شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی، یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین رویدادهای اخیر در تاریخ ایران و منطقه است. سردار سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در تاریخ ۱۳ دی ۱۳۹۸ در حملهای هوایی توسط نیروهای آمریکایی در بغداد به شهادت رسید.
این روز به عنوان نمادی از مقاومت و ایستادگی در برابر ظلم و تجاوز شناخته میشود؛ در آستانه پنجمین سالگرد شهادت سردار سلیمانی و در راستای پویش «سرباز وظیفه» با محمد ملکزاده عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به گفتوگو پرداختیم. در ادامه متن مصاحبه را میخوانید:
ایسنا: سرباز واقعی برای نظام جمهوری اسلامی ایران بر اساس ابعاد شخصیتی سردار حاج قاسم سلیمانی چه شاخصهای دارد؟
یکی از ابعاد شخصیتی شهید سلیمانی که او را سرباز واقعی برای نظام جمهوری اسلامی ایران قرار داد این بود که وی در شرایطی که قدرتهای استکباری بیشترین رفتار خصمانه را با ملت ایران داشتند به فکر افزایش قدرت ایران در عرصههای سیاسی، اقتصادی و دفاعی و اتخاذ مواضع قدرتمندانه این کشور در سطح جهانی بود.
یکی از جلوههای اقتدار و امنیت ایران را که شهید قاسم سلیمانی در به وجود آوردن آن نقش بسزایی ایفا کرد، باید تغییر رویکرد استکبار جهانی نسبت به ایران دانست. او که خود را سرباز مطیع ولایت میدانست در راستای اجرای فرامین رهبری به دنبال افزایش اقتدار و ارتقای امنیت و آسایش امت اسلامی در عرصههای مختلف بود و از این جهت مورد کینه شدید دشمنان اسلام و در رأس آنان آمریکای مستکبر قرار گرفت.
شهید سلیمانی بیشک نمونه برجستهای از تربیتشدگان اسلام و مکتب امام خمینی(ره) بود که با شکست جنایتکاران دستپرورده آمریکا در منطقه، ابهت پوشالی شیطان بزرگ را فروریخت؛ جرم او دفاع از مظلومان و ستمدیدگان منطقه در برابر مزدوران استکبار جهانی بود و این که تا لحظه آخر در مبارزه با تروریستهای قاتل دستپرورده غرب و متجاوزان به نوامیس امت اسلامی استوار و مستحکم بود.
ویژگی دیگر شهید سلیمانی ولایتمداری اوست. او همواره خود را «سرباز ولایت» مینامید، و به معنای واقعی سرباز و مدافع ولایت بود؛ هم در گفتار و هم در عمل نشان داده بود که کاملاً از رهبر و ولی امرش و سیاستها و آرمانهای کلان نظام جمهوری اسلامی ایران پیروی میکند. چنانکه خود در جایی میگوید: «قوام ایران اسلامی و بقای آن به رهبریت آن است. مردم از من قبول کنید من عضو هیچ حزب و جناحی نیستم و به هیچ طرفی جز کسی که به اسلام و انقلاب خدمت میکند تمایل ندارم. اما این را بدانید والله علمای شیعه را تماماً و از نزدیک میشناسم. الان ۱۴ سال شغل من همین است. علمای لبنان را میشناسم. علمای پاکستان را میشناسم. علمای حوزه خلیج فارس را میشناسم. چه شیعه و چه سنی؛ والله، اشهد بالله، سرآمد همه این روحانیت، این علما از مراجع ایران و مراجع غیر ایران، این مرد بزرگ تاریخ یعنی آیت الله العظمی خامنهای است.» زینب سلیمانی دختر شهید میگوید: پدرم مهربانترین و عاطفیترین همسر و پدری مجاهد و بیباک و سربازی فداکار برای ولایت بود و اطاعت از ولایت را شرط پیمان میدانست.»
یکی دیگر از ویژگیهای شهید سلیمانی تواضع او در عین بزرگی و اقتدار است. سپهبد شهید قاسم سلیمانی معمولاً در مورد زیردستان و مخصوصاً فرزندان و خانواده شهداء از عنوان «کوچکتان قاسم» استفاده میکرد. وقتی برایش نامه مینوشتند و درخواست میکردند که سردار مهمان خانه بچههای رفیق قدیمی و شهیدش شود، متواضعانه پاسخ میداد: «حتما به دیدارتان میآیم؛ کوچکتان، قاسم». اینها مهمترین ویژگی شخصیتی سردار سلیمانی است که او را به عنوان یک سرباز واقعی برای نظام جمهوری اسلامی ایران قرار داد.
ایسنا: شهید سلیمانی با انتخاب عنوان سرباز وطن، نشان دادند وطن و دینداری از هم جدا نیست، با توجه به رویکرد سردار سلیمانی در برابر دوری از نفاق، مسئولان چه وظایفی دارند؟
یکی از شبهههایی که به ویژه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و طرح آرمانهای انقلاب در دفاع از امت اسلامی مطرح شد، القای دوگانگی میان امت و ملت و مسائل مربوط به منافع ملی با مصالح امت اسلامی است. در مکتب شهید سلیمانی به تبعیت از ولی امرش، میان منافع ملی با مصالح امت اسلامی اساساً تضادی وجود ندارد؛ بنابراین وظیفه مسئولانی که ادعای پیروی از راه شهید سلیمانی را دارند این است که ایران و اسلام را یکی بدانند و در راه اقتدار ایران اسلامی تلاش کنند.
ایسنا: مهم ترین امری که سبب شد شهید سلیمانی سردار مردمی شود، چیست؟
سردارشهید قاسم سلیمانی دارای ویژگیهای متعددی است که او را محبوب دلها ساخت. یکی از مهمترین دلایلی که سبب شد شهید سلیمانی سردار مردمی شود و در دل مردم جای داشته باشد شجاعت و ایستادگی او در برابر قدرتهای استکباری است.
او هرگز منافع ملی را فدای لبخند آمریکا نکرد و برای خشنودی دشمنان ملت ایران دست از مبارزه برنداشت. زیرا او در مکتب رهبران انقلاب به خوبی دریافته بود که سازش و عقب نشینی در برابر استکبار موجب پیشروی دشمن و تضعیف منافع ملی خواهد شد. همچنان که رخدادهای پس از پیروزی انقلاب نشان داد که اتخاذ سیاست خارجی انفعالی با هدف کاهش تنش در منطقه از سوی برخی دولتها نتایجی جزء گستاخی بیشتر دشمنان اسلام در پی نداشته و هرجا جمهوری اسلامی ایران مقتدرانه در برابر دشمنان ایستاد آنان را به عقب نشینی واداشته است.
ایسنا: امروز در برابر شهید سلیمانی و شهدای مدافع حرم چه وظیفهای بر دوش ما است؟
عملکرد مقتدرانه شهید سلیمانی تصورات کشورهای منطقه و سایر کشورهای جهان را نسبت به شکستناپذیری آمریکا فرو ریخت و آنان را وادار ساخت ایران را به عنوان یک رکن قدرتمند در منطقه غرب آسیا مورد توجه قرار دهند و این مدیون تلاشهای جهادی شهید سلیمانی و شهدای حرم بود. و در واقع ابعاد اقتداری که شهید سلیمانی برای ایران به ارمغان آورد پس از شهادتش آشکارتر شد. امروز وظیفه ما حفظ این اقتدار به عنوان میراث گرانقدر این شهداست.
در مکتب شهید سلیمانی، سازش و تسلیم در برابر نظام سلطه جایی نداشت؛ او قویتر شدن ایران را فقط منحصر به بعد نظامی نمی دانست و قدرت را علاوه بر نظامی در همه ابعاد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی میدانست.
ما باید تلاش کنیم هر کس در هر مسئولیت و جایگاهی قرار دارد چه اقتصادی چه فرهنگی و علمی ایران را قوی کنیم. این شهید گرانقدر به تبعیت از رهبری و تقویت ولایت فقیه تاکید داشت؛ تقویت ولایت فقیه تقویت ایران است و همه در این رابطه وظیفه داریم، بنابراین اگرچه افزایش قدرت دفاعی یکی از جلوههای بسیار مهم اقتدار ایران است اما نباید از افزایش قدرت در سایر عرصههای اجتماعی، اقتصادی و علمی و فناوری، مبارزه با فساد هم غافل ماند.
شهید سلیمانی اقتدار همه جانبه و متوازن ایران در شرایط کنونی و با توجه به دشمنی استکبار با جمهوری اسلامی ایران را بسیار حائز اهمیت میدانست. از دیدگاه وی در همه ابعاد باید این مهم رقم بخورد تا به فرموده رهبر معظم انقلاب به نقطهای برسیم که دشمنان حتی جرأت تهدید ایران را هم پیدا نکنند.
رسیدن به این نقطه همان گونه که شهید قاسم سلیمانی نشان داد با حضور جهادگونه همه مسئولان در عرصههای مختلف و خدمت خالصانه به مردم از کمک به زلزله زدگان و سیل زدگان گرفته تا تامین امنیت امت اسلامی و مبارزه سرسختانه با دشمنان متجاوز میسر است؛ و این مهمترین درسی است که همه مردم و مسئولان ما باید از مکتب شهید سردار سلیمانی بیاموزند.
ایسنا: سردار سلیمانی با ایجاد پیوند محکم میان نیروهای نظامی و مردمی نشان داد میتوان از قدرت مردم در مواجهه با بحرانها بهره برد، این رویکرد چه کمکی به جامعه امروز ما میکند؟
مهمترین ویژگی نظام جمهوری اسلامی ایران مردمی بودن آن است. نیروهای نظامی و امنیتی ایران از مردم و برای مردم هستند. سردار شهید سلیمانی فرمانده سپاه قدس بود و مأموریت نیروی قدس بیشتر برون مرزی است خیلی کاری به مسائل و مشکلات داخلی ایران مثل سیل و زلزله ندارد، اما وقتی حادثهای از این دست پیش آمد که نیاز کمک به مردم احساس میشود، حاج قاسم فوراً وارد صحنه شد.
در جریان سیل خوزستان، سردار سلیمانی دستور داد که مواکب امام حسین(ع) که حدود ۴۰۰ موکب بودند برای کمک به مردم سیل زده وارد عمل شوند. خودش هم شخصاً با تمام قدرت پای کار آمد و در میان مردم برای رفع مشکلات حاضر شد. برخی تصاویر نشان میداد که حاج قاسم تا بالای زانو داخل گل و لای بود و در این گل و لای رفت آمد میکرد تا مشکل مردم سیل زده زودتر حل شود. این صحنه هاست که پیوند میان مردم و نیروهای نظامی را در ایران محکم ساخته است و موجب شده هیچ قدرتی در جهان جرات حمله به ایران را نداشته باشد.
انتهای پیام