جوان آنلاین: «هنرمقدس» عنوان گروه نمایشی ویژه بانوان است که از سال ۱۳۸۸ فعالیت خود را آغاز کرده و توانسته است با حمایت حوزه هنری انقلاب اسلامی و همکاری بانوان هنرمند در بخش‌های مختلف اجرای بیش از ۳۰ نمایشنامه با موضوع زنان تاریخ‌ساز ایران و جهان را طراحی و اجرا کند. این گروه تئاتری با روی صحنه بردن نمایش «فاطمه» از ظرفیت‌ها و ویژگی‌های خاص اجرایی بهره گرفته که برای بانوان جذاب باشد و مفاهیم ارزشی را به زن امروز یادآوری کند. این اثر به واسطه اجرا‌های متعدد طی سال‌های متمادی حالا به پختگی و کیفیتی رسیده که نه تنها بانوان ایرانی بلکه بانوان دیگر کشور‌ها را نیز علاقه‌مند به تماشای این اثر کرده است. حجم استقبال از این نمایش تا حدی بوده که مریم شعبانی کارگردان این نمایش را بر آن داشته تا فاطمه را به زبان عربی هم اجرا کند. بر همین اساس و به بهانه اجرای عربی این نمایش در حوزه هنری انقلاب اسلامی گفت‌وگویی با کارگردان این اثر داشته‌ایم که می‌خوانید.
گروه نمایش «هنر مقدس» اجرای ویژه بانوان دارند. چنین اجرا‌هایی چه مزیتی دارد؟
زنان جوامع اسلامی نیاز دارند که در هر عرصه‌ای فضای مختص خودشان را داشته باشند. به هر حال تئاتر نمایشگری است و ما گروهی هستیم که ادعا داریم می‌خواهیم هنر قدسی ارائه دهیم، در نتیجه، محتوا و قالب ارائه همه باید برای انسان رستگاری بیاورد، به همین منظور این قاعده را خودمان طراحی کردیم که اجرای تئاتر زنانه برای زنان و تک‌جنسیتی داشته باشیم. ضمن اینکه کلاً زنان هنرمند مسلمان دوست دارند در فضای مستقل توانمندی‌های‌شان را ارائه دهند و بر همین اساس هم ما سعی کردیم این فضا را برای زنان ایجاد کنیم که هم روی صحنه بازیگری و کار هنر‌های نمایشی و هم در اتاق نور و صدا مدیریت نور و صدا را داشته باشند.
نمایش «فاطمه» به چه وجه از زندگی فاطمه زهرا (س) پرداخته است؟
نمایش فاطمه برداشتی عاشقانه- عارفانه از زندگی حضرت زهرا (س) است. این نمایش، شش موقعیت از زندگی حضرت فاطمه (س) شامل مادرانگی، تولد، ازدواج، حضورشان در جنگ‌ها، شرایط اقتصادی- سیاسی آن دوران و جاودانگی ایشان را به تصویر می‌کشد.
اجرای عربی نمایش فاطمه چطور پا گرفت و چه ضرورتی برای این اجرا حس کردید؟
گروه نمایشی هنر مقدس سلسله نمایش‌هایی را در ایران اجرا کرد که با استقبال خوبی از سوی مخاطبان ایرانی و تماشاگران عرب‌زبان مقیم ایران مواجه شد. ما نمایش «فاطمه» را هم به دعوت حشدالشعبی عراق به مدت هفت شب ویژه بانوان سوری، عراقی، لبنانی، کره‌ای و ملل اروپایی در عراق اجرا کردیم که حدود ۶هزار تماشاگر داشت.
این نمایش امسال برای دومین بار اجرا شد و همچنان توجه مخاطبان عرب‌زبان را جلب کرد به طوری که از ما خواسته شد ورژن عربی نمایش «فاطمه» را برای آنها به اجرا در آوریم. بر همین اساس میلاد حضرت زهرا (س) را فرصت خوبی دانستیم تا این اثر نمایشی را برای بانوان عرب زبان مقیم ایران اجرا کنیم.
ضمن اینکه این نمایش در اجرا‌های پیشین میزبان ۲۰ هزار مخاطب در ایران و بغداد بود و با اطلاع‌رسانی انجام شده اجرای اخیر آن هم با استقبال خوبی مواجه شد و بازخورد‌های خوبی را هم به دنبال داشت.
ورژن عربی نمایش «فاطمه» چه تفاوتی با آنچه به زبان فارسی اجرا شد، دارد؟
از آنجا که احتمال حضور تماشاگران اهل تسنن وجود داشت، تلاش کردیم این نمایش موجب وحدت شیعه و سنی باشد و بخش‌هایی از زندگی حضرت زهرا (س) را به تصویر بکشیم که برای هر دو مذهب جالب، دیدنی و قابل استفاده باشد.
آنچه در این اجرا به بانوان ارائه شد شامل تولد، ازدواج، حضور وی در شعب ابیطالب، غزوات پیغمبر و مادرانگی حضرت زهرا (س) بود. البته صحنه آخر نمایش هم به حضور وی در محشر در کنار دوستداران و پیروانشان اختصاص داشت. در این اجرا زبان از فارسی به عربی تغییر کرد و با توجه به حساسیت‌های موضوعی که وجود دارد برخی از بخش‌هایی که در اجرای فارسی وجود داشت، برای مخاطب عرب‌زبان حذف شد و به جای آن حضور حضرت زهرا (س) در واقعه غدیر خم به نمایش اضافه شد.
همه تلاش ما بر این بود که جلوه‌ها و بخش‌هایی از زندگی حضرت فاطمه (س) را نشان دهیم که بیشتر برای بانوان لازم است و می‌توانند در عصر کنونی از آن استفاده کنند و الگو بگیرند.
بیشترین مخاطبان اجرای عربی نمایش فاطمه از چه کشور‌هایی بودند؟
بیشتر مخاطبان از کشور‌های سوریه، بحرین، لبنان، عراق، یمن، عربستان و الجزایر بودند.
آیا بانوان عرب زبان مقیم ایران پیشنهادی به لحاظ محتوایی داشتند؟
بانوان علاقه‌مند بودند تا صحنه شهادت هم به تصویر کشیده شود ولی، چون خیلی به این بُعد از زندگی حضرت زهرا (س) پرداخته شده و کتاب‌های زیادی این موضوع را مطرح کرده‌اند من سعی کردم به این بخش نپردازم ولی از شهادت حضرت زهرا (س)، رویارویی ایشان با شهادت را در نمایش مطرح کردم، چراکه در این نمایش هدفم ترویج سبک زندگی حضرت زهرا (س) بود و نه روایتگری برهه‌هایی از زندگی این بانوی اسلام.
من در نمایش «فاطمه» سعی کردم بیشتر الگوسازی برای بانوان جهان داشته باشم و نه روایت یک خطی از زندگی حضرت زهرا (س).
این اجرا چه دستاوردی برای گروه هنر مقدس داشت؟
این اجرا عامل ارتباط و تعامل بیشتر بانوان مسلمان در دیگر کشور‌ها شد. در این اجرا با درخواست‌های متعددی مواجه شدیم.
همچنین بسیاری از بانوان علاقه‌مند به اجرای نمایش در کشورشان بودند و اظهار می‌کردند اجرا‌هایی از این دست و با چنین محتوایی به شکل حرفه‌ای در کشورشان وجود ندارد و فقدان چنین آثار هنری را دارند. بسیاری از مخاطبان اجرای عربی نمایش «فاطمه» اظهار می‌کردند شرایطی ویژه برای اجرای این نمایش در کشورشان ایجاد خواهند کرد تا هموطنانشان هم به تماشای این اثر بنشینند.
پیشنهادات اجرا‌های فرامرزی نمایش «فاطمه» از چه کشور‌هایی بود و اجرای بعدی در کدام کشور انجام می‌شود؟
لبنان، سوریه و بصره از جمله کشور‌هایی بودند که پیشنهاد اجرا داده بودند و قرار بود نمایش را آنجا اجرا کنیم ولی به خاطر شرایط کنونی سوریه و لبنان این اجرا‌ها منتفی شد ولی با فراهم شدن شرایط نمایش را در بصره اجرا خواهیم کرد.
آیا پیشنهادی هم برای اجرای نمایش فاطمه در کشور‌های غیرعربی مطرح شد؟
ما برای اجرای نمایش در کشو‌های ایتالیا و هلند هم درخواست داریم ولی از آنجا که این نمایش ویژه بانوان است لازم است جو لازم و یکسری شرایط و زیرساخت‌های ضروری برای به صحنه رفتن نمایش در چنین کشور‌هایی فراهم شود. اجرای بانوان برای بانوان درک و فرهنگی را می‌طلبد و به عبارتی با فراهم شدن زیرساخت‌های لازم اجرا‌های بانوان باید در کشور‌های اروپایی معنا پیدا کند تا ما امکان به صحنه بردن نمایش فاطمه را داشته باشیم.
بازخورد مخاطبانی که برای نخستین بار به تماشای «فاطمه» نشستند چه بود؟
بانوان تماشاگر پس از خروج از سالن می‌گفتند اولین باری است که کاری درباره حضرت زهرا (س) می‌بینند که هم شکوه دارد، هم انرژی‌بخش بوده، هم آنها خوشحال از سالن بیرون می‌آیند و هم به خودمان افتخار می‌کنیم.
از اتفاقات جالب در اجرای اخیر این بود که بسیاری از بانوان عرب‌زبان که تماشاگر نمایش ما بودند دوست داشتند به گروه ما بپیوندند و بازیگر یا نویسنده یا فعال زمینه تئاتری شوند. آنها اظهار می‌کردند، چون امکان حضور در چنین فضایی در کشور خودشان وجود ندارد علاقه‌مند هستند به گروه هنر مقدس بپیوندند و این برای من بسیار جالب بود. همچنین بانوان لبنانی مقیم ایران با اطلاع از این نمایش درخواست دادند تا به صورت جهادی تولیدات پوشاک و خوراکی‌هایی، چون شیرینی لبنانی را در قالب نمایشگاه در کنار اجرای نمایش «فاطمه» به مخاطبان عرضه و سود حاصل از آن را به جبهه مقاومت هدیه کنند.
آیا امکانی برای همکاری بانوان علاقه‌مند به عضویت در گروه هنر مقدس وجود دارد؟
گروه هنر مقدس با حمایت حوزه هنری انقلاب اسلامی شرایطی در بخش آموزش و تولید تئاتر ایجاد کرده تا هم به آموزش تئاتر بانوان پرداخته شود و هم با خلق آثار نمایشی میزبان بانوان باشیم.
ما به گروه «هنر مقدس» بخش آوا و موسیقی را هم اضافه کردیم و من دوست دارم بانوان دیگر را دعوت کنم تا اگر علاقه‌مند هستند در بخش‌های مرتبط با تئاتر فعالیت داشته باشند، به گروه ما که در حال حاضر ۲۰۰ نفر عضو دارد بپیوندند.