جوان آنلاین: به‌رغم همه خوش‌بینی‌های اولیه، سمت و سوی تحولات در سوریه چشم‌انداز چندان روشنی پیش روی نمی‌گذارد. وزارت عملیات نظامی وابسته به تحریرالشام از یک کارزار امنیتی گسترده برای تعقیب کسانی که آنها را «وفاداران به نظام سابق سوریه» نامیده خبر داده و گزارش‌ها و گاه تصاویری هم از کشتار علویان منتشر می‌شود.
به گزارش «جوان»، وزارت عملیات نظامی در سوریه روز پنج‌شنبه آغاز یک کارزار امنیتی گسترده را برای تعقیب کسانی که آنها را «وفاداران به رژیم سابق» خوانده، اعلام کرد. این عملیات، یک روز بعد از تجمعات اعتراضی در مناطق مختلف علوی‌نشین سوریه از جمله لاذقیه، مرداحه، مصیاف، جبله و حمص شروع شده؛ مناطقی که نظام جدید سوریه پسا اسد، به رهبری محمد الجولانی آنها را چالش خود به حساب می‌آورد. شدت درگیری‌های روز چهارشنبه در سوریه در واکنش به یک کلیپ منتسب به آتش زدن مقبره حسین بن حمدان حصیبی، از بزرگ‌ترین علمای علویان به دست افراد ناشناس، قابل توجه بود؛ کلیپی که البته ادعا شده که مربوط به قبل است ولی توانست بزرگ‌ترین و گسترده‌ترین درگیری‌های سه هفته اخیر را بعد از سقوط حکومت بشار اسد در سوریه رقم بزند. این درگیری‌ها روز پنج‌شنبه و دیروز هم ادامه پیدا کرد. شدید‌ترین درگیری‌ها در حمص گزارش شده، جایی که وزارت عملیات نظامی سوریه وابسته به دولت انتقالی، بعد از درگیری‌های روز چهارشنبه برای سرکوب اعتراضات به آنجا نیرو اعزام کرد. گفته می‌شود که نیرو‌های وابسته به تحریرالشام، روستای علوی‌نشین خربه‌الحمام حمص را با توپخانه هدف حمله قرار داده‌اند که شماری از غیرنظامیان کشته یا زخمی شدند. تصاویری از حمله نیرو‌های حامی دولت انتقالی به خانه‌های ساکنان شهر حمص نیز منتشر شده که در آن، غیرنظامیان ضرب‌وشتم شده یا به قتل رسیده‌اند. یکی از تصاویر، مردی حدوداً ۶۰ ساله را نشان می‌دهد که مورد ضرب‌وشتم قرار می‌گیرد. گفته می‌شود درحمص، نیرو‌های داعش نیز ظرف هفته‌های اخیر فعال شده‌اند و بیش از ۳۰۰نفر را در مناطق صحرایی حمص و دیرالزور ربوده و حدود ۱۰۰نفر از آنها را تاکنون اعدام کرده که ۸۰ درصد آنها سربازان ارتش سوریه بوده‌اند.
پرواز بالگرد‌ها بر فراز طرطوس
وضعیت در طرطوس نیز متشنج گزارش می‌شود. در حالی که روز پنج‌شنبه، تصاویری از انتقال نیرو‌های وابسته به تحریرالشام برای سرکوب اعتراضات منتشر شد، تصاویر دیگری هم روز جمعه، از اعدام‌خیابانی در این شهر در شبکه‌های اجتماعی وایرال شده است. منابع نزدیک به دولت انتقالی سوریه، عمدتاً روی دستگیری ژنرال محمد کنجو حسن، مسئول دادگاه صحرایی زندان صیدنایا، در زادگاهش در روستای خربه‌المعزه در استان طرطوس متمرکز شده‌اند ولی الکساندرنازاروف، تحلیلگر روس ضمن انتشار تصاویری از حمله به خانه‌ها در طرطوس نوشته است: «می‌بینیم که به تمام در‌های خانه‌ها تیراندازی می‌کنند. این ترسناک است که فکر کنیم در یک روز چند نفر می‌توانند کشته شوند.» وزارت اطلاع‌رسانی وابسته به تحریرالشام روز پنج‌شنبه ششم دی اعلام کرد نشر یا اشتراک‌گذاری هر نوع محتوای خبری با ماهیت فرقه‌ای ممنوع است، ولی تصاویری از گروه‌های وابسته به تحریرالشام که به نظر می‌رسد در طرطوس است منتشر شده که در حال خواندن رجز «ای رافضیان (شیعیان) ما آمده‌ایم – کینه‌توز آمده‌ایم - از خون شما برای مسلمانان قلعه می‌سازیم» هستند. یک منبع امنیتی سوری عصر دیروز در گفتگو با الجزیره از پرواز بالگرد‌های متعلق به وزارت دفاع دولت انتقالی و انجام عملیات در آسمان این شهر خبر داد. وزارت کشور حکومت انتقالی سوریه ضمن تأیید درگیری‌ها در طرطوس، گفته که ۱۴ سرباز ما در درگیری با کسانی که آنها را «حامیان اسد» خوانده کشته شده‌اند. برخورد‌های خشونت‌بار با مخالفان نظام جدید در لاذقیه هم گزارش شده است. یک ویدئو منتشر شده که نیروی‌های تحریرالشام یک مرد را جلوی خانواده‌اش گلوله‌باران می‌کنند. خبرنگار بی‌بی‌سی فارسی، ضمن تأیید تنش و درگیری در طرطوس، لاذقیه و حمص، شرایط را در دمشق نیز متشنج گزارش کرده است. به گفته نفیسه کوهنورد، نیرو‌های تحریرالشام، شدت گرفتن اعتراضات را از چشم ایران می‌بینند و گفته‌اند از این به بعد «با زور» جلوی تجمع‌های مشابه را می‌گیرند. اتحادیه عرب نیز روز پنج‌شنبه در یک بیانیه، از ایران خواست به نزاع در سوریه دامن نزند و به حاکمیت ملی این کشور احترام بگذارد. به گفته خبرنگار بی‌بی‌سی، در بین مسلحانی که در خیابان‌ها مستقر شده‌اند، نیرو‌های مسلح خارجی هم دیده می‌شوند که به زبان‌های ترکی، انگلیسی و «زبان‌های مختلف دیگر» صحبت می‌کنند. مرکز بیروت للدراسات در کانال تلگرامی خود در تحلیلی با عنوان «آیا در سوریه ورق بر می‌گردد و خوش‌بینی‌های اولیه در مورد پیروزی آسان گروه‌های مسلح اخوانی با تردید روبه‌رو می‌شود؟»، نوشته است: «تصاویری که این یکی دو روز از سوریه بیرون آمده هولناک است. از جمله شکنجه علویان در اماکن عمومی و اعدام‌های جمعی (توئیت زیر یکی از آنهاست) که فیگارو هم به شرح آن قضایا پرداخته است.» شهیر شهیدثالث، نویسنده این تحلیل می‌گوید: «نفوذ پنجاه‌ساله علوی‌ها در بروکراسی سوریه و نیز پیوند آنها با جامعه علوی ترکیه (که ۲۵ تا ۳۰ درصد ترکیه را تشکیل می‌دهند) می‌تواند به یک بحران نه تنها در داخل خاک سوریه بلکه حتی در ترکیه بدل شود.»
لغو تحریم مردان القاعده در دمشق؟!
به‌رغم شدت گرفتن درگیری‌ها در مناطق علوی‌نشین، تحرکات دیپلماتیک در دمشق ادامه دارد. بعد از صف نسبتاً طولانی هیئت‌های اروپایی و دولت‌های عرب حاشیه خلیج فارس و ترکیه، روز پنج‌شنبه ابومحمد الجولانی با هیئت عراقی به ریاست حمید الشطری، رئیس دستگاه اطلاعات عراق در کاخ الشعب در دمشق دیدار و گفتگو کرد. عراق به اولین نشست درباره آینده سوریه که دو هفته قبل در عقبه اردن برگزار شد نیز دعوت شده بود و حالا به نظر می‌رسد که دولت عراق به رغم نگرانی امنیتی از همسایه خود، محتاطانه به دنبال گشودن مجاری دیپلماتیک با دولت انتقالی در دمشق است. همزمان، بحث‌ها درباره کاهش تحریم‌های سوریه نیز بیش از هرموقع دیگری شنیده می‌شود. توبیاس لیندنر، هماهنگ‌کننده امور سوریه در دولت آلمان از حزب سبز‌ها در گفتگو با خبرگزاری فرانسه گفته است که پس از سقوط بشار اسد، می‌توان اقداماتی را برای کاهش تحریم‌ها انجام داد. با این حال، دول غربی همچنین درباره رفتار‌های آتی تحریرالشام دچار تردید هستند. روز پنج‌شنبه «انس خطاب» مرد شماره یک امور امنیتی هیئت تحریرالشام، در حالی که زمانی در لیست افراد تحت تعقیب امریکا قرار داشت، به ریاست دستگاه اطلاعاتی سوریه گماشته شد. او در این راه، مسیر پرفراز و نشیبی را پیموده است، از رفاقت با الجولانی در عراق تا حذف تمامی مخالفان وی در هیئت تحریرالشام در سوریه. تریتا پارسی که پیش از این رئیس شورای ملی ایرانیان امریکا (نایاک) بوده، نوشته انتصاب خطاب «احتمالاً بزرگ‌ترین موفقیت القاعده پس از ۱۱ سپتامبر است.» پارسی می‌نویسد: «او در فاصله ۲۰۰۴- ۲۰۱۱ عضو القاعده عراق و یکی از بنیانگذاران النصره بوده است.»