مرکز آمار ایران در گزارشی پیرامون وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران در تابستان ۱۴۰۳ که چند روز پیش آن را منتشر کرده است؛ نگاهی هم به آمار گردشگران داخلی و خارجی و بازدیدکنندگان از مراکز تاریخی و موزه‌ها و صادرات و آموزش صنایع دستی داشته است. در این گزارش ضمن بیان تعاریف و مفاهیمی که درباره هر کدام از اصطلاحات گردشگری و سفر و اقامتگاه داشته، آماری هم منتشر کرده است.
در حوزه گردشگری و سفر‌ها این آمار‌ها نشان می‌دهد: از کل خانوار‌های ایرانی به سفر رفته در سال ۱۴۰۰ حدود ۷۵ درصد دارای وسیله نقلیه شخصی بوده‌اند همچنین از تعداد خانوار‌هایی که سفر نرفته‌اند حدود ۶۰ درصد وسیله نقلیه شخصی داشته‌اند.
تعداد اماکن اقامتی کشور در دوره زمانی ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۲ از ۳ هزار و ۲۳۵ به ۱۲ هزار و ۵۰۸ اقامتگاه رسیده است. در این دوره تعداد اتاق اقامتگاه‌های از ۹۲ هزار و ۴۰۲ به ۱۵۰ هزار و ۴۹۱ و تعداد تخت از ۲۴۵ هزار و ۷۱۸ به ۳۷۳ هزار و ۹۶۵ تخت رسیده است.
در تابستان ۱۴۰۳ گردشگران ورودی به کشور از راه زمینی برابر با یک میلیون و ۷۳۹ هزار و ۶۸۲، هوایی ۶۰۹ هزار و ۹۴ و دریایی برابر با ۴ هزار و ۵۹۱ نفر بوده است که نسبت به فصل مشابه سال قبل به ترتیب ۳۰۵۹۰۸ و ۱۰۵۰۷۰ نفر افزایش و ۹۷۴ نفر کاهش داشته است.
در تابستان ۱۴۰۳ تعداد گردشگران ورودی به تفکیک ده کشور اول یک میلیون و ۳۸۶ هزار و ۷۶۳ نفر است که از کشور عراق ۶۶۸ هزار و ۶۳۳، افغانستان ۳۰۸ هزار و ۵۶۱، ترکیه ۱۲۲ هزار و ۸۷، پاکستان ۷۶ هزار و ۳۱۶، آذربایجان ۴۴ هزار و ۷۹۰، ترکمنستان ۴۳ هزار و ۹۹۰، ارمنستان ۳۹ هزار و ۲۶۳، بحرین ۳۳ هزار و ۲۷۱، عمان ۳۱ هزار و ۶۱۰ و عربستان ۱۸ هزار و ۲۴۲ نفر بوده است.
تعداد گردشگران ورودی و خروجی به تفکیک مرز‌های کشور در یک نمودار آماری نشان می‌دهد که بهار ۱۴۰۲ میزان گردشگران خروجی از راه زمینی آمار بسیار زیادی را به خود اختصاص داده بود ولی این آمار در تابستان به صفر نزدیک شد.
همچنین میزان ورود و خروج گردشگران تقریباً در یک شرایط نرمالی در فاصله پاییز ۱۴۰۲ تا بهار ۱۴۰۳ داشته است، اما در تابستان ۱۴۰۳ آمار گردشگران خروجی از راه زمینی دوباره رشد کرده است و همچنان گردشگران ورودی هوایی آمار کمی را به خود اختصاص داده است.
بر این اساس تعداد گردشگران ورودی به کشور در تابستان ۱۴۰۳ از طریق راه‌های دریایی، هوایی و زمینی حدود ۲ میلیون و ۳۵۳ هزار نفر بوده است و تعداد گردشگران خروجی از کشور نیز در همین زمان ۶ میلیون و ۱۲۸ هزار نفر بود که با یک اختلاف چهار میلیون نفری میزان آمار خروجی‌ها از کشور بیشتر بوده است.
بررسی تعداد گردشگران ورودی به کشور به تفکیک ده کشور اول مبدا نشان می‌دهد که طی سال‌های ۱۳۹۶ تا بهار ۱۴۰۳ عربستان هیچ جایگاهی در میان این کشور‌ها برای ورود به ایران نداشته است، اما در تابستان امسال ۱۸ هزار و ۲۴۲ نفر از این کشور به ایران آمده‌اند. همچنین در این ایام عراقی‌ها با بیشترین آمار اولین کشوری هستند که بیشترین آمار ورودی را به خود اختصاص داده‌اند و آمار‌ها نشان می‌دهد که در تابستان امسال یک میلیون و ۳۸۶ هزار و ۷۶۳ عراقی به ایران آمده و بعد از آن افغانستان با ۳۰۸ هزار نفر بیشترین آمار گردشگران ورودی به کشورمان را به خود اختصاص داده‌اند.
بر این اساس اعلام شده که در تابستان ۱۴۰۳ تعداد بازدیدکنندگان ایرانی از موزه‌ها و اماکن فرهنگی و تاریخی برابر با ۵ میلیون و ۱۸ هزار و ۶۱۱ و تعداد بازدیدکنندگان خارجی ۵۳ هزار و ۱۳۵ نفر بوده است که نسبت به فصل مشابه سال قبل ۵۸ هزار و ۹۱۰ نفر در تعداد بازدیدکنندگان ایرانی و ۷۴ هزار و ۹۲۵ نفر در بازدیدکنندگان خارجی کاهش یافته است.
نموداری که از میزان بازدیدکنندگان منتشر شده نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ این آمار بیشتر از سال‌های اخیر بوده است به نحوی که این آمار در تابستان ۱۴۰۲ چه در حوزه داخلی و چه خارجی ریزش زیادی داشته و البته که بازدیدکنندگان خارجی تقریباً به صفر رسیده است به نحوی که در زمستان ۱۴۰۲ این آمار بسیار کاهش داشته است و این روند همچنان تا تابستان ۱۴۰۳ ادامه داشته است. درست همانند سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ که آمار بازدیدکنندگان خارجی بسیار کم بود.
ارزش کل صادرات صنایع دستی بدون احتساب زیورآلات سنتی از ۲۸۱ میلیون دلار در سال ۹۶ به ۲۱۲ میلیون دلار در سال ۱۴۰۲ رسیده است. در تابستان ۱۴۰۳ ارزش کل صادرات صنایع دستی بدون احتساب زیورآلات سنتی ۳۱ میلیون دلار بوده که نسبت به فصل قبل ۴۴ میلیون دلار کاهش داشته است.
از سال‌های ۱۳۹۶ تا بهار ۱۴۰۲ تقریباً میزان صادرات صنایع دستی وضعیت مشابهی را داشته است، اما این آمار از تابستان ۱۴۰۲ ریزش زیادی پیدا کرده است. به نحوی که این ریزش همچنان بعد از یک سال ادامه دارد و آمار به کمتر از ۵۰ میلیون دلار رسیده است.
بر اساس آمار ارائه شده، یک نمایشگاه بین المللی و سراسری در داخل کشور برگزار شده است و تعداد برگزاری بازارچه‌های موقت عرضه و فروش صنایع دستی نیز ۳۴۲ مورد بوده است. از زمستان ۱۴۰۲ تا تابستان امسال هم هیچ بازارچه دائمی صنایع دستی ایجاد نشده است.
منبع: مهر