به گزارش ایرنا، سید محمد اتابک که با هدف شرکت در اجلاس شورای عالی اتحادیه اقتصادی اوراسیا به روسیه سفر کرده است، شامگاه چهارشنبه پنجم دی ماه ۱۴۰۳ در بدو ورود به سن‌پترزبورگ افزود: یکی از مؤثرترین و شاید بزرگترین پیمان‌هایی که بین کشورهای همسایه ما منعقد شده است، پیمان اوراسیا است.
وی اظهار داشت: به دنبال حضور معاون اول رئیس‌جمهور در نشست قبلی مجمع اقتصادی اوراسیا (که در ارمنستان برگزار شد) و تلاش‌های دولت قبل، در آن نشست، عضویت ناظر جمهوری اسلامی ایران در اتحادیه اوراسیا به تصویب رسید و سپس، سران کشورهای عضو این اتحادیه نیز این موضوع را تصویب کردند.
وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران و پنج کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا دی‌ماه ۱۴۰۲ توافقنانمه تجارت آزاد امضا کردند، گفت: روزهای گذشته، مجلس شورای اسلامی نیز کلیات این توافقنامه را تصویب کرد که می‌تواند نقطه عطفی برای اجرایی شدن این قرارداد به نفع اقتصاد کشور قلمداد شود.
وی با بیان اینکه با تجارت آزاد با اتحادیه اوراسیا، بازار ۲۴۰ میلیون نفری کشورهای عضو این اتحادیه بیش از پیش به روی ایران گشوده شده است، گفت: کشورهای عضو این اتحادیه، از نظر اقتصادی، کشورهای قوی محسوب می‌شوند و با اجرایی شدن قرارداد تجارت آزاد، از نظر صادرات، بازار و همکار اقتصادی برای ایران خواهند بود.
اتابک با اشاره به سفر اخیر وزیر تجارت و صنعت ازبکستان از اعضای اتحادیه اوراسیا به ایران گفت: در این سفر، درباره تعیین تعرفه ۵۰ درصدی گمرکی برای برخی کالاها توافق کردیم و در مورد ارمنستان هم در حال تنظیم چنین فهرستی هستیم.
وی تأکید کرد: سیاست دولت چهاردهم بر این است که روابط اقتصادی، سیاسی با همسایگان را گسترش دهد و سفرهای مختلف دکتر مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور به کشورهای همسایه و دیگر کشورها، جنبه‌های عملی خود را در بهبود اقتصاد کشور نشان می‌دهد.
وزیر صمت با اشاره به برگزاری نمایشگاه بین‌المللی اوراسیا در تهران در اسفندماه ۱۴۰۳ گفت: بسیاری از کشورهای منطقه برای شرکت در این نمایشگاه در بخش‌های معدنی، ماشین‌آلات و دیگر بخش‌های صنعت و تجارت اعلام آمادگی کرده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: برپایی این نمایشگاه‌ها و رفت‌وآمدها بین مقامات کشورهای مختلف به کشورمان نشان می‌دهد که محصور کردن و منزوی کردن ایران شکست خورده است و البته باید تلاش کنیم که اقتصاد کشور را در شرایط بهتری قرار دهیم.
وزیر صنعت، معدن و تجارت شامگاه چهارشنبه با استقبال استاندار و شهردار سن‌پترزبورگ، سفیر کشورمان در روسیه و برخی مقامات اتحادیه اوراسیا وارد سن‌پترزبورگ شد.
محمدعلی دهقان دهنوی معاون وزیر صمت و رئیس سازمان توسعه تجارت ایران، وزیر صمت را در این سفر همراهی می‌کند.
به گزارش ایرنا، نشست سران کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در حالی روز پنجشنبه ششم دی‌ماه ۱۴۰۳ در سن‌پترزبورگ برگزار می‌شود که بررسی عضویت ناظر ایران در این اتحادیه و همچنین تشکیل بازار مشترک نفت و گاز در دستور کار این اجلاس قرار دارد.
پیش از این، دیمیتری ولواچ معاون وزیر توسعه اقتصادی فدراسیون روسیه ۱۳ آذرماه ۱۴۰۳ اعلام کرد: درخواست جمهوری اسلامی ایران برای عضویت ناظر در اتحادیه اقتصادی اوراسیا در نشست معاونان نخست‌وزیران این اتحادیه به تصویب رسید، تصمیمی که باید توسط سران این اتحادیه تأیید شود.
یوری اوشاکوف دستیار رئیس‌جمهور روسیه در امور سیاست خارجی نیز روز دوشنبه سوم دی‌ماه ۱۴۰۳ در این باره گفت: در اجلاس سران اتحادیه اقتصادی اوراسیا، سران این اتحادیه اسنادی را در خصوص اعطای وضعیت کشور ناظر به ایران در این اتحادیه امضا می کنند.
الکسی اورچوک معاون نخست‌وزیر روسیه نیز سوم دی ۱۴۰۳ گفت: سازوکار عضویت ناظر در اتحادیه اقتصادی اوراسیا به گونه‌ای تدوین شده است که تعهداتی را به کشور ناظر تحمیل نمی‌کند اما در عین حال، به کشور ناظر اجازه می‌دهد که در چارچوب‌های کاری این اتحادیه مشارکت و اطلاعاتی درباره فعالیت‌ها در اختیار داشته باشد.
اتحادیه اقتصادی اوراسیا، یک اتحادیه اقتصادی میان‌دولتی شامل بلاروس، قزاقستان، روسیه، قرقیزستان و ارمنستان است. اعضای ناظر این اتحادیه ازبکستان، مولداوی و کوبا هستند.
سنگ بنای این اتحادیه حدود ۱۰ سال قبل یعنی در ۲۰۱۴ نهاده شد.
این اتحادیه پیش‌تر دی‌ماه سال ۱۴۰۲ با جمهوری اسلامی ایران قرارداد تجارت آزاد امضا کرد که اجرایی شدن آن نیازمند تصویب در مجالس کشورهای عضو این اتحادیه و مجلس شورای اسلامی است.
کلیات لایحه مرتبط با این قرارداد، دوم دی‌ماه ۱۴۰۳ در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. بنا بر بررسی صورت گرفته، مجالس پنج کشور طرف قرارداد. پیش‌تر این توافقنامه را تصویب کرده‌اند.
دو ماه پس از طی مراحل قانونی آخرین تصویب این توافقنامه در مجالس کشورهای طرف قرارداد، این قرارداد عملیاتی می‌شود و حدود ۸۷ درصد صادرات کالاهای ایرانی به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا بدون تعرفه گمرکی انجام خواهد شد و متقابلا نیز صادرات این کشورها به کشورمان از این مزیت برخوردار خواهد شد.
با وجود آنکه هنوز توافق تجارت آزاد میان طرفین اجرایی نشده است، سرویس مطبوعاتی اتحادیه اقتصادی اوراسیا پیش از این به ایرنا اعلام کرد که حجم مبادلات تجاری این اتحادیه و جمهوری اسلامی ایران در ۹ ماه نخست سال ۲۰۲۴ میلادی نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۱۱ درصد افزایش یافته است.
دکتر مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور نیز ۱۲ آذرماه ۱۴۰۳ در دومین گفت و گوی تلویزیونی خود با مردم گفت: قرار است در اجلاس اوراسیا، ایران را به عنوان عضو ناظر اعلام کنند که بتوانیم با کشورهای عضو این اتحادیه، تعاملات با تعرفه‌های پایین یا صفر داشته باشیم. این وضعیت یک بازاری را برای ما ایجاد می‌کند که تولیدکنندگان و تجار ما در این بازارها با تعرفه‌های پایین بتوانند حضور پیدا کنند.