در قرآن مجید، آیات مشابهی وجود دارد که مضمون آنها یکی است، اما برخی کلمات آنها تفاوت دارد،حکمت این تفاوتها در این اثر بیان شده است.
آیات مشابه، آیاتی است که موضوعی را با الفاظ و تعابیر مشابه بیان میکند، لیکن از نظر چینش و گزینش الفاظ دارای تفاوتهایی است.
تقدیموتأخیر، حذفواضافه، اختلاف در فواصل آیات،اختلاف در نقل، حرف و کلمه، مهمترین تفاوتهایی است که در این دسته از آیات به چشم میخورد.
هدف این پژوهش، کشف حکمت این تفاوتهاست تا گوشهای از واژهگزینی قرآن، نمایان شود.
بر اساس این پژوهش، دو عامل سیاق معنوی و سیاق لفظی، مهمترین عواملی است که در اسلوب این آیات اثرگذار بوده است. اهمیت سیاق و هماهنگی هر آیه با آیات قبل و بعدش، به حدی است که نمیتوان آیات مشابه را جایگزین هم کرد.
هرگونه تغییری در کلمات، از فصاحت و بلاغت کلام میکاهد.
رساله حاضر برای بیان این حقایق در دو فصل تنظیم شده است، در فصل نخست، کلیات بحث و نیز مسائلی مقدماتی در زمینه آیات مشابه مطرح شده است و سیر تدوین علم آیات مشابه، اقسام این آیات و اختلاف در نامگذاری علم آیات مشابه، از جمله مباحث این فصل است.
فصل دوم نیز با عنوان آیات مشابه و علل تفاوت الفاظ آن، به بررسی حکمت اختلاف تعابیر این دسته از آیات، اختصاصیافته است.
در این فصل، ۳۲۱ مجموعه از آیات مشابه که جمعاً بالغ بر ۸۲۵ آیه است تحلیل و بررسی شده است. روش اتخاذ در ارائه آیات، ترتیبی است، بهنحویکه مباحث از سورة بقره آغاز شده و تا پایان قرآن، ادامه مییابد.
این کتاب به قلم زهره اهوارکی نگاشته شده و در ۵۰۰ نسخه و قطع وزیری، به چاپ رسیده است.
کتاب «حکمت تفاوت تعابیر در آیات مشابه قرآن کریم» تجدید چاپ شد
به همت بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی،کتاب حکمت تفاوت تعابیر در آیات مشابه قرآن کریم، برای سومین بار، تجدید چاپ و روانه بازار نشر شد.
صاحبخبر -
∎
شناخت وجوه اعجاز قرآن، روشنکردن جلوههایی از واژهگزینی دقیق قرآن کریم و پیبردن به پارهای از اسرار و حکمتهایی که در انتخاب الفاظ قرآن، نقش داشته، از جمله اهداف نگارش این اثر است.