به گزارش روابط عمومی بهزیستی استان تهران به نقل از خبرگزاری ایکنا، یکی از اتفاق‌های خوب ماه‌های اخیر کاهش محسوس و قابل توجه تعداد کودکان کار خیابان به ویژه در چهارراه‌ها و پشت چراغ قرمزهای خیابان‌های شلوغ تهران است. در شهر تهران سال‌هاست که طرح‌های مختلفی برای ساماندهی کودکان خیابانی انجام می‌شود اما پس از یک ماه دوباره و چندباره همان کودکان که مدتی را در مراکز نگهداری بهزیستی گذرانده‌اند به خیابان‌ها بازمی‌گردند. اما به نظر می‌رسد پس از چند ماه اجرای طرح ساماندهی کودکان کار خیابان، همچنان خبری از این کودکان در خیابان‌ها نیست.
محمد نصیری، مدیرکل بهزیستی استان تهران در گفت‌وگو با ایکنا، در خصوص طرح اجرایی شده برای ساماندهی کودکان کار خیابان، گفت: براساس قانون، کودک کار به عنوان مصداق وضعیت مخاطره مطرح شده است و از آذرماه سال گذشته تصمیم گرفتیم این آسیب اجتماعی را در تهران ساماندهی کنیم.
وی با اشاره به مسئولیت سازمان بهزیستی در این زمینه، گفت: دوست نداریم عنوان جمع‌آوری را برای این کودکان به کار ببریم؛ در قانون موضوع جذب، نگهداری و توانمندسازی کودکان خیابانی با همکاری شهرداری‌ها، دهیاری‌ها، نیروی انتظامی و بهزیستی مطرح شده است و در این زمینه مسئولیت داریم.
به کودکان خیابانی پول بدهیم؟
مدیرکل بهزیستی استان تهران با مطرح کردن این مسئله که بهزیستی وظیفه کف خیابان ندارد اما اگر بهزیستی وارد این موضوع نشود این معضل همه ما را اذیت خواهد کرد، گفت: چهارراهی در محل‌های پرتردد شهر تهران وجود نداشت که وقتی ماشین‌ها متوقف می‌شدند تعدادی کودک در حال گل‌فروشی و یا شستن شیشه ماشین در اطراف ماشین‌ها نباشند و این مسئله همه را ناراحت و ذهن همگان را مغشوش کرده بود که آیا باید به این کودکان کمک کنیم یا کمک نکنیم؟
وی ادامه داد: بر همین اساس با همکاری شهرداری، حمایت شهردار تهران، همکاری نیروی انتظامی و مجموعه اداره کل اتباع وزارت کشور طرحی را تهیه کردیم که از آذر ماه سال گذشته تعدادی از ون‌های بهزیستی به همراه مددکاران این سازمان سر چهارراه‌ها می‌ایستادند و مواد غذایی، اسباب‌بازی و ... با خود برده و با کودکان کار خیابان خدمات ارائه و موضوعات و مخاطرات این کودکان را شناسایی می‌کردند تا ببینند از کجا می‌آیند، چه نیازهای دارند و چگونه می‌توان از آنها حمایت کرد.
نصیری گفت: دی ماه بود که تصمیم گرفتیم به بحث مداخله ورود کنیم؛ طبق قانون نیروی انتظامی موظف است از خدمات مددکاری ما حمایت کند؛ بر همین اساس یک یگان اختصاصی تهران بزرگ را برای این موضوع اختصاص دادند، سازمان رفاه اجتماعی شهرداری تهران نیز ۱۴ ون برای این مسئله اختصاص داد. اداره بهزیستی نیز مسئول شد و هر روز نیروهای ما شامل حدود ۴۰ نفر از پرسنل بهزیستی که عموماً خانم‌های مددکار بودند در این ون‌ها مستقر می‌شدند و بیشتر از خانم‌های مددکار استفاده شد تا با بچه‌ها مادرانه برخورد کنند.
کودکان کار خیابان‌های تهران کجا رفتند؟
وی اعلام کرد: طی یک سال گذشته بیش از سه هزار و ۵۰۰ کودک در این طرح جذب شدند که ۸۲ درصد این کودکان اتباع افغانستانی بودند. از این ۸۲ درصد نیز نزدیک به ۹۰ درصد اتباع افغانی فاقد مجوز بودند که بالغ بر هزار و ۵۰۰ کودک اتباع غیرمجاز به همراه خانواده آنها تحویل اداره کل اتباع شدند.
نصیری با اشاره به اینکه برای ثبت اطلاعات کودکان کار خیابان از اسکن عنبیه استفاده شد، گفت: اتباع مجاز خارجی که کودکانشان در خیابان‌ها کار می‌کردند نیز دعوت شده و به آنها گفته شد که شما مجوز حضور در ایران را دارید اما کار فرزندانتان در خیابان مصداق عمل مجرمانه است، جای کودک در مدرسه است و اگر این اقدام تکرار شود به عنوان اتباع غیرمجاز تلقی شده و اقامت شما لغو و رد مرز خواهید شد.
۱۸ درصد کودکان سرچهارراه‌ها ایرانی بودند
وی در پاسخ به این سؤال که چه تعداد از کودکان کار خیابان ایرانی بودند؟ گفت: ۱۸ درصد کودکان سر چهارراه‌ها ایرانی بودند اما حتی یک کودک از این ۱۸ درصد خانواده نیازمند نداشت ولی از آن مدل خانواده‌هایی بودند که نگاهشان این بود که کودک باید کار کند. این خانواده‌ها نیز توجیه شدند که اگر قرار است کودکشان کار کند باید بعد از ۱۵ سالگی، در مدل استاد و شاگردی و در محلی که کودک دچار آسیب نشود کار کند نه در خیابان.
وی ادامه داد: در این فرایند با کودکان ایرانی مواجه می‌شدیم که بعد از صحبت با خانواده، آنها دوباره سرچهارراه می‌آمدند که به خانواده‌های آنها اعلام شد در صورت تکرار این اتفاق علیه خانواده اعلام جرم می‌شود.
نصیری با اشاره به اینکه در این میان حدوداً ۱۰۰ کودک شناسایی شدند که سرپرست مؤثر نداشتند و اکنون در مراکز بهزیستی نگهداری می‌شوند، گفت: اکثریت قریب به اتفاق این کودکان اتباع خارجی هستند و تعداد کودک کار بدون سرپرست مؤثر ایرانی شاید به اندازه انگشتان یک دست باشد.
وی با تأکید بر اینکه این طرح ادامه داد و به صورت شبانه‌روزی در حال انجام است، گفت: زمانی این طرح از ساعت ۹ تا ۱۶ اجرا می‌شد که بعد متوجه شدیم بچه‌ها بعد از ساعت ۱۶ به خیابان می‌آیند؛ بنابراین دو زمان کاری تعیین کردیم که ۹ تا ۱۶ و ۱۶ تا ۲۴ بود و در برخی از عملیات‌ها نیز ساعت ۲۴ تا دو بامداد ماشین‌های اورژانس در حال اجرای این طرح هستند.
افتتاح مجتمع شوق زندگی
وی از افتتاح مجتمع شوق زندگی با هدف حمایت از کودکان کار در پارک بعثت خبر داد و گفت: این مجتمع در حقیقت یک شتاب‌دهنده است که نیروی انتظامی، بهزیستی، شهرداری، پزشکی قانونی، مرکز مشاوره و اداره کل اتباع در آن حضور دارند و در کنار آن مرکز روزانه برای ارائه خدمات به کودکانی که نیاز به دریافت خدمات روزانه دارند، فعال خواهد بود که یک قرنطینه موقت اولیه نگهداری از کودکان نیز دارد.
نصیری از بررسی و ارزیابی مداوم این طرح سخن گفت و افزود: برای ساماندهی کودکان کار خیابان ما اکنون به یک مدل رسیده‌ایم مدلی که یک سال در حال انجام آن هستیم و نتیجه خود را پس داده است.
وی اظهار امیدواری کرد با هم افزایی در حوزه سایر طرح‌ها بین وزارت بهداشت، مجموعه بهزیستی، تشکل‌های مردمی و ... آسیب‌های اجتماعی مثل سرعت خودکشی در تهران را نیز کاهش دهیم و گفت: در موضوعاتی مثل مواد مخدر و ماده ۱۶ اتفاقات خوبی رخ داده ولی در حوزه پیشگیری به ویژه پیشگیری از مصرف دخانیات با هم‌افزایی می‌توان اقدامات مؤثری انجام داد.