به گزارش هنرآنلاین، انیمیشن به‌عنوان هنر ـ صنعت، یکی از دریچه‌های مهم برقراری ارتباط با دنیای معاصر و منظری برای نمایش هنر و فرهنگ ملی هر کشور است. ارزش بازار جهانی فیلم‌های انیمیشن در سال 2021 به 350.23 میلیارد دلار رسید و همان زمان اعلام شد که انتظار می‌رود این رقم تا سال 2030 به 560.32 میلیارد دلار برسد.

صنعت انیمیشن در جهان چه از منظر درآمدزایی و چه از لحاظ جذب مخاطب به یکی از صنایع موفق در یک دهه گذشته تبدیل شده و در یک سیر صعودی قرار گرفته است. در ایران، هرچند این صنعت سهم کوچکی از دنیای بزرگ صنعت انیمیشن جهان را به خود اختصاص داده است، اما با وجود مؤلفه‌های گوناگون از جمله پتانسیل بالای نیروی انسانی خلاق، بهره‌مندی از بازار داخلی بزرگ و... می‌تواند به سال‌های پیشِ‌روی خود با چشم امید بنگرد. تولید محصولات متعدد در حوزه کودک و نوجوان و اقبال کودکان ایرانی به آثار تولیدشده در سال‌های اخیر نویدبخش پیمودن در مسیری هموارتر از گذشته است.

استعدادهای زیادی داریم که از آن‌ها استفاده نمی‌شود

فرهاد عظیما کارگردان پویانمایی نبرد خلیج فارس در گفت‌وگو با هنرآنلاین گفت: به نظر من تولیداتی که ما داریم، باید به تعداد زیاد باشد تا بشود از صنعت انیمیشن حرف بزنیم. در کشور ما الان سالی یکی دو تا انیمیشن تولید می‌شود. در واقع اینکه ظرف یکی دو سال، دو اثر خوب تولید می‌شود، نامش صنعت انیمیشن نیست. اما در غرب یا شرق آسیا مثل ژاپن، ده‌ها برابر این تعداد اثر با کیفیت بالاتر تولید می‌شود که فروش‌های بیشتری هم دارد. به آن‌ها می‌گویند انیمیشن صنعتی. این مهم است که درآمد منابع طبیعی ایران مثل نفت، به اندازه درآمد ساخت انیمیشن در یک کشور است. پس آن‌ها امتیاز بیشتری نسبت به ما در این زمینه دارند.

عظیما ادامه داد: ما استعدادهای زیادی داریم که از آن‌ها استفاده نمی‌شود. چون انیمیشن هزینه هنر و نیروی انسانی خود را می‌برد، اما با نرخ تورم پیش نمی‌رود. مثلا اگر انیمیشنی در سال ۹۵ با نرخ دقیقه‌ای ۳۰ میلیون تومان ساخته می‌شده، در حال حاضر با توجه به تورم ۱۵ برابری باید بشود ۶۰۰ میلیون تومان، اما شده دقیقه‌ای ۴۵یا ۵۰ تومان. پس ما در ایران چیزی به نام صنعت انیمیشن به آن معنا نداریم. آنچه هست، بیشتر برنامه‌های شبکه پویا و کانال‌پرکن هستند. انیمیشن ایران زمانی تخصصی و صنعتی می‌شود که ما بتوانیم بگوییم سالی ۱۰ اثر سینمایی با کیفیت بالا برای بچه‌ها روی پرده سینما می‌بینیم.

وی در پایان گفت: این درست نیست که فقط برخی از گروه‌های انیمیشن‌ساز ده‌ها میلیارد تومان بودجه بگیرند، در حالیکه عده زیادتری از آن‌ها در شهرستان‌های خارج از تهران با استعدادهای بسیار بالاتری از پایتخت هستند که چون کسی به آن‌ها بها نمی‌دهد و به سختی بودجه‌ای به آن‌ها داده می‌شود، در نتیجه از این کار، کنار می‌کشند و به دنبال مهاجرت یا مشاغل دیگر می‌روند.

فاصله گرفتن تولیدکنندگان با مؤلفین چالش جدی انیمیشن

همچنین مهدی جعفری، مدیر مجموعه مهوا که امسال نیز با یکی دو اثر در جشنواره فیلم فجر حضور خواهد داشت به تسنیم گفت: استعدادهای خوبی در کشور در حوزه صنعت انیمیشن و بازی وجود دارد؛ یعنی صنعتی که زبان ارتباط با قشر نوجوان و جوان است. متأسفانه ما در سال‌های گذشته با پدیده مهاجرت این استعدادها مواجه هستیم. با پرداختن به این صنعت می‌توانیم زمینه اشتغال‌زایی در این حوزه را فراهم کنیم و محصولی خلق کنیم که در برابر نوجوانان دستمان خالی نباشد.

مدیر مجموعه مهوا دراین‌باره بیشتر توضیح داد و گفت: آمار دقیق و مشخصی در این زمینه وجود ندارد، اما این را نیز باید در نظر داشته باشیم که این اکوسیستم چندان بزرگ نیست و می‌توان از احوالات فعالان آن به‌خوبی خبردار شد. می‌توانم به‌جرات بگویم که مسئله مهاجرت میان استعدادهای صنعت انیمیشن ایرانی امری ملموس در سال‌های گذشته است که مقصد عمده آنها نیز کشورهای منطقه از جمله ترکیه و امارات است.

او ادامه داد: هرچقدر در این حوزه سرمایه‌گذاری کنیم و فرصت بیشتری به این استعدادها بدهیم، مانع خروج این استعدادها خواهیم شد. لازم است دولت و حاکمیت برنامه جدی‌تری برای پیشگیری خروج نخبگان این حوزه طراحی کنند.

جعفری گفت: اصلی‌ترین چالش در این حوزه فاصله گرفتن تولیدکنندگان با مؤلفین است؛ به همین دلیل تولیدکنندگان خود به تألیف روی آورده‌اند، خودشان قهرمان و قصه را می‌سازند، در حالی که اگر اقتباس از آثار نویسندگان خبره حوزه ادبیات کودک و نوجوان شکل می‌گرفت، ما می‌توانستیم هم شاهد زنده نگاه‌داشتن آثار باشیم و هم انتقال جدی‌تر مفاهیم تربیتی به نسل آینده.

او گفت: با این چالش کم‌کم در حال حل شدن و کمتر شدن فاصله میان مؤلفان و تولیدکنندگان هستیم، اگر تولیدات این سال‌ها را مورد ارزیابی قرار دهیم، یک نکته این است؛ چرا خود تولیدکنندگان به‌سمت خلق محتوا رفته‌اند؟