جوان آنلاین: «عاتقه» مستندی کوتاه، اما تأثیرگذار درباره زنی تنهاست که یکتنه میتواند معنای مقاومت و نفرت از رژیم صهیونیستی را تعبیر کند. شیرزنی لبنانی که در منطقهای جنگی در حال زندگی و کمک به رزمندگانی است که زیر بمباران مدام صهیونیستها همچنان ایستاده اند.
اهمیت مستند «عاتقه» از چند جهت در شرایط کنونی قابل تبیین است: نخست اینکه در شرایطی که بشار اسد سقوط کرده و به این بهانه طیفهای سیاسی مخالف نظام ایران بر طبل براندازی میکوبند و میکوشند محور مقاومت را شکستخورده نشان دهند، تصویر زنی تنها، اما غیور و آرمانخواه در مقابل فشار فیزیکی و روانی سختافزارهای اسرائیلی یک پیام بیشتر نمیتواند داشته باشد و آن اینکه مقاومت زنده است و دشمنی با رژیم غاصب صهیونیستی پایانپذیر نیست.
اهمیت و ارزش مستند «عاتقه» از حیث دیگر نیز قابل بحث است و آن اینکه در شرایطی که هنوز گروهی از فیلمسازان در حال گرفتن فاند و رانت داخلی و خارجی از فستیوالها هستند، یک مستندساز جوان به همراه تصویربردارش به دل جنگ میزند و همگام و همدل با رزمندگان و محور مقاومت در لبنان به نوعی جهاد فرهنگی و انتقال اطلاعات را از طریق رسانه و تصویر دنبال میکند.
مسعود دهنوی در «عاتقه» اندازه را نگه داشته و فارغ از اینکه در آن شرایط جنگی و سخت، حتی یک ثانیه فیلمبرداری نیز ارزش چند برابری پیدا میکند به ۱۳ دقیقه از این تصاویر بسنده و سعی کرده در کمترین زمان، بیشترین اطلاعات و مضامین انسانی و اجتماعی را به مخاطب منتقل کند.
«عاتقه» از نظر سبک مستندسازی یک مستند تکپرسوناژ و قهرمانمحور است که سوژه مستند خیلی زود به مخاطب معرفی میشود و از همینجاست که یقه او را میگیرد و تا پایان رها نمیکند. با وجود اینکه زبان مستند فارسی نیست، همه مردم جهان به راحتی رفتارهای مادرانه و شجاعانه عاتقه را درک و با او همراهی میکنند. از اینرو نمیتوان جغرافیایی برای مخاطب این مستند قائل بود و هر تماشاگر بیغرض و مرضی که به انسانیت و حقیقت علاقه داشته باشد، مخاطب واقعی و تارگت مستند محسوب میشود.
از دلایل این همراهیبرانگیزی و سمپاتیک شدن مخاطب با سوژه زن فیلم مسعود دهنوی این است که علاوه بر اینکه تصویری قهرمانگونه از او ترسیم کرده، اما سعی نکرده در پرداخت آن اغراقآمیز عمل کند و دچار بزرگنمایی شود. به عبارت سادهتر، مستندساز یک قهرمان انسانی روی زمین خلق کرده که مخاطب میتواند او را باور کند و در خلال رفتارها و گفتارهایش است که شجاعت و خاص بودنش معرفی و رونمایی میشود و با دیالوگ و کلیشه، تصویرسازی قهرمان خود را انجام نداده است. عاتقه مثل همه انسانها غذا درست میکند، موسیقی گوش میدهد و سیگار میکشد و زندگی عادی دارد، اما همین عادی بودن در آن شرایط غیرعادی که برای خیلیها مرگآور است، توانسته شمایل مادرانگی و قهرمانی این زن لبنانی را به تصویر بکشد و سندیت ببخشد.
پایان مستند با ترانه حماسی و تأثیرگذار عربی در رثای وطن و مقاومت پایان میپذیرد که ترجمه آن بدین شرح است:
دشمنت گریخت،ای وطنم
زور دنیا به تو نرسید
مردممان در مقابل جنون طوفان مقاومت کردند
ترس و خطر را به مبارزه طلبید
آنها میروند و ما میمانیم
زمین برای ماست و باقی خواهی ماند
بدانید که امروز قویتریم
قویتر از هر حماسهای ...
نگاهی به مستند «عاتقه» ساخته مسعود دهنوی
روایتی قهرمانگونه از شیرزن محور مقاومت
مسعود دهنوی در «عاتقه» اندازه را نگه داشته و فارغ از اینکه در آن شرایط جنگی و سخت، حتی یک ثانیه فیلمبرداری نیز ارزش چند برابری پیدا میکند به ۱۳ دقیقه از این تصاویر بسنده و سعی کرده در کمترین زمان، بیشترین اطلاعات و مضامین انسانی و اجتماعی را به مخاطب منتقل کند
صاحبخبر -
∎