا رد نظر آن یافت نمی‌شود، یکسونگری خاطرات منتشر شده، اختلافات بسیار در ذکر یک واقعه و رویداد از جانب دو یا چند نفر و دیگر اشکالات موجود از جمله دشواری‌های استفاده از این منابع تاریخی به شمار می‌رود. با این همه این دست آثار، با همه دقت‌هایی که باید درباره آن اعمال شود از جمله منابع شاخص و مهم در شکل دادن به تحقیقاتی از این دست است و طبعاً مورد توجه و استناد فراهم آورندگان این اثر نیز بوده است...».