به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب‌هایی که در دسته‌بندی کد دیویی ۹۰۰ «تاریخ، جغرافیا و علوم وابسته» قرار می‌گیرند، دروازه‌ای به دنیای شناخت گذشته، جغرافیای جهان و رابطه انسان با محیط اطراف او هستند. این کتاب‌ها علاوه‌بر اینکه ابزاری برای انتقال دانش به نسل‌های آینده محسوب می‌شوند، نقش مهمی در تقویت هویت فرهنگی و آگاهی اجتماعی نیز دارند.
حوزه تاریخ و جغرافیا به‌ویژه برای مخاطبان کودک و نوجوان، از ظرفیت بالایی برای روایتگری برخوردار است. تاریخ، با تمام شکوه و رازهای نهفته‌اش، می‌تواند برای نوجوانان بستری باشد تا از سرگذشت ملت‌ها و شخصیت‌ها بیاموزند و این آموزه‌ها را در مسیر ساخت آینده به کار گیرند. کتاب‌های تاریخی در این دسته اغلب تلاش می‌کنند با روایتی ساده و شیرین، وقایع پیچیده‌ای را که برای کودکان سنگین به نظر می‌رسد، به داستان‌هایی ملموس تبدیل کنند. برای مثال، بازآفرینی قصه‌های کهن از دوران باستان، داستان زندگی پادشاهان، دانشمندان یا قهرمانان تاریخی، می‌تواند علاوه‌بر سرگرمی، درس‌هایی از اخلاق، شجاعت و دوراندیشی را به نوجوانان منتقل کند.
جغرافیا نیز عرصه‌ای است که کودکان را به کشف جهان دعوت می‌کند. کتاب‌های جغرافیا، چه با روایت مصور از مناظر طبیعی ایران و جهان و چه از طریق داستان‌پردازی درباره مناطق دورافتاده، سفر به کوهستان‌ها، جنگل‌ها و دشت‌ها را به تجربه‌ای ذهنی تبدیل می‌کنند. در این میان، آثار علمی‌تری که به تغییرات اقلیمی، حیات‌وحش یا اهمیت حفاظت از محیط‌زیست می‌پردازند، کودکان و نوجوانان را به مسئولیت‌پذیری در قبال طبیعت ترغیب می‌کنند.
علوم وابسته‌ای مانند تاریخ سایر قسمت‌های جهان در این مجموعه، به کودکان و نوجوانان کمک می‌کنند تا دریابند فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف چگونه بر یکدیگر تأثیر گذاشته و دنیای امروز را شکل داده‌اند. این آگاهی، زمینه‌ساز افزایش درک و همدلی بین‌فرهنگی است و در عصری که ارتباطات جهانی بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد، نقشی کلیدی ایفا می‌کند.
در آبان‌ماه ۱۴۰۳، این آثار همچنان جایگاه خود را به‌عنوان یکی از ستون‌های اصلی آموزش غیررسمی حفظ کرده‌اند. در این گزارش، قصد داریم با بررسی آمار کد دیویی ۹۰۰ تا هزار، اطلاعاتی درباره تعداد کتاب‌های چاپ اول در حوزه «تاریخ، جغرافیا و علوم وابسته» برای کودکان و نوجوانان به مخاطبان ارائه کنیم.
به‌طور کل، تقسیمات کد دیویی ۹۰۰ «تاریخ، جغرافیا و علوم وابسته» شامل موارد زیر است:
- ۹۱۰: جغرافیای عمومی، سیاحت‌نامه
- ۹۲۰: سرگذشت‌نامه‌های عمومی، نسب‌شناسی و علائم رسمی
- ۹۳۰: تاریخ جهان باستان
- ۹۴۰: تاریخ عمومی اروپا
- ۹۵۰: تاریخ عمومی آسیا، خاور دور
- ۹۶۰: تاریخ عمومی آفریقا
- ۹۷۰: تاریخ عمومی آمریکای شمالی
- ۹۸۰: تاریخ عمومی آمریکای جنوبی
- ۹۹۰: تاریخ عمومی سایر قسمت‌های جهان
براساس داده‌های موجود در خانه کتاب و ادبیات ایران مبتنی بر کد دیویی ۹۰۰ تا هزار، در بازه زمانی آبان‌ماه ۱۴۰۳ در دسته‌بندی «تاریخ، جغرافیا و علوم وابسته»، تعداد ۳۹ عنوان کتاب ویژه گروه سنی کودک و نوجوان برای اولین‌بار چاپ شده است که ۳۴ عنوان از این آثار، تألیف بوده است.
عناوین و مشخصات تعدادی از کتاب‌های منتشرشده:
معرفی نمونه‌ای از آثار منتشرشده:
«پرتقال شیرین یحیی»
ماجرای کتاب «پرتقال شیرین یحیی» درباره گیر افتادن پسری به نام یحیی و یک سرباز اسرائیلی زیر آوار است.
سرباز هر روز سر راه یحیی و دیگر دانش‌آموزان مدرسه قرار می‌گیرد و خوراکی‌های آن‌ها را از کیف‌هایشان می‌دزدد؛ اما این‌بار هنگامی که می‌خواهد کیف یحیی را بگردد در اثر اصابت موشک هر دو زیر آوار گیر می‌کنند. سرباز با اطمینان منتظر دوستانش است که خیلی زود او را نجات بدهند و یحیی را شکست‌خورده و ناامید از نجات و یاری تلقی می‌کند؛ اما ماجرا طوری رقم می‌خورد که در نهایت، یحیی که امیدش به خداست زنده می‌ماند و سرباز اسرائیلی زیر آوار تلف می‌شود.
این کتاب که به موضوع تقابل فلسطین و رژیم غاصب صهیونیستی می‌پردازد، می‌تواند اثری مناسب برای مطالعه کودکان باشد تا با خواندن آن، با کودکان فلسطینی همدلی کنند.
اطلاعات بیشتر:
نشر شاهد، کتاب «پرتقال شیرین یحیی» اثر فاطمه بگزاده با تصویرگری سمیراسادات شفیعی را در ۱۹ صفحه مصور رنگی، شمارگان هزار نسخه و به بهای صد هزار تومان برای کودکان بالای ۷ سال (گروه سنی ب) منتشر و در بازار کتاب‌های کودک و نوجوان عرضه کرده است.
∎