دیگر همه می‌دانیم که سیگار چه اثراتی مخربی بر ریه‌ها و قلب و حتی هورمون‌های مغز می‌گذارد. دهه‌ها مطالعه و سند و مدرک، اثرات منفی سیگار بر بدن را نشان داده است.

در مورد عادت به سیگارکشیدن بعد از غذا کارشناسان می‌گویند ترکیبی از فاکتور‌های بیولوژیکی و روان‌شناسی و اجتماعی عامل این عادت بد است.

تمایل به سیگار

سیگارکشیدن در بعضی از مواد شیمیایی مغز اختلال ایجاد می‌کند. وقتی افراد سیگاری دسترسی به سیگار ندارند، عصبی و مضطرب می‌شوند.

سیگار از مواد متعددی درست شده، اما نیکوتین اصلی‌ترین ماده موجود در تنباکو است که باعث تولید مواد شیمیایی خاصی در مغز می‌شود. به‌مرورزمان بیشتر و بیشتر سراغ سیگار می‌روید و کم‌کم قسمت‌های گوناگونی از مغزتان تحریک می‌شود. مغز شما تدریجاً عادت می‌کند که همیشه نیکوتین داشته باشد.

نیکوتین عملکرد مغز را تغییر می‌دهد. افراد سیگاری وقتی سیگار می‌کشند احساس خوبی دارند و وقتی سیگار نمی‌کشند عصبی و ناراحت‌اند.

تمایل به سیگار بعد از غذا

تمایل به سیگار بعد از خوردن غذا یک هوس تصادفی نیست؛ بلکه یک بازی پیچیده بین بیولوژی و روان‌شناسی و یک عادت است. این عادت شاید احساس رضایتی موقتی ایجاد کند؛ اما پیامد‌های آن برای سلامتی در درازمدت کاملاً جدی است.

دلیل اینکه افراد سیگاری دوست دارند بعد از غذا سیگار بکشند این است که برایشان روتین شده است. وقتی چیزی جزئی از روتین شما می‌شود بدون آن خیلی سخت است که کار‌ها را ادامه دهید.

برای خیلی از افراد سیگاری، سیگار روشن‌کردن بعد از پایان غذا تبدیل به یک مراسم شده و حس تکمیل یا آرامش بعد از انجام کار به آنها می‌دهد.

مطالعه‌ای به بررسی این مسئله پرداخت که انواع غذا‌ها چه تأثیری بر تمایل به سیگار و احساس رضایت ناشی از آن می‌گذارند. ۱۲ فرد به‌شدت سیگاری طی سه شب شام آزمایش شدند.

شام شب اول یک وعده‌غذای جامد بود، شام شب دوم یک وعده شام مایع با همان کالری و شب سوم شامی در کار نبود.

نتایج نشان داد تمایل به کشیدن سیگار بعد از خوردن غذای جامد بسیار شدید، بعد از خوردن غذای مایع با شدتی کمتر و وقتی هیچ شامی در کار نبود بسیار ضعیف بوده است.

این افراد سیگاری گفتند که بعد از خوردن غذای جامد، سیگار به آنها بیشتر چسبید و احساس رضایت بهتری داشتند و بیشتر لذت بردند. این نشان می‌دهد خوردن غذای سفت و جامد نسبت به خوردن غذای مایع و آبکی یا هیچ غذایی نخوردن به میزان چشمگیری می‌تواند هوس سیگارکشیدن را تقویت کند.

دلایل زیادی وجود دارد که چرا سیگار بعد از غذا برای افراد سیگاری اهمیت دارد. در بعضی از فرهنگ‌ها، سیگارکشیدن بعد از صرف غذا یک رفتار اجتماعی است. سیگار بعد از غذا علاوه بر اینکه یک عادت است می‌تواند روشی برای سرکوب اشتها نیز باشد. نیکوتین می‌تواند جلوی اشتها را بگیرد. به همین دلیل بعضی از افراد سیگاری از سیگار برای اجتناب از پرخوری استفاده می‌کنند.

کارشناسان نیز این اثر را تأیید می‌کنند: گاهی سیگارکشیدن اشتها را موقتاً از بین می‌برد و می‌تواند حساسیت پرز‌های چشایی زبان را کاهش دهد. برای عده‌ای نیز سراغ سیگار رفتن این پیام را به آنها می‌دهد که غذاخوردن تمام شده است.

اثر دوپامین

افراد سیگاری بعد از خوردن غذا سراغ سیگار می‌روند؛ چون به دنبال دوپامین و رسیدن به احساس رضایت ناشی از آن هستند. دوپامین هورمونی است که در خیلی از عملکرد‌های بدن از جمله انگیزه و لذت نقش دارد و به آن هورمون حال خوب می‌گویند.

اما این اثر کاملاً موقتی است. مطالعهٔ دیگری نیز دریافت بعضی از غذا‌ها و نوشیدنی‌ها می‌توانند بر تمایل به سیگار اثر بگذارند. نوشیدنی‌های الکلی مثل آبجو، قهوه و غذا‌های پرچرب بیشتر باعث تمایل به سیگار می‌شوند.

از سویی دیگر، میوه، لبنیات و غذا‌هایی که طعم شیرین یا ترش دارند کمتر باعث تمایل به سیگار می‌شوند. جالب است بدانید محققان دریافته‌اند افراد سیگاری نسبت به افراد غیرسیگاری میوه و لبنیات کمتری مصرف می‌کنند.

مثلاً افراد غیرسیگاری به طور معمول تقریباً ۴۶.۴ گرم در روز میوه می‌خورند؛ اما افراد سیگاری فقط ۲۲.۲ گرم در روز میوه مصرف می‌کنند.

ضمناً افراد غیرسیگاری روزانه تقریباً ۷۶.۳ گرم لبنیات و افراد سیگاری ۵۷.۶ گرم لبنیات مصرف می‌کنند. این یافته‌ها از طریق  پرسش‌نامه‌ها جمع‌آوری شدند و ارتباط بین رژیم غذایی و عادت سیگار را نشان می‌دهند.

مطالعاتی نیز نشان داده‌اند گاهی سیگارکشیدن نوعی پاداش‌دهی به خود است که در نهایت به یک روتین تبدیل می‌شود.

عوارض سیگارکشیدن بعد از غذا

اثر بر گوارش غذا: نیکوتین و دیگر مواد شیمیایی موجود در سیگار می‌توانند در فرایند گوارش غذا اختلال ایجاد کنند.

افزایش ریسک مشکلات گوارشی: سیگارکشیدن بعد از غذا می‌تواند ریسک اختلالات گوارشی، سوزش معده و دیگر مشکلات گوارشی را بیشتر کند..

سرکوب اشتها: همان‌طور که گفتیم نیکوتین می‌تواند جلوی اشتها را بگیرد؛ اما این شرایط همیشه هم مطلوب نیست و می‌تواند باعث مشکلاتی شود.

در پایان

دانستن علت اینکه افراد سیگاری بعد از غذا فوراً سیگار می‌کشند و آگاه بودن نسبت به عوارض این عادت، برای ترک آن ضروری است.

شاید در نگاه اول این عادت بی‌ضرر به نظر برسد؛ اما در بلندمدت قطعاً مشکلاتی برای سلامتی ایجاد خواهد کرد.