مهم ترین و ارزشمند ترین ثمره زندگی مشترک زوجین با یکدیگر فرزندان آنها میباشد که قابل مقایسه با هیچ یک از اموال و دارایی های دیگری نمیباشد، چرا که این ثمره در واقع انسان کاملی است که در آینده ممکن است به یک شخصیت تاثیر گذار در زندگی والدین خود و یا افراد دیگر تبدیل شود.
از طرفی وابستگی و علاقه والدین به خصوص رابطه مادر نسبت به فرزند خود نوعی ارتباط عمیق و وصف ناپذیر ایجاد میکند که این رابطه از هنگام تشکیل جنین تا زمان تولد کودک به حد خود میرسد، به نحوی که حتی جدایی کوتاه مدت مادر از فرزند خود در این دوران ممکن است بسیار سخت و دشوار باشد، با این وجود در مواردی مشکلات و اختلافات زوجین با یکدیگر موجب عدم امکان ادامه زندگی مشترک میشود، که متاثر از این موضوع نگهداری و تربیت کودک نیز از کانون خانواده خارج شده و تنها به یکی از والدین واگذار میشود، که نهایتا سبب ایجاد اختلافات دیگری به جهت حق نگهداری و پرورش فرزند میشود، لذا ما در این مطلب به بررسی حق سرپرستی و حضانت فرزندان در حقوق ایران و همچنین شرایط گرفتن فرزند در دادگاه خانواده را برای شما توضیح میدهیم. حتی شما میتوانید از خدمات مجموعه حقوقی داپکده که به صورت تخصصی در زمینه خدمات وکیل و نمونه قراردادها فعالیت می کند بهره مند شوید.
حضانت فرزندان در حقوق ایران
در قانون کشور ما نگهداری و تربیت فرزندان، فارق از جنسیت یک حق و همچنین تکلیفی برعهده والدین در نظر گرفته شده است و والدین اولاد را از این جهت مشترکاً مسئول رشد و پرورش مناسب کودک قرارداده است، بنابراین تا هنگامی که زوجین بدون مشکل در کنار یکدیگر زندگی نمایند، هر یک دارای مسئولیت های ویژه ای جهت پروش فرزند خود میباشند، اما با توجه به اینکه در موارد متعددی، زوجین به دلیل اختلاف و مشکلات خود با یکدیگر اقدام به طلاق، فسخ نکاح و یا عدم زندگی در یک مکان می نمایند، قانونگذار برای تعیین تکلیف فرزندان حاصل از این رابطه قواعد مقرراتی را در خصوص حضانت و نگهداری و سرپرستی فرزند پیش بینی نموده است.
بر این اساس در صورتی که زوجین به دلایلی اعم از طلاق، فسخ نکاح و یا عدم زندگی مشترک در یک ملک از یکدیگر جدا شوند، طبق قانون مادر تا سن 7 سالگی، مسئول حضانت فرزند دختر یا پسر خود میباشد، و پس از این مدت دادگاه خانواده با در نظر گرفتن مصلحت طفل (اولویت با پدر) تا سن بلوغ فرزند (سن بلوغ دختر9 سال و سن بلوغ پسر 15 سال) حضانت را به یکی از والدین میدهد، و در نهایت پس از رسیدن به سن بلوغ، دادگاه با در نظر گرفتن نظر و خواست اولاد برای زندگی با هر کدام از والدین، و مصلحت وی، این حق را به یکی والدین اعطا مینماید، تا زمانی که فرزند توانایی استقلال برای جدا شدن از زندگی با ولی خود را داشته و نیازی به کمک نداشته باشد.
تحقق تمامی موارد مذکور مشروط بر این است که هر کدام از والدینی که نوبت به حضانت او میرسد از صلاحیت کافی جهت رشد و پرورش کودک برخوردار باشد در غیر این صورت طرف دیگر از نظر دادگاه واجد شرایط تر برای سرپرستی طفل میباشد، و میتواند با مراجعه به دادگاه خانواده و یا به صورت توافقی حضانت فرزند را بر عهده بگیرد که در ادامه به ضیح بیشتر این موضوع میپردازیم.
حضانت توافقی
حضانت توافقی حضانتی است که معمولا در حین طلاق در دادگاه، و یا بر مبنا توافقنامه رسمی که به امضا و اثر انگشت والدین میرسد، حق حضانت به صورت دائم و یا برای مدت مشخص (و با توافق و قبول طرفین) به والد دیگری واگذار میشود، که این نوع از حضانت مورد قبول قانونگذار بوده، ولیکن امکان اعتراض و باطل کردن آن تحت شرایطی وجود دارد.
حضانت اعطایی
این نوع حضانت معمولا در صورت اختلاف والدین و عدم توافق به جهت نگهداری فرزند مطرح میشود، که والدین با مراجعه به دادگاه خانواده در خواست حضانت طفل و سلب حضانت طرف مقابل را مینماید، که دادگاه با توجه به قانون و رعایت مصلحت طفل حق حضانت را برای مدت مشخصی به یکی از والدین اعطا مینماید.
اگر حضانت فرزند شما به یکی از دو روش مذکور به همسر سابق شما واگذار شده است، در ادامه مطلب به نحوه سلب حضانت و گرفتن آن را برای مادر و پدر به صورت کامل خواهیم پرداخت.
شرایط گرفتن حضانت توسط هر یک از والدین (مادر)
طبق ماده 1173 قانون مدنی، هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت او میباشد، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر قرار گیرد، دادگاه خانواده میتواند به تقاضای خویشاوندان طفل (اعم از پدر، مادر، عمو، پدر بزرگ و..) یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضایی، هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند، اتخاذ کند؛ بنابراین در صورتی که هر یک از شرایط مذکور حادث شود هر یک از نزدیکان فرزند میتواند جهت سلب حضانت اقدام نمایند.
موارد ذیل از مصادیق سلب حضانت و گرفتن حضانت توسط پدر یا مادر فرزند است:
1- اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار.
2- اشتهار به فساد اخلاق و فحشاء.
3- ابتلا به بیماری های روانی با تشخیص پزشکی قانونی.
4- سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشاء، گدایی (بیخانمان) و قاچاق.
5- تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف.
6- جنون
7- فوت والد
8- در صورت ازدواج مادر (پدر میتواند در این صورت )
9-عدم اجازه ملاقات قانونی
شایان ذکر است موارد فوق به صورت حصری بوده و در صورت احراز وجود شرایط دیگری که از نظر دادگاه باعث لطمه به کودک شود ممکن است حضانت طرف مقابل لغو شود
بهترین وکیل حضانت فرزند در دادگاه
برای گرفتن حضانت فرزند خود بایستی یک یا چند مورد از موارد مذکور را در دادگاه اثبات نمایید و توانایی خود را به جهت اخذ حضانت به دادگاه نشان دهید لذا برای انجام این منظور و موفقیت در گرفتن حکم حضانت فرزند خود میتوانید از بهترین وکیل پایه یک دادگستری استفاده ننمایید که تخصص و تجربه کافی در زمینه نگارش لایحه و همچنین فن دفاع در دادگاه برخوردار باشد فلذا شما میتوانید از خدمات مجموعه حقوقی داپکده که به صورت تخصصی در زمینه خدمات وکیل و همچنین قرارداد های تجاری مانند قرارداد پیمانکاری، قرارداد استخدامی، قرارداد خرید و فروش و سایر نمونه قرارداد ها فعالیت میکند بهرمند شوید.
نفقه فرزند در حضانت
نفقه فرزند در صورتی که حضانت با مادر باشد برعهده پدر است و موظف است تمامی هزینه های زندگی فرزند را به مادر پرداخت نماید.
ملاقات فرزندان در زمان حضانت
هر یک والدین حق دارد در هنگامی که فرزند تحت حضانت دیگری میباشد با فرزند خود ملاقات داشته باشد و بدین منظور میتواند از دادگاه خانواده درخواست ملاقات فرزند خود را نماید.