به گزارش ایرنا، آسیبهای ورزشی، مشکلات و صدماتی است که به دنبال فعالیت‌های بدنی و ورزشی برای هر فردی اتفاق می‌افتد.
این آسیبها انواع مختلفی دارد و بسته به نوع ورزشی که فرد در آن مشغول است تفاوت دارد از همین رو روش‌های درمانی هر یک از آسیب ها نیز متفاوت است.
آسیب ها و صدمات ورزشی در حالت کلی به ۲ دسته حاد و مزمن تقسیم می شود که حاد شامل مواردی است که به طور ناگهانی برای فرد ورزشکار روی می دهد و مزمن شامل آسیب هایی است که ورزشکار به مرور زمان و بر اثر استفاده مداوم و مستمر از یک عضو بدن به آنها دچار می شود.
آسیب های ورزشی به ۲ دسته کلی حاد و مزمن تقسیم می‌شود. بر همین اساس، انواع شکستگی‌های استخوانی، آسیبهای مفصلی، پیچ خوردگی دست و پاها، پارگی غضروف، ضربه مغزی، در رفتگی استخوان و مفصل، تاندونیت، رگ به رگ شدن و کشیدگی عضلات، از جمله آسیب های ورزشی حاد است که درد شدید و التهاب، تورم، ضعف یا ناتوانی هنگام حرکت، مشکلات تنفسی و سرگیجه از علایم این آسیبها محسوب می شود.
افرادی که فرم بدنی مناسبی ندارند، انجام ورزشهای تماسی و برخوردی، پریدن و دویدن، استفاده نکردن از وسایل حفاظتی در ورزش، بی توجهی به گرم و سرد کردن در آغاز و پایان ورزش از جمله مواردی است که فرد ورزشکار را بیشتر در معرض آسیب قرار می دهد.
پیشگیری از آسیبهای ورزشی به طور کلی به شناخت نیازها و محدودیت‌های بدنی ورزشکار و پیروی از اصول ایمنی هنگام ورزش بستگی دارد به همین دلیل لازم است پیش از انجام ورزش و شروع آن با متخصص مربوطه مشورت شود.
نبود آرامش روانی ورزشکار را از تعادل جسمی خارج و مستعد آسیب می‌کند
عضو هیات علمی دانشگاه زنجان و دکترای آسیبهای ورزشی به خبرنگار ایرنا گفت: آسیب های ورزشی به مواردی اطلاق می شود که برای افراد حین ورزش و یا فعالیت های بدنی به وجود می آید و این آسیب ها را نمی توان از ورزش جدا کرد به خصوص اگر ورزش در سطح حرفه‌ای باشد.
لیلا یوزباشی افزود: همه گروه‌های سنی شامل کودکان، نوجوانان، جوانان، میانسالان و سالمندان اگر ورزش می کنند احتمال آسیب دیدگی هم دارند و کمتر ورزشکاری پیدا می شود که این آسیب را تجربه نکرده باشد حتی ورزشکاران در سطح جهانی نیز با درجاتی از این آسیب ها مواجه هستند.
وی با بیان اینکه گاه ممکن است آسیب ها بر اثر پرکاری و تمرین های زیاد ورزشی متوجه فرد شود، اظهار داشت: عوامل بروز آسیب های ورزشی در کلاسهای مربیگری تاکید می شود و شامل یکسری عوامل درونی مربوط به خود ورزشکار و یکسری عوامل بیرونی است.
یوزباشی تصریح کرد: تغذیه و خواب نامناسب، تکنیک ورزشی نادرست، مناسب نبودن سن ورزشکار با رشته ورزشی، عوامل روانی و یا آسیب هایی که قبلا دیده و کامل خوب نشده است که ناتوانی ناقص به آن گفته می شود از جمله عوامل درونی است که ریسک آسیبهای ورزشی را افزایش می دهد.
وی خاطرنشان کرد: عوامل بیرونی نیز مانند محیط ورزش، کفش و تجهیزات ورزشی، مربی و آب و هوای سرد است که اگر رعایت نشود و بدن ورزشکار به خوبی گرم و سرد نشود احتمال آسیب دیدگی زیاد است و در نهایت ماهیت ورزشی که ورزشکار در آن رشته فعالیت می کند ممکن است برخوردی باشد که رشته های رزمی و توپی از جمله آنها بوده و برخورد و احتمال آسیب در آنها بیشتر است.
یوزباشی با تاکید بر اینکه پیشگیری از آسیب های ورزشی بسیار مهم است، گفت: بر همین اساس توصیه می شود حتما قبل از شروع به ورزش بدن گرم شود که در فصول سرد حداقل ۲۵ تا ۳۰ دقیقه زمان نیاز دارد.
در زمان حاضر گرم کردن های سنتی در ورزش شامل حرکات کششی کنار رفته است و این امر بیشتر بر جنبش و دویدن تمرکز دارد. وی اظهار داشت: در محیط بیرون نیز ورزشکارانی که گرم کردن را انجام نمی دهند بیشتر در معرض آسیب هستند و درحالیکه گرم کردن ها بر اساس رشته های ورزشی متفاوت است اما یک نوع گرم کردن عمومی برای همه رشته ها داریم و بعد از آن می توان نسبت به رشته تخصصی گرم کردن های متفاوت از تمرینات کششی تا تمرینات جنبشی و دویدنی انجام داد به طور مثال در فوتبال گرم کردن مخصوصی به نام فیفا پلاس وارم است.
یوزباشی یادآور شد: در حال حاضر گرم کردن های سنتی که در گذشته بر اساس کشش انجام می شد کنار رفته است و بیشتر روی جنبش و دویدن تمرکز می شود که بسیار مقوله مهمی است.
وی گفت: به همین میزان گرم کردن در شروع ورزش، سرد کردن در پایان ورزش نیز برای بازگشت بدن به حالت اولیه و بیشتر انجام بازیابی نیروی بدنی مهم و کمک کننده است.
این کارشناس آسیب های ورزشی افزود: از موارد دیگر که ورزشکاران باید آن را مورد توجه قرار دهند تا آسیب نبینند، ورزش با تجهیزات لازم مانند کفش و لباس مناسب است و فرد ورزشکار به خصوص قبل از ورود به ورزشهای حرفه ای و تخصصی باید آمادگی جسمانی خود را بالا ببرند و به فاکتورهایی مثل قدرت عضله، انعطاف و تعادل مورد نیاز و مناسب توجه داشته باشند چراکه نبود هریک از این آیتم ها به خصوص در رده های سنی بالاتر آسیب زاست.
یوزباشی خاطرنشان کرد: کفش مناسب همیشه برای ورزش کردن مورد تاکید است چون هزینه ای که فرد برای تهیه آن پرداخت می کند در برابر هزینه های درمانی ناشی از آسیب های ورزشی بسیار ناچیز است و کفش مناسب موجب می‌شود تا فرد بعد از یک ورزش سبک دچار کمر درد، پا درد و دیگر آسیب ها نشود.
وی تصریح کرد: بحث تغذیه برای ورزشکاران به خصوص ورزشکاران حرفه ای بسیار اهمیت دارد و دریافت پروتئین کافی، ویتامین و املاحی مانند سدیم و پتاسیم برای ورزشکاران بسیار مهمتر از افراد عادی است.
یوزباشی گفت: مسائل روانی نیز در همه امور به خصوص ورزش بسیار مهم است چراکه نبود تعادل روانی می تواند ورزشکار را از آمادگی و تمرکز لازم خارج کند و این امر آسیب های ورزشی را موجب می شود.
هفت تا هشت ساعت خواب برای افراد عادی و ورزشکاران لازم است
وی افزود: خواب کافی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است درحالیکه در سالهای اخیر خواب بیشتر ورزشکاران نیز مانند عموم مردم به جهت استفاده از گوشی تلفن همراه و گردش در شبکه های مجازی مختل شده است.
یوزباشی گفت: هفت تا هشت ساعت خواب برای افراد عادی و ورزشکاران لازم است اما بسیاری از ورزشکاران خواب مناسب ندارند و این موجب حواس پرتی و آرامش نداشتن بدن و آسیب می شود.
وی با اشاره به دستورالعمل های بعد از آسیب ورزشی، بیان کرد: محافظت از نقطه آسیب دیده اولین تاکید در این خصوص است به این معنی که باید فعالیت ورزشی را متوقف کرد حتی در مسابقات نیز ممکن است ادامه فعالیت با عضو آسیب دیده مدتها فرد را از میادین دور کند، در مرحله بعدی میزان استراحت به میزان و اندام آسیب دیده بستگی دارد.
یوزباشی گفت: گاهی ادامه ورزشهایی که عضو آسیب دیده را درگیر نکند امکانپذیر است به این معنی که اگر آسیب متوجه اندام فوقانی است می توان دویدن و یا ورزشهای مربوط به پایین تنه یا در آسیب اندام تحتانی ورزشهای دست و بالا تنه را انجام داد.
وی استفاده از یخ را برای کاهش و کنترل تورم، خونریزی و التهاب عضو آسیب دیده، مرحله بعدی هنگام مشکل بیان کرد و افزود: در آسیب هایی که به طور ناگهانی روی می دهد مهم است که به مدت حداکثر ۲۰ دقیقه یخ گذاری انجام شود و بعد بانداژ و پانسمان انجام داد و عضو آسیب دیده را بالاتر از سطح قلب نگهداشت.
یوزباشی اظهار داشت: پس از بهبود آسیب، ورزشکار برای ورود به ورزش پیش نیازهایی دارد که بازتوانی است و باید درست انجام شود و اگر ورزشکاری، آتل بندی پا را بعد از سه هفته باز کند و به تمرین برگردد، درست نیست و باید به همان میزان وقت بگذارد و بازتونی خود را انجام دهد.
وی با بیان اینکه اگر برخی آسیب ها به خوبی درمان نشود، دوباره به احتمال زیاد روی می دهد، گفت: ورزشکاری که مدتی فعالیت نمی کند و بی حرکت می ماند، قدرت و دامنه حرکتی او محدود می شود و باید به طور کامل قدرت و دامنه حرکتی او بازگردد و عضو آسیب دیده به طور کامل بازتوانی شود.
یوزباشی تاکید کرد: آسیب های ورزشی باید جدی گرفته شود، ورزش کردن بسیار توصیه شده است اما با درد نباید ورزش کرد چرا که ورزش برای سلامتی و تندرستی است و نباید این بُعد را نادیده گرفت.
بیش از ۴۶ هزار و ۵۰۰ ورزشکار در استان زنجان بیمه ورزشی هستند
رئیس هیات پزشکی و ورزشی استان زنجان در این باره، گفت: هم اکنون بیش از ۴۶ هزار و ۵۰۰ ورزشکار در استان بیمه ورزشی دارند.
ورزش های هیات پزشکی استان با برنامه ریزی های مختلف توسعه می یابد. مصطفی عزیزی با اشاره به اهمیت فعالیت هیات پزشکی ورزشی، افزود: تلاش می شود با برنامه ریزی های مختلف برای توسعه اقدامات حمایتی این هیات در ورزش استان اقدام شود.
وی تاکید کرد: فعالیت این هیات برای ورزشکاران به خصوص زمانی که دچار آسیب و صدمات ورزشی می شوند، بیشتر نمود دارد.
رییس سابق هیات پزشکی ورزشی استان زنجان نیز با تاکید بر لزوم جدی گرفتن آسیبهای ورزشی، گفت: هرچند در زمان حاضر رشته های مختلف ورزشی به صورت اصولی و علمی آموزش داده می شود اما آسیب دیدگی ورزشی از فعالیت های بدنی جدایی ناپذیر است.
صدیقه دهنایی افزود: هیات پزشکی ورزشی استان در همین راستا خدمات لازم را در حوزه آسیبهای ورزشی، اعمال جراحی، پزشکی و توان‌بخشی به ورزشکاران ارایه می دهد و ورزشکاران اعزامی به مسابقات داخلی و خارجی دارای شناسنامه پزشکی هستند.
وی با بیان اینکه این هیات به جامعه ورزشکاری به ویژه در ۲ بخش همگانی و قهرمانی خدمات رسانی می کند، یادآور شد: هیات پزشکی ورزشی باید در دل ورزش باشد تا در مواقع ضروری و آسیب دیدگی ورزشکاران به موقع و در سریعترین زمان ممکن خدمات درمانی را ارایه دهد.
دهنایی خاطرنشان کرد: این هیات همچنین امور روانشناسی و معاینات ادواری ورزشکاران را انجام می دهد.
برگزاری کلاس های آموزشی برای پیشگیری از آسیب های ورزشی
مدیرکل ورزش و جوانان استان زنجان نیز برگزاری مستمر کلاس های آموزشی از سوی هیات پزشکی ورزشی را مهم دانست و گفت: ارتقای آگاهی ورزشکاران آنها را از بسیاری از آسیب ها مصون می کند.
جواد بازرگان بر لزوم تعامل و ارتباط متقابل هیات های ورزشی با هیات پزشکی تاکید کرد و افزود: با فعالیت این هیات، ورزشکاران هنگام آسیب دیدگی دغدغه ای نخواهند داشت همچنین از درمان های تخصصی بهره مند می شوند.
وی تاکید کرد: انسجام بخشی به فعالیت های هیات پزشکی ورزشی استان موجب پیشبرد برنامه ها و فعالیت های تعیین شده می شود.
عضو کمیته تغذیه هیات پزشکی ورزشی استان زنجان نیز با اشاره به آغاز به کار بخش تغذیه ورزشی این هیات گفت: تغذیه سالم، نقشی کلیدی در عملکرد مناسب یک ورزشکار دارد.
احمد رضا رسولی افزود: اهمیت تغذیه مناسب ورزشی به قدری است که آن را به عنوان بخشی از آماده سازی یک بازیکن یا ورزشکار برای کسب بهترین عملکرد به حساب می آورند و در این زمینه وعده های غذایی هم پیش از ورزش یا رقابت و هم پس از آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی اظهار داشت: همان طور که رسیدن به بالاترین سطح آمادگی جسمانی ماه ها زمان می برد، رسیدن بدن به وضعیت مطلوب تغذیه ای نیز ماه ها طول می کشد.
رسولی گفت: تغذیه مناسب در طول زمان تمرین کمک خواهد کرد که ورزشکار بتواند سخت‌تر تمرین کند، حجم عضلات را افزایش دهد و ذخایر انرژی مورد نیاز برای بهترین کارآیی در رقابت را ذخیره کند.
برآیند:
آسیب های ورزشی که به ۲ دسته کلی حاد و مزمن تقسیم می‌شود اجتناب ناپذیر ولی قابل پیشگیری است و ورزشکاران باید به اصول ایمنی هنگام ورزش توجه داشته باشند.
تغذیه مناسب، داشتن بیمه ورزشی، خواب کافی و مناسب، پرهیز از پرکاری و تمرین های زیاد، داشتن کفش و تجهیزات ورزشی مناسب و توجه به گرم و سرد کردن بدن از جمله اصول مهم برای پیشگیری از آسیب های ورزشی است.