به گفته پزشکان تعداد موارد بیمارانی که مشکل سنگ کلیه دارند روبه‌افزایش است، خصوصاً در میان گروه سنی ۲۵ تا ۵۵ سال. پزشکان هشدار می‌دهند که پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه نیازمند افزایش آگاهی و اصول پیشگیرانه مانند سیراب نگه‌داشتن بدن و مداخلات درمانی به‌موقع است. برای بیماران کلیوی، تست منظم عملکرد کلیه توصیه می‌شود. افراد معمولاً در زمستان کمتر آب می‌نوشند؛ زیرا کمتر احساس تشنگی می‌کنند و این یک عامل بزرگ در تشکیل سنگ کلیه است.
سنگ کلیه: علائم و علت‌ها
در ماه‌های زمستان افراد یک سری از غذاها را بیشتر مصرف می‌کنند و این غذاها حاوی نمک یا اگزالات هستند که باعث می‌شود سنگ کلیه شکل بگیرد. سنگ کلیه در صورت درمان نشدن می‌تواند به کلیه آسیب بزند. سنگ کلیه علائم خاص خودش را دارد: شکم‌درد و کمردرد، احساس ناراحتی در کشاله ران و خون در ادرار. تیرگی ادرار نیز نشان می‌دهد حجم ادرارتان در اثر کم‌آب شدن بدن کم است که نیاز به درمان فوری دارد. درمان‌ها شامل تغییراتی در رژیم غذایی و افزایش مصرف مایعات و مداخلات پزشکی مانند سنگ‌شکن و در موارد شدیدتر عمل جراحی برای خارج‌کردن سنگ‌ها می‌شوند.
سنگ کلیه چیست؟
سنگ کلیه، جسم جامدی است که از املاح و نمک‌های اسیدی ساخته شده است. این سنگ‌ها معمولاً از حالب رد می‌شوند. حالب لوله‌ای است که کلیه‌ها را به مثانه مربوط می‌کند. حین عبور سنگ‌ها از حالب ممکن است دچار درد پایین کمر و احساس ناراحتی در کشاله ران شوید. همان‌طور که گفتیم خیلی از افراد در زمستان کمتر آب می‌نوشند و نوشیدنی‌های گرم زیاد مصرف می‌کنند. این باعث کم‌آب شدن بدن شده و احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش می‌دهد. همین شرایط باعث فراهم‌شدن زمینه برای عفونت‌های مجاری ادراری نیز خواهد شد و هر دوی این عوارض می‌توانند به کلیه آسیب بزنند.
اشتباهاتی در سبک زندگی که باعث سنگ کلیه می‌شوند
نبود تحرک بدنی باعث افزایش وزن می‌شود و جلوی تنظیم کلسیم و دیگر املاح دخیل در سنگ کلیه را در بدن می‌گیرد. افراد در ماه‌های سرد معمولاً غذاهای پرپروتئین و پرنمک مثل سوپ‌های آماده و آبگوشت و غذاهای فراوری شده زیاد می‌خورند که باعث دفع کلسیم بیشتر از طریق ادرار شده و احتمال شکل‌گرفتن سنگ کلیه را بیشتر می‌کند. علائم سنگ کلیه را نادیده نگیرید، زیاد آب بنوشید، کمتر نمک مصرف کنید، رژیم غذایی متعادل و سرشار از میوه‌ها و سبزی‌های تازه و غلات داشته باشید، هر روز ورزش کنید و وزن سالمی را حفظ کنید.
اهمیت تست عملکرد کلیه
تست عملکرد کلیه به طور منظم به افرادی که می‌دانند عملکرد کلیه‌هایشان مشکل دارد توصیه می‌شود. هر چند تست عملکرد کلیه نمی‌تواند سنگ کلیه را مستقیماً شناسایی کند؛ اما با نشان‌دادن نتایج غیرمعمول می‌تواند نشان‌دهنده وجود آنها باشد. بالارفتن کراتین یا خون در ادرار می‌تواند نشانهٔ انسداد یا فشار در کلیه باشد که ناشی از سنگ کلیه است. تست آنالیز ادرار برای سنگ کلیه اغلب این موارد را بررسی می‌کند:
. ردپاهای میکروسکوپیک خون در ادرار
. ناهنجاری‌هایی در اسیدیته ادرار یا سطح pH ادرار
. غیرمعمول بودن سطح یک سری املاح مانند اوریک‌اسید، اگزالات یا غیره که مربوط به سنگ کلیه است
تست‌های منظم عملکرد کلیه همراه با تست‌های تصویری مانند سی‌تی‌اسکن یا سونوگرافی نیز در تشخیص زودهنگام سنگ کلیه و در نتیجه درمان به‌موقع توصیه می‌شوند. این تست‌ها هر گونه اختلال یا مشکلی را نشان می‌دهند و کمک می‌کنند درمان زودتر و مؤثرتر صورت بگیرد. تشخیص به‌موقع می‌تواند جلوی بزرگ‌تر شدن سنگ‌های کلیه را بگیرد یا مانع عوارضی شود که به کلیه‌ها آسیب می‌زنند یا عفونت ایجاد می‌کنند.
فرقی نمی‌کند دمای هوا چقدر است؛ به‌هرحال بدن شما باید هیدراته باشد. شما باید طی روز مرتباً آب بنوشید. نوشیدنی‌های گرم مانند دم‌نوش‌ها و چای‌های گیاهی یا ترکیب آب و آبلیموی گرم می‌تواند بدن شما را هیدراته نگه دارد و رغبتتان برای بیشتر مایعات نوشیدن را افزایش دهد.
اگر اغلب فراموش می‌کنید آب بنوشید، آلارم تلفن همراهتان را تنظیم کنید. به رنگ ادرارتان دقت کنید، اگر ادرارتان زرد تیره باشد به این معنی است که بدنتان دچار کم‌آبی شده. از مصرف کافئین زیاد پرهیز کنید؛ زیرا ادرارآور است و باعث ازدست‌رفتن مایعات بدن می‌شود.
اگر در روزهای سرد سال بیرون رفتن و ورزش‌کردن برایتان سخت است، در خانه ورزش کنید یا به باشگاه بروید. غذاهای کنسروی و فراوری شده که نمک زیاد دارند مصرف نکنید. فشارخون خود را کنترل کنید.
نقرس و مشکلات کلیوی
هوای سرد می‌تواند در افراد مستعد نقرس باعث حملات این بیماری شود. نقرس نوعی آرتریت است که در اثر اوریک‌اسید زیاد ایجاد می‌شود و اوریک‌اسید زیاد نیز می‌تواند موجب تشکیل سنگ کلیه شود یا دیگر عوارض کلیوی ایجاد کند. طی زمستان، افراد اغلب غذاهای پرپروتئین می‌خورند که باعث تشدید علائم نقرس خواهد شد.
مصرف گوشت قرمز را کاهش دهید و از مصرف الکل خودداری کنید. با مصرف بیشتر پروتئین‌های گیاهی، علائم این بیماری را بهتر کنترل کنید.
هیپوترمی و کاهش عملکرد کلیه
در هوای خیلی سرد، هیپوترمی یا سرمازدگی یک خطر است. هیپوترمی بر جریان خون اثر می‌گذارد و می‌تواند با کاهش خون‌رسانی به اندام‌ها، عملکرد کلیه را دچار اختلال نماید. در افراد سالمند، کودکان و یا آنهایی که بیماری کلیوی دارند، ریسک کاهش عملکرد کلیه در اثر سرمازدگی بیشتر است.
لباس کاملاً گرم و چندلایه بپوشید، زیاد در معرض سرما قرار نگیرید و بیشتر در خانه باشید.
همچنین کمتر در معرض نور خورشید قرارگرفتن در زمستان می‌تواند باعث کاهش تولید ویتامین D شود که به جذب کلسیم در روده‌ها کمک می‌کند. کمبود ویتامین D می‌تواند باعث افزایش تراکم کلسیم در ادرار شده و در نتیجه احتمال تشکیل سنگ کلیه را بیشتر کند.
منبع: تبیان