به گزارش روز جمعه خبرنگار ایرنا، محمدعلی دهقان دهنوی در حاشیه اجلاس سران کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سن‌پترزبورگ با استقبال از تصویب اعطای موقعیت ناظر به کشورمان در این اتحادیه، افزود: میزان کنونی تجارت در میان کشورهای عضو این اتحادیه رقمی در حدود ۹۰۰ میلیارد دلار است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه حجم تجارت خارجی ما حدود ۱۰۰ تا ۱۱۰ میلیارد دلار است، حجم تجارت در اتحادیه اوراسیا حدود ۹ برابر این رقم است و از این رو، اگر ما بتوانیم تنها پنج تا ۱۰ درصد این حجم تجارت را به خودمان اختصاص دهیم، می‌تواند جهش اساسی در تجارت کشورمان ایجاد کند.
رئیس کل سازمان توسعه تجارت اظهار داشت: بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا با توجه به محصولاتی که تولید یا مصرف می‌کنند، مکمل خوبی برای اقتصاد ما محسوب می‌شوند.
وی درباره مزایای عضویت ناظر ایران در این اتحادیه نیز گفت: این وضعیت، امکان دسترسی ما به روندها و اطلاعات اتحادیه را فراهم می‌کند و سبب می‌شود از فرصت‌های همکاری در این چارچوب مطلع شویم و بتوانیم گام‌های مناسب برای مشارکت در آنها را برداریم؛ از این منظر، عضویت ناظر ایران، اتفاقی خوب در تجارت کشورمان محسوب می‌شود.
اتحادیه اقتصادی اوراسیا، یک اتحادیه اقتصادی میان‌دولتی شامل بلاروس، قزاقستان، روسیه، قرقیزستان و ارمنستان است. اعضای ناظر این اتحادیه پیش از این ازبکستان، مولداوی و کوبا بودند که جمهوری اسلامی ایران نیز به جمع آنها پیوست.
سنگ بنای این اتحادیه حدود ۱۰ سال قبل یعنی در ۲۰۱۴ نهاده شد. ریاست دوره ای این اتحادیه در سال ۲۰۲۴ را ارمنستان برعهده داشت. بلاروس در سال ۲۰۲۵ میلادی عهده دار این مسئولیت خواهد بود.
سید محمد اتابک وزیر صنعت، معدن و تجارت شامگاه چهارشنبه با هدف شرکت در اجلاس سران این اتحادیه به سن پترزبورگ روسیه سفر کرد. وی عصر پنجشنبه ششم دی ماه ۱۴۰۳ با همراهی سفیر ایران در مسکو و معاون وزیر صمت و رئیس کل سازمان تجارت ایران در این اجلاس شرکت کرد.
سند مربوط به موقعیت ناظر جمهوری اسلامی ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا در این نشست به امضای سران پنج کشور عضو این اتحادیه رسید.
سازوکار عضویت ناظر در اتحادیه اقتصادی اوراسیا به گونه‌ای تدوین شده است که تعهداتی را به کشور ناظر تحمیل نمی‌کند اما در عین حال، به کشور ناظر اجازه می‌دهد که در چارچوب‌های کاری این اتحادیه مشارکت و اطلاعاتی درباره فعالیت‌ها در اختیار داشته باشد.
یک بند دیگر مصوبات این نشست مربوط به توافقنامه تجارت آزاد با ایران بود.
پارسال در چنین روزهایی در سن پترزبورگ، ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، توافقنامه تجارت آزاد امضا کرده بودند که به دنبال تصویب این توافقنامه در مجالس کشورهای عضو این اتحادیه و تصویب کلیات آن در مجلس شورای اسلامی، سران اتحادیه اوراسیا در نشست روز پنجشنبه خود موافقت خود را با اجرای این توافقنامه اعلام کردند.
دو ماه پس از طی مراحل قانونی این توافقنامه در جمهوری اسلامی ایران، این قرارداد عملیاتی می‌شود و حدود ۸۷ درصد صادرات کالاهای ایرانی به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا بدون تعرفه گمرکی انجام خواهد شد و متقابلا نیز صادرات این کشورها به کشورمان از این مزیت برخوردار خواهد شد.
این توافقنامه پارسال بین طرفین امضا شده و اجرایی شدن آن منوط به تصویب در همه مجالس کشورهای طرف قرارداد بود. مجالس پنج کشور عضو اتحادیه ، پیش تر این توافقنامه را تصویب کرده اند.
با وجود آنکه هنوز توافق تجارت آزاد این اتحادیه با ایران اجرایی نشده است، رئیس هیات اجرایی کمیسیون اقتصادی اوراسیا در دیدار با وزیر صنعت، معدن و تجارت کشورمان در حاشیه اجلاس سران این اتحادیه در سن‌پترزبورگ از رشد ۱۲.۸ درصدی مبادلات تجاری پنج کشور عضو این پیمان با جمهوری اسلامی ایران در ۱۰ ماه نخست سال جاری (۲۰۲۴) میلادی خبر داد.
پیش از این، وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به تصویب اجرایی شدن توافق تجارت آزاد و اعطای موقعیت ناظر به ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا در نشست سران این پیمان، این اقدامات را خبری خوب برای فعالان اقتصادی برشمرد.
اتابک در پایان سفر خود به سن پترزبورگ یادآور شد: در نشست مجمع اقتصادی اوراسیا که با حضور دکتر عارف معاون اول رئیس‌جمهور (در ارمنستان) برگزار شد، عضویت ناظر ایران به تصویب مقامات ارشد در آن نشست رسید و با تلاش‌هایی که توسط رئیس‌جمهور، سایر مسئولان و کارشناسان صورت گرفت، روز پنجشنبه به تصویب سران رسید.
وزیر صمت گفت: عضویت ناظر ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا می‌تواند زمینه‌ساز تأثیرات خوبی در اقتصاد کشور ما باشد، از این پس، ایران در جلسات این اتحادیه حضور خواهد داشت و در دبیرخانه آن حضور خواهد داشت و مفاد تصمیمات و برنامه‌های اتحادیه تبادل خواهد شد.
وزیر صمت گفت: تلاش‌های برخی کشورها برای اینکه ایران را به انزوا بکشند و از بازار بزرگ جهانی محروم نگه دارند، یکی پس از دیگری ناکام می‌شود و شاهد بودیم که نتیجه تلاش‌های رئیس‌جمهور و پیگیری‌های سایر مسئولان و کارشناسان امروز به بار نشست و ایران موقعیت ناظر اتحادیه اوراسیا را پیدا کرد.
اتابک ادامه داد: با توافقات صورت گرفته میان طرفین،اگر بازرگانان دو کشور نیز وارد بازار اتحادیه اوراسیا شوند، می‌توانند از مزایای حضور بدون تعرفه گمرکی ۸۷ درصد کالاها و صادرات به بازاری ۲۴۰ میلیون نفری استفاده کنند.