به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو، جشنواره فیلم فجر، به‌عنوان یکی از معتبرترین و مهمترین رویدادهای سینمایی ایران محسوب می شود، این جشنواره هر ساله موجی از انتقاد ها را برای خود به جان می خرد اما همچنان روند خود را ادامه می دهد.
با این حال، در سال‌های اخیر، تغییرات ساختاری و مالی در این رویداد فرهنگی، نگرانی‌هایی را در میان هنرمندان و علاقمندان به‌وجود آورده است. ورود پررنگ بخش‌های خصوصی و اسپانسرهای تجاری به عرصه تأمین مالی جشنواره، به‌تدریج هویت اصلی آن را تحت تأثیر قرار داده و این پرسش را مطرح می‌کند که جشنواره فجر به‌عنوان یک رویداد هنری و فرهنگی چگونه تبدیل به جشنواره ای تجاری شد؟
بودجه جشنواره از کجا می آید؟!
در نگاه کلی، در حالی که تصور می‌شود بودجه جشنواره‌های ایرانی در راس، باید از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعریف و از مجرای سازمان سینمایی توزیع شود.
اما در واقعیت این چنین نیست، از شهرداری گرفته تا شرکت‌های تعاونی و زیرشاخه‌های دیگر دولتی موجود در سینما چون فارابی و مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و … نیز در برگزاری این جشنواره‌ها نقش کاربردی دارند.
در سطح استاندارد، این روند به سه عامل بستگی دارد. تخصیص اعتبار از جانب سازمان برنامه و بودجه، چگونگی پرداخت آن از خزانه به سازمان سینمایی و در نهایت رویکرد، عملکرد و نتیجه‌ای که از موسسه دریافت خواهد شد.
ضمن این‌که باید توجه داشته باشیم که پرداخت این اعتبارات به موسسات و سازمان‌ها، تابع زمان و شرایط اجرای هر فعالیت است. در بخش عاملیت، موسسه رسانه‌های تصویری وابسته به وزارت ارشاد تا قبل از سال ٩٨ عاملیت جشنواره‌های فجر و جشنواره فیلم کودک را به‌عهده داشت اما این موسسه در سال ٩٨ به دلیل ابهامات مالی با فارابی ادغام و عاملیت نیز منتقل شد.
جشنواره فجر و هزینه های روی هوا مانده
هر سال یکی از مهمترین خبرهای جشنواره حضور حامی مالی یا همان اسپانسر است. سال گذشته جشنواره فجر با مشکلات بودجه بسیاری رو به رو بود و در نهایت با حضور یک اسپانسر بخش خصوصی این مشکلات را به حداقل خود رساند. امسال هم با توجه به همکاری عمده فیلم ها از بخش خصوصی نسبت به سال های گذشته پیش بینی می شود که بار اصلی هزینه های جشنواره بر دوش اسپانسر های بخش خصوصی است.
بدون توجه به این که جشنواره فجر می تواند یکی از مهم ترین رویداد های سینمایی باشد ؛ وزارت ارشاد ، شهرداری و ... از زیر هزینه های آن شانه خالی کردند.حضور بخش خصوصی هم به عنوان اسپانسر این جشنواره نتیجه ای را به ارمغان آورده است که در هر تصویر ، صدا و موقعیتی ، تبلیغ اسپانسر دیده می شود. از سالن های جشنواره گرفته تا پوستر های چاپ شده و حتی هدایای جشنواره که به برندگان اهدا می شود؛ همه و همه رنگ و بویی از تبلیغات دارد.
حضور گسترده بخش خصوصی برای اسپانسرینگ جشنواره فجر به مرور حال و هوای فرهنگی و هنری جشنواره فجر را به یک نمایش تجاری تبدیل کرده است. جشنواره ای تجاری سازی شده که تمرکز اصلی اش در پی تامین هزینه ها و تبلیغات در جای جای این جشنواره برای اسپانسر خصوصی اش است.
برای حفظ اعتبار و اصالت جشنواره فیلم فجر، ضروری است که سیاست‌گذاران و دست‌اندرکاران این رویداد به بازنگری در ساختار تأمین مالی و مدیریتی آن بپردازند. تنها در این صورت است که می‌توان امیدوار بود جشنواره فجر دوباره به‌عنوان یک پلتفرم معتبر فرهنگی و هنری در عرصه سینما شناخته شود و به رسالت اصلی خود بازگردد.
خبرنگار مهلا رنجبران