به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ طی روزهای گذشته خبر رفع فیلتر از دو پلتفرم خارجی مورد توجه رسانه ها و افکار عمومی کشور قرار گفت و بسیاری از چهره های سیاسی نیز نسبت به آن واکنش نشان دادند.
واتساپ یکی از دو پلتفرمی است که در روزهای گذشته رفع فیلتر شد، در یک نگاه آسیب شناسانه اما به راحتی می توان آسیب ها و خیانت های این پیام رسان خارجی به کشورهای مختلف دنیا را بررسی کرد.
نفوذ به حریم خصوصی کاربران
آسیب: اطلاعات شخصی و مکالمات کاربران ممکن است بدون آگاهی آنها در معرض خطر قرار گیرد.
در سال‌های اخیر، چندین گزارش مبنی بر نفوذ هکرها به حساب‌های واتساپ در کشورهای مختلف منتشر شد. یکی از این حملات، هک حساب‌های واتساپ فعالان سیاسی و خبرنگاران در کشورهایی مانند هند بود که اطلاعات حساس آنها به دست گروه‌های سایبری افتاد.
ترویج اخبار جعلی
آسیب: واتساپ به دلیل قابلیت اشتراک‌گذاری آسان، می‌تواند بستری برای انتشار اخبار و شایعات نادرست باشد.
در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۸ برزیل، اخبار جعلی زیادی از طریق واتساپ به‌طور گسترده در میان مردم پخش شد. این اخبار باعث گمراهی بسیاری از رأی‌دهندگان و حتی تغییر نتیجه انتخابات شد.
نفوذ در فضای انتخاباتی
آسیب: استفاده از واتساپ برای ارسال پیام‌های تبلیغاتی سیاسی و دستکاری افکار عمومی در زمان‌های حساس انتخاباتی.
در انتخابات پارلمانی ۲۰۱۸ هند، گروه‌های سیاسی مختلف از واتساپ برای ارسال پیام‌های هدفمند و تبلیغاتی استفاده کردند. در برخی موارد، این پیام‌ها اطلاعات نادرستی درباره رقبا منتشر می‌کردند.
پشتیبانی از گروه‌های تروریستی و افراطی
آسیب: ایجاد و گسترش گروه‌های تروریستی و افراطی که از واتساپ برای هماهنگی حملات و جذب نیرو استفاده می‌کنند.
در سال ۲۰۱۶، گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌دهد گروه‌های تروریستی داعش از واتساپ برای سازماندهی حملات و ارتباط با اعضای خود در کشورهای مختلف استفاده کرده‌اند.
دستکاری داده‌های کاربران
آسیب: داده‌های خصوصی و مکالمات شخصی که می‌توانند مورد سوءاستفاده قرار گیرند یا برای اهداف تبلیغاتی و تجاری به‌طور غیرقانونی به فروش برسند.
در سال ۲۰۱۹، فیس‌بوک (مالک واتساپ) مجبور شد تا به دلیل افشای داده‌های خصوصی کاربران واتساپ به سازمان‌های تبلیغاتی و تجاری، ۵ میلیارد دلار جریمه پرداخت کند. این موضوع نگرانی‌های زیادی را در مورد حفظ حریم خصوصی کاربران ایجاد کرد.
آسیب به امنیت ملی
آسیب: اطلاعات حساس در مورد مسائل داخلی یا امنیتی که از طریق واتساپ به خارج از کشور درز می‌کند و به تهدیدات امنیتی منجر می‌شود.
در ۲۰۱۷، گزارش‌هایی از کشورهای خاورمیانه منتشر شد که نشان می‌دهد اطلاعات نظامی و استراتژیک از طریق گروه‌های واتساپی درز کرده و باعث آسیب به امنیت ملی برخی کشورها شده است.
تضعیف زیرساخت‌های داخلی
آسیب: به جای استفاده از اپلیکیشن‌های بومی و داخلی، مردم بیشتر به واتساپ وابسته می‌شوند که این موضوع می‌تواند باعث کاهش رشد و توسعه فناوری‌های داخلی کشورها شود.
در ایران، با وجود تلاش‌هایی برای راه‌اندازی پیام‌رسان‌های داخلی مانند سروش و بله، مردم همچنان عمدتاً از واتساپ استفاده می‌کنند که این مسئله باعث رکود در توسعه زیرساخت‌های دیجیتال داخلی شده است.
دخالت در روابط دیپلماتیک
آسیب: واتساپ به عنوان ابزاری برای ارتباطات غیررسمی، می‌تواند در روابط دیپلماتیک کشورهای مختلف دخالت کند و تهدیداتی برای روابط سیاسی ایجاد کند.
در ۲۰۱۷، وزارت خارجه عربستان سعودی اعلام کرد که گروه‌های خارجی از واتساپ برای ارسال پیام‌های شایعه‌پراکنی و تحریک نارضایتی در میان مردم استفاده کرده‌اند، که این امر منجر به تنش‌های دیپلماتیک میان کشورها شد.
افزایش شکاف‌های اجتماعی
آسیب: گروه‌بندی‌های مختلف در واتساپ می‌توانند موجب تفرقه و ایجاد شکاف‌های اجتماعی شوند، به‌ویژه در جوامع چندفرهنگی یا مذهبی.
در سریلانکا، پس از درگیری‌های قومی ۲۰۱۸، گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌دهد گروه‌های افراطی در واتساپ برای سازماندهی خشونت‌ها و دامن زدن به تنش‌های قومی استفاده کرده‌اند. این باعث افزایش شکاف‌های اجتماعی و خشونت‌های گسترده در کشور شد.
افزایش فعالیت‌های مجرمانه
آسیب: از واتساپ برای تسهیل معاملات غیرقانونی، از جمله خرید و فروش مواد مخدر، اسلحه، و فعالیت‌های مجرمانه دیگر استفاده می‌شود.
در سال ۲۰۱9، پلیس ایالات متحده گزارش داد که برخی از باندهای مواد مخدر از واتساپ برای هماهنگی معاملات غیرقانونی استفاده می‌کنند. این گروه‌ها از قابلیت رمزگذاری واتساپ برای مخفی نگه داشتن هویت خود و جلوگیری از شناسایی استفاده می‌کردند.
این تهدیدات نشان می‌دهند که باوجود کاربری‌های مفید واتساپ، باید به‌طور جدی نسبت به آسیب‌ها و تهدیداتی که این شبکه اجتماعی برای امنیت کشورها و حریم خصوصی کاربران ایجاد می‌کند، آگاه بود.
به طوری که کشورهای مختلف باید استراتژی‌هایی برای مقابله با این تهدیدات اتخاذ کنند.
∎