به گزارش خبرگزاری ایمنا، ورزش کارگری در ایران به عنوان یکی از ابعاد مهم سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی جایگاه ویژه‌ای در توسعه فرهنگی و اقتصادی جامعه دارد. کارگران به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و فعال‌ترین گروه‌های اجتماعی سهم قابل توجهی در پیشبرد اهداف اقتصادی کشور دارند، به همین دلیل حفظ سلامت و افزایش نشاط در میان این قشر از جامعه در کنار بهبود کیفیت زندگی فردی، تأثیر مستقیمی بر بهره‌وری و پویایی اقتصادی کشور نیز دارد. ورزش کارگری به‌عنوان ابزاری مؤثر برای دستیابی به این اهداف از سال‌های ابتدایی توسعه صنعتی در ایران مطرح بوده است و امروزه به شکل یکی از ارکان مهم برنامه‌ریزی‌های رفاهی کارگران درآمده است.
گسترش صنعت و شکل‌گیری طبقه کارگر نیاز به برنامه‌ریزی‌های جامع برای ارتقای سلامت و رفاه این قشر را بیش از پیش نمایان کرد. از زمان تأسیس نخستین کارخانه‌ها در ایران و شکل‌گیری نهادهای صنفی کارگری ورزش نیز به‌عنوان یک بخش مهم از فعالیت‌های رفاهی در دستور کار قرار گرفت. در این راستا سازمان‌ها و نهادهایی همچون وزارت کار و امور اجتماعی، خانه‌های کارگر و اتحادیه‌های صنفی، نقش فعالی در توسعه زیرساخت‌های ورزش کارگری ایفا کرده‌اند. برگزاری مسابقات ورزشی، تأسیس باشگاه‌های کارگری و برگزاری جشنواره‌های ورزشی از جمله اقداماتی است که این نهادها برای ترویج فرهنگ ورزش در میان کارگران انجام داده‌اند.
یکی از جنبه‌های قابل توجه ورزش کارگری در ایران نقش آن در تقویت انسجام اجتماعی و افزایش همبستگی در میان کارگران است. فعالیت‌های ورزشی فرصتی برای تعامل، همکاری و همدلی بیشتر میان اعضای این جامعه فراهم می‌کند. از سوی دیگر ورزش نقش مهمی در کاهش استرس شغلی و ارتقای سلامت روانی کارگران ایفا می‌کند. در شرایطی که بسیاری از کارگران با فشارهای شغلی، مشکلات اقتصادی و چالش‌های زندگی روزمره روبه‌رو هستند ورزش می‌تواند به‌عنوان یک عامل مؤثر برای تخلیه استرس و افزایش احساس رضایت از زندگی عمل کند.
ورزش کارگری به کاهش آسیب‌های جسمی ناشی از کارهای سنگین نیز کمک می‌کند. بسیاری از مشاغل صنعتی و تولیدی در ایران به‌دلیل ماهیت فیزیکی خود خطرات و آسیب‌های متعددی برای کارگران به همراه دارند. برنامه‌های ورزشی منظم می‌تواند به تقویت عضلات، بهبود انعطاف‌پذیری و پیشگیری از بیماری‌های شغلی کمک کند. در این زمینه توسعه ورزش‌های گروهی و برنامه‌های آموزشی نیز می‌تواند تأثیرات قابل توجهی داشته باشد.
چالش‌های ورزش کارگری نیز موضوعی است که نباید از نظر دور بماند. کمبود بودجه، نبود امکانات کافی در بسیاری از شهرهای کوچک و مناطق محروم، همچنین نبود آگاهی کافی در میان برخی کارفرمایان و کارگران درباره اهمیت ورزش از موانع اصلی توسعه ورزش کارگری در ایران به‌شمار می‌رود، این در حالی است که ارتقای آگاهی عمومی، جلب مشارکت بخش خصوصی و ایجاد زیرساخت‌های مناسب می‌تواند بر این چالش‌ها غلبه کند.
به‌طور کلی ورزش کارگری در ایران به‌عنوان یک بخش کلیدی از برنامه‌های رفاهی و توسعه اجتماعی نقش مؤثری در ارتقای کیفی زندگی کارگران و بهره‌وری اقتصادی کشور دارد. برنامه‌ریزی‌های جامع‌تر، افزایش دسترسی به امکانات ورزشی و تقویت فرهنگ ورزش در میان کارگران می‌تواند آینده‌ای روشن‌تر را برای این حوزه رقم بزند.
ورزش کارگری در عرصه بین‌الملل
جواد رمضی، رئیس فدراسیون ورزش کارگری درباره این فعالیت‌های این فدراسیون به خبرنگار ایمنا می‌گوید: وظیفه فدراسیون ورزش کارگری ارائه خدمات ورزشی به کارگران کشور با جامعه آماری حدود ۱۴ میلیون نفر است. این فدراسیون با عضویت در سه نهاد بین‌المللی در حوزه داخلی و مسابقات قهرمانی کشور، همچنین رقابت‌های بین‌المللی نقش جدی را ایفا می‌کند.
وی می‌افزاید: سالانه برای ۲۸ رشته ورزشی در بخش بانوان و آقایان حدود ۶۰ مسابقه قهرمانی کشور برگزار می‌شود. در این مسابقات تیم‌های منتخب استانی حضور پیدا می‌کنند، همچنین رقابت‌های چهار رشته با عنوان لیگ ورزشی برگزار می‌شود. در این مسابقات نیز تیم‌های برگزیده شرکت‌ها با نام همان مجموعه در رقابت‌ها شرکت می‌کنند. در برگزاری مسابقات قهرمانی کشور محدودیت وجود دارد، چراکه هر استان باید نماینده انتخابی خود را اعزام کند، اما در رقابت‌های لیگ ورزشی طبق ظرفیت هر استان شرکت‌ها حاضر می‌شوند.
دانش و ورزش از یکدیگر جدا نیستند
رئیس فدراسیون ورزش کارگری عنوان می‌کند: فدراسیون ورزش کارگری هر ساله اعزام‌های بین‌المللی دارد و در سال آینده مسابقات جهانی ورزش کارگری برگزار می‌شود و کشور ما در هفت رشته ورزشی ۱۲ تیم را به این رقابت‌ها اعزام می‌کند. این مسابقات بالاترین سطح رقابت‌های کارگری جهان است که نزدیک به ۵۰۰۰ ورزشکار از کشورهای مختلف در آن شرکت می‌کنند. مسابقات سال آینده در شهر لوتراکی کشور یونان برگزار می‌شود و کاروان کشور ما با ۱۰۰ ورزشکار، آن‌جا حضور دارد.
وی خاطرنشان می‌کند: فدراسیون ورزش کارگری در کنار این رقابت‌ها به حوزه ورزش همگانی نیز توجه می‌کند و همایش‌های پیاده‌روی خانوادگی و فعالیت‌های ورزشی داخل شرکت‌ها را با پویش‌های مختلفی همچون دوشنبه‌های ورزش در کار اجرا می‌کند. این فدراسیون فعالیت‌های آموزشی همچون برگزاری دوره‌های مربیگری، داوری و دانش افزایی را نیز با هدف افزایش سطح دانش انجام می‌دهد. این فعالیت‌ها به دلیل حمایتی بودن به‌طور معمول رایگان هستند و در بعضی از دوره‌ها هزینه‌ای در جهت صدور گواهی و مدرک از کارگران دریافت می‌شود.
کمیت و کیفیت، هر دو مهم است
رمضی تصریح می‌کند: فدراسیون ورزش کارگری مسئولیت برگزاری رویدادها را برعهده دارد و امکانات و زیرساخت‌های ورزش کارگری توسط وزارت کار در اختیار اداره کل قرار داده می‌شود، در این اداره سیاست‌گذاری‌ها در قالب هیئت امنای مجموعه‌های فرهنگی و ورزشی کارگران کشور انجام می‌شود. منظور از سیاست‌گذاری، تصمیم‌گیری‌ها درباره مجموعه‌هایی است که در اختیار کارگران قرار می‌گیرد.
وی بیان می‌کند: سال جاری این فدراسیون لیگ فوتسال، دارت، وزنه‌برداری در بخش آقایان و تنیس روی میز کارگری را برگزار کرده است و مرحله نهایی تنیس روی میز سیزدهم دی در تهران برگزار می‌شود. در ورزش کارگری جنبه حرفه‌ای اولویت نیست و از این لحاظ بازیکنان سطح فنی و حرفه‌ای کمتری را نسبت به افرادی که در لیگ هر رشته ورزشی فعالیت می‌کنند دارا هستند، اما هدف فدراسیون برگزاری این مسابقات برای کارگران است، چرا که آن‌ها از توانایی فنی خوبی برخوردار هستند. یکی از اهداف اصلی فدراسیون افزایش مشارکت کمی است، چرا که سطح کیفی بازیکنان خوب و قابل دفاع است و به جنبه کمی باید بیشتر توجه کرد.
چالش‌های مالی، دغدغه اصلی ورزش کارگری
رئیس فدراسیون ورزش کارگری تاکید می‌کند: جامعه هدف ورزش کارگری گسترده است و خدماتی که ارائه می‌شود باید جنبه حمایتی داشته باشد و برای تحقق این هدف فدراسیون باید توانایی مالی داشته باشد و با توجه به این موضوع منابع مالی محدود فدراسیون از چالش‌های این مجموعه است. به‌طور کلی زیرساخت‌ها و منابع مالی محدود از اصلی‌ترین مشکلات فدراسیون است.
جامعه کارگری بانوان کمتر از آقایان است و از رشته‌هایی همچون فوتسال، کشتی، جودو، تنیس روی میز، والیبال و دارت استقبال بیشتری می‌شود.
وی یادآور می‌شود: سال جاری ۶۰ رقابت برگزار شده است و در آذر ۱۲ رویداد اجرا شد و در دی مسابقات انتخابی و ملی فدراسیون برگزار می‌شود، همچنین در روزهای آینده رقابت‌های دوچرخه‌سواری و طناب‌کشی انجام می‌شود. در حال حاضر وضعیت ورزش کارگری در شهر اصفهان و خراسان رضوی مطلوب است و استقبال خوبی از این ورزش‌ها می‌شود، استان کردستان نسبت به گذشته تحول قابل توجهی داشته است و سرعت بالایی در حوزه ورزش گرفته است. به‌طور کلی می‌توان از استان اصفهان و خراسان رضوی به‌عنوان شاخص و استان کردستان را به‌عنوان فعال نام برد.
به گزارش ایمنا، وضعیت ورزش کارگری از لحاظ کیفی در کشورمان مطلوب است و آقایان و بانوان این قشر از جامعه استقبال خوبی از این فعالیت‌ها داشته‌اند. نکته حائز اهمیت درباره این موضوع افزایش تعداد جامعه هدف در این فعالیت‌ها و بهبود زیرساخت‌ها است.