فرشته صائمی؛ «رفع تحریم ها» از مهمترین دستورکارهای دولت نوپای پزشکیان است، او می داند که مسیر حل مشکلات اقتصادی و معیشتی از رفع تحریم ها می گذرد، برهمین اساس نیز دیپلماسی دولت مسیری متفاوت از آنچه در سه سال گذشته مشاهده شد را طی چندماه اخیر طی کرده است.

از سوی دیگر برخی اظهارات از سوی چهره هایی چون کمال خرازی، دبیر شورای راهبردی وزارت خارجه حکایت از آن دارد که رویکرد مذاکره رویکردی در دسترس برای مقامات مختلف است اما نه بی قید و شرط. 

محمد عطریانفر از جمله تحلیلگران سیاسی اصلاح طلب است که که در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین می گوید فضا برای مذاکره فراهم است اما...

او تاکید دارد که هر نظامی در مقام تامین منافع خود باید مسیر مذاکره را طراحی کند. عطریانفر همچنین می گوید که منافع برجام به خاطر تاخیر در اجرا و البته توقف اجرا کاهش یافته است.

در ادامه گفتگوی خبرگزاری خبرآنلاین با محمد عطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی را می خوانید:

******

*آقای عطریانفر! سیاست خارجی در دولت جدید مسیری متفاوت با سه سال گذشته را دنبال می کند، با توجه به اینکه دولت چهاردهم و البته برخی از چهره های سیاسی مثل آقای کمال خرازی بر بحث مذاکره تاکید دارند، فکر می کنید فضا برای مذاکره با غرب با هدف رفع تحریم ها وجود دارد؟

گزاره “مقابله “و “مفاهمه “دو روی متفاوت یک سکه هستند، ما برای وصول به گزاره مقاومت یا مقابله و یا گزاره مفاهمه و توافق یک مسیر مقدماتی داریم که اسم این فرایند مقدماتی نامش مذاکره است، بنابراین اصل مذاکره برای ما موضوعیت ندارد بلکه طریقیت دارد.

چرا که اگر اصالت داشت مذاکره محصولی جز مذاکره ندارد، به این معنا که ما از طریق مذاکره با حوزه های قدرت پیرامونی یا برای توافق گفتگو می کنیم و یا برای مقابله و مقاومت، بهرحال برای رسیدن به یکی از این دو نظریه نیازمندیم که مسیر وصول که همانا مذاکره است را طی کنیم، از این جهت باید کسانی که با اصل مذاکره مخالفت می کنند، را مخاطب قراردهیم که مذاکره به خودی خود چیز بد یا خوبی نیست، بلکه مقوله ای است که ما را برای رسیدن به ماموریت و مسئولیتی که داریم کمک می کند.

هر نظامی در مقام تامین منافع خود باید مسیر مذاکره را طراحی کند

ضمن اینکه هرنظام و یا گروهی در مقام تأمین منافع خود باید مسیر مذاکره را طراحی کند، ایران هم به اقتضای شرایط هم به لحاظ موقعیت منطقه ای ، جهانی و هم با تاکید بر ظرفیت و وضعیت های داخلی درون حاکمیت موظف است، چارچوب لازم را برای تامین منافع ملی طراحی کند.

من تصور می کنم مقاومت نامطلوبی شکل گرفته که اصل مذاکره برای رسیدن به منافع ایران را مورد تردید قرار می دهد. اولین آثار و پیامدهای این نگاه منفی این است که تصور میکنیم در مذاکره می بازیم، پس برای چه مذاکره کنیم، لذا این اشکال وجود دارد.

کارگزاران سیاست خارجی باید به لحاظ حرفه ای به اندازه ای قابلیت پیدا کنند که بتوانند از طریق مذاکره منافع ملی را تأمین کنند، البته در این زمینه تجربه موفقی هم داشتیم، در زمان ریاست جمهوری حسن روحانی، موضوع هسته ای که به کارگزاری دکتر ظریف مدیریت، سازماندهی و راهبری شد و به خط قرمزها، چارچوب ها، قواعد و اصولی که رهبری تعریف کرده بودند، وفادار بود ، روند را به خوبی پیش برد و به دستاوردهای بسیار مهمی رسیدیم، دستاوردهایی که بعد از اینکه ترامپ در دور اول به قدرت رسید، اعتراف کرد که منافع آمریکا در این گفتگوها رعایت و تأمین نشده است.

این دلالت داشت که ایران در این مذاکرات توفیقات لازم را بدست اورده است. و از این جهت اگر مذاکره کنندگان توانمندی داشته باشیم، می توانیم منافع خود را به خوبی تأمین کنیم.

منافع برجام بخاطر تاخیر و توقف در اجرا کم شده است و ...

*فکر می کنید مذاکره برای احیای برجام باید انجام شود یا توافق جدیدی شکل می گیرد؟

برجام به دلیل اینکه دچار تاخیر و عملاً توقف در اجرا شده ، برکات و آثاری که می توانست درگذشته برای کشور داشته باشد، منافعش کاهنده و کم شده است. علی القاعده باید موضع تحریمی ایران را در ظرفیت و مقیاس جهانی حل کنیم، اگر این روند را طی نکنیم تبعات خسارت بار داخلی خواهیم داشت.

به لحاظ اقتصادی، ارتباطی، توسعه علمی و بحث نواوری و  پیشرفت نیازمند گسترش ارتباط هستیم. فارغ از اینکه ذهن خود را صرفاً معطوف به دستاوردها و برکات اقتصادی برجام کنیم باید بر این نکته تمرکز کنیم که ما لاجرم باید از لایه و پوسته تحریم خارج شویم. لذا هر کسی که منادی مذاکره با دنیای پیرامون است، در صورتی که کارگزاران فعال و مذاکره کنندگان حرفه ای را در این روند بسیج کند، حتماً کشور به منافع ذاتی و قهری خود دست خواهد یافت.

*تا چه اندازه لازم است که مواردی نظیر FATF و تحریم ها همزمان پیگیری شوند؟ اکثریت کارشناسان این دو را لازم و ملزوم یکدیگر می دانند.

این مسائل یک منظومه بسته و یکپارچه است. ارتباط ما با جهان پیرامون تک بُعدی و معادله یک مجهولی نیست. روابط ایران با جهان پیرامون مانند روابط مولفه های یک ارگان زنده است که همه اعضا با هم همسویی دارند و باید در جهت ماموریت واحدی که تحقق حیات است با هم همکاری داشته باشند.

در عرصه مذاکرات در دنیای پیرامون و روابط بین الملل همه عوامل یک مجموعه هم بسته هستند که باید باهم مدیریت شود و از آن منافع ملت تأمین شود.

رویکرد رادیکال، دست عناصر اعتدالی و عقلا را می بندد

*در بحث FATF بحث نفوذ تندروها مطرح است، با توجه به اینکه افراد تندرو در نهادهای تصمیم گیر حضور دارند، تا چه اندازه مسئله نفوذ آنها برای شکست FATF جدی است؟

تندروی در کشور همیشه محکوم به شکست است. باید عقلانیت سیاسی را تقویت کنیم و از مسئولان ارشد نظام بخواهیم که  با التزام به سیاست های بازدارند اجازه ندهند اندیشه ها و کارکردهای تندروی در این کشور، سیاست های اعتدالی را تحت الشعاع قرار بدهد و آنها را از عرصه تاثیرگذاری خارج کند. لذا اصالتاً رویکرد رادیکال اثربخش نیست و دست عناصر اعتدالی و عقلا را می بندد.

۲۷۲۱۱