حجت الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا در ششمین جلسه از سیزدهمین دوره سلسله کُرسی‌های آزاداندیشی با موضوع «وفاق ملّی؛ پیشران گام دوم انقلاب اسلامی» که امروز ۱۰ دی‌ماه به همت مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم و اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر در دانشگاه طلوع مهر قم به صورت حضوری و مجازی برگزار شد، به بررسی یکی از اساسی‌ترین مبانی وفاق ملی، یعنی «انتخاب عقلانی» پرداخت و بیان کرد: این موضوع نقشی کلیدی در تصمیم‌گیری‌های فردی و جمعی ایفا می‌کند؛ انتخاب‌ها، زندگی اجتماعی انسان‌ها را شکل می‌دهند، از سبک زندگی گرفته تا سیاست و اقتصاد، همه چیز وابسته به کیفیت انتخاب‌های ماست و نظریه انتخاب عقلانی، چارچوبی برای درک این پدیده فراهم می‌کند.
رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر قم، ضمن بررسی تجربه انقلاب اسلامی ایران به عنوان نمونه‌ای از وفاق اجتماعی مبتنی بر انتخاب عقلایی، گفت: این انقلاب نه تنها یک حرکت انقلابی، بلکه نمونه‌ای از انتخاب عقلایی جمعی بود که مردم ایران، بر اساس تشخیص مصلحت ملی، تصمیم به تغییر نظام پهلوی گرفتند؛ رأی مردم به جمهوری اسلامی در ۱۲ فروردین ۱۳۵۸، یکی از بزرگ‌ترین نمونه‌های انتخاب عقلایی در تاریخ ایران است که با تکیه بر مشارکت عمومی و آموزه‌های دینی، تحقق یافت.
استاد حوزه و دانشگاه در بخش دیگری از مباحث خود به تفاوت‌های نظام‌های غربی و جمهوری اسلامی در مفهوم انتخاب و مشروعیت اشاره کرد و توضیح داد: در نظام‌های غربی، رأی اکثریت به تنهایی معیار مشروعیت است، اما در جمهوری اسلامی، این رأی با مبانی دینی و عقلانی ترکیب می‌شود، این تفاوت، جمهوری اسلامی را به مدلی منحصربه‌فرد در جهان تبدیل کرده است.
مهاجرنیا در ادامه، ویژگی‌های انتخاب عقلانی را برشمرد و تأکید کرد: چنین انتخابی باید حداکثر منافع عمومی را تأمین کند و بیشترین مصلحت را برای اکثریت جامعه به همراه داشته باشد. همچنین، تصمیمات باید به گونه‌ای اتخاذ شوند که آسیب‌ها و خسارت‌ها به حداقل برسند؛ این انتخاب‌ها باید بر اساس مطالعه و شناخت کامل صورت گیرند، نه بر پایه احساسات یا تبلیغات، زیرا توازن سود و زیان یکی از ارکان اساسی در انتخاب عقلانی است و انتخاب‌گر باید بتواند منافع و مضرات گزینه‌های مختلف را بررسی و مقایسه کند.
وفاق ملی مبتنی بر اکثریت شرط ضروری برای پیشرفت جامعه
وی مشروعیت تصمیمات اجتماعی را وابسته به تأیید اکثریت دانست و گفت: اکثریت نمایانگر خواسته‌های عمومی، کشف حقیقت و تشخیص مصلحت جامعه است؛ مصلحت اجتماعی ایجاب می‌کند به تصمیم اکثریت احترام گذاشته شود و همزمان زمینه‌های لازم برای تصمیم‌گیری بهتر در آینده فراهم گردد.
استاد حوزه و دانشگاه در ادامه به چالش‌های موجود در مسیر تقویت انتخاب عقلانی نیز اشاره کرد و گفت: تبلیغات اغواگرانه، فشارهای اجتماعی و نبود آگاهی کافی، از جمله عواملی هستند که مانع تصمیم‌گیری درست می‌شوند؛ جامعه باید با آموزش و ارتقای سطح آگاهی عمومی، این موانع را از میان بردارد.
مهاجرنیا بر اهمیت تربیت دینی در تقویت انتخاب‌های عقلایی تأکید کرد و افزود: آموزه‌های دینی به مردم می‌آموزند که در انتخاب‌های خود به اصلح و بهترین‌ها رأی دهند؛ این امر، وفاق ملی را تقویت کرده و انسجام اجتماعی را افزایش می‌دهد.
وی در پایان، به ضرورت آینده‌نگری و برنامه‌ریزی برای تقویت وفاق ملی اشاره کرد و خواستار تلاش مشترک دولت، نهادهای مدنی و مردم برای ایجاد بستری مناسب جهت تصمیم‌گیری‌های آگاهانه و مشارکت فعال شد.
انتهای پیام