استاد دانشگاه آلاباما آمریکا معتقد است ترکیه معتقد است که موقعیت استراتژیک ایران در قفقاز به طور پیوسته تضعیف شده است و آنکارا اکنون می‌تواند برنامه‌های خود را در آنجا تحمیل کند و ایران را چک و مات کند.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، پس از سقوط دولت بشار اسد در سوریه، گروه تحریر الشام که از حمایت ترکیه برخوردار است کنترل امور را در دست گرفته است. با این وجود طی روز‌های اخیر شاهد گسترش اعتراضات مردمی از جمله علویان در مناطق علوی نشین سوریه هستیم.
درباره تحولات سوریه خبرنگار تابناک گفت‌وگویی با پروفسور نادر انتصار، رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا انجام داده که در ادامه می‌آید.
کتاب «سیاست کرد‌ها در خاورمیانه» از جمله آثار شناخته شده انتصار است که ابعاد سیاسی و اجتماعی ادغام کرد‌ها در جریان اصلی زندگی سیاسی-اجتماعی در ایران، عراق و ترکیه را تحلیل می‌کند.
*پس از سقوط رژیم بشار اسد در سوریه، ترکیه دست برتر را در تحولات منطقه به دست آورده است. برخی معتقدند در نتیجه تغییر موازنه قوا در منطقه به نفع ترکیه، احتمال درگیری‌های منطقه‌ای افزایش می‌یابد. ارزیابی شما چیست؟
جاه طلبی‌های نئو عثمانی گرای اردوغان همیشه منبع درگیری در منطقه بوده است. سقوط رژیم اسد که ترکیه در آن نقشی حیاتی ایفا کرد به اردوغان فرصتی منحصر‌به‌فرد برای فشار و گسترش سیاست نئو عثمانیستی خود داده است. جاه طلبی‌های ترکیه با سایر سهامداران در منطقه که ممکن است با اهداف اردوغان همخوانی نداشته باشد، در تضاد خواهد بود. اگر به درستی مدیریت نشود، قاطعیت ترکیه ممکن است در واقع احتمال درگیری‌های منطقه‌ای را افزایش دهد.
* پس از بهار عربی (۲۰۱۱)، نوعی رقابت بین ایران و محور مقاومت با جنبش اخوانی (قطر و ترکیه) و جریان سلفی-غربی (عربستان سعودی و امارات و متحدان غربی آن) وجود داشت. آیا ممکن است رقابت ترکیه و قطر با عربستان و امارات دوباره زنده شود؟
شرایط در سال ۲۰۱۱ با آنچه امروز وجود دارد متفاوت بود. همچنین، طرف‌های عربی و ترکی یاد گرفته‌اند که چگونه منافع خود را بدون بالا بردن اختلافات رقابتی خود به یک درگیری آشکار، ارتقا دهند. با این حال، با توجه به این واقعیت که تحولات در سوریه به سرعت در حال رخ دادن است، پیش بینی اینکه روابط ترکیه و اعراب در چه جهتی تکامل خواهد یافت دشوار است.
* آیا ممکن است در نتیجه رقابت منطقه‌ای شاهد افزایش رقابت ایران و ترکیه در قفقاز جنوبی باشیم؟
بله، من فکر می‌کنم این یک احتمال متمایز است. ترکیه معتقد است که موقعیت استراتژیک ایران در قفقاز به طور پیوسته تضعیف شده است و آنکارا اکنون می‌تواند برنامه‌های خود را در آنجا تحمیل کند و ایران را چک و مات کند.
*علیرغم تاکید ارمنستان بر لزوم حفظ حاکمیت ارضی خود بر مسیر‌های مواصلاتی و عدم تغییر مرزها، وزیر حمل و نقل ترکیه چند روز پیش گفت: ترکیه به مذاکرات با جمهوری آذربایجان در مورد کریدور زنگزور ادامه خواهد داد. آیا فکر می‌کنید با توجه به شرایط فعلی، ساخت این کریدور در دستور کار باکو و آنکارا قرار گیرد؟
بله. ارمنستان کشوری ضعیف است و روسیه، حامی سابق آن، در موقعیتی نیست که بتواند کمک زیادی ارائه کند. متأسفانه، تضعیف موقعیت استراتژیک ایران شرایطی را ایجاد کرده است که نه آنکارا و نه باکو هشدار‌های تهران در مورد «خط قرمزهای» ایران را جدی نگیرند. بنابراین، اگر ترکیه و جمهوری آذربایجان گامی اساسی برای نهایی کردن پروژه کریدور زنگزور بردارند، تعجب نخواهم کرد.
* سقوط نظام اسد موقعیت روسیه را در خاورمیانه تضعیف کرده است. با توجه به روند کنونی، روسیه چگونه می‌تواند جایگاه خود را در این منطقه بازیابی کند؟
علیرغم وضعیت دشوار کنونی روسیه، روسیه همچنان یک قدرت بزرگ با منافع دیرینه در خاورمیانه است. روسیه به احتمال زیاد منتظر خواهد ماند تا ببیند تحولات سوریه چه تأثیری بر پیکربندی نیرو‌ها در منطقه خواهد داشت و سپس اقداماتی را برای تنظیم مجدد سیاست‌های خود در خاورمیانه برای حفاظت از منافع مسکو انجام خواهد داد.