جوان آنلاین: «سیدحسین موسویان»، دیپلمات سابق و فردی که به عنوان واسط ارتباط ایران و آمریکا شناخته می‌شود طی یادداشتی در روزنامه دولتی ایران مسائل مختلف دو کشور را در زمان آمریکای ترامپ به زعم خود مورد بررسی قرار داده است.
به گزارش فارس، در لابه لای سخنان وی که مانند همیشه به ایجاد ارتباط با کاخ سفید می‌پردازد چند نکته اساسی درباره سابقه مذاکرات هسته‌ای و آینده آن مورد اشاره قرار می‌گیرد. این قبیل موارد با توجه به اینکه موسویان همواره طرفدار ایجاد مذاکره و ارتباط مستقیم با آمریکا بوده است، قابل تامل و معنادار است.
ترامپ به یک توافق به نام خودش نیاز داشت!
موسویان به دوره ترامپ که وی از برجام خارج شده اشاره می‌کند و می‌نویسد: «ترامپ بعد از اوباما رئیس‌جمهوری شد. او در انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرده بود که از برجام خارج خواهد شد. در این مقطع ایران متعهدانه به برجام عمل کرده بود و خروج امریکا هم نقض تعهدات دوجانبه و بین‌المللی بود؛ لذا تردید نبود که حق به جانب ایران بود. منتهی این واقعیت تأثیری در نتیجه خروجی ماجرا نداشت. ترامپ به یک توافق به نام خودش نیاز داشت.» با این اوصاف نگاه آمریکا خصوصاً در حوزه برجام یک امتیاز سیاسی و نام‌آوری داخلی بوده و هست. بر اساس این سخنان برجام به دلیل اینکه در زمان اوباما منعقد شده بود باید توسط ترامپ قربانی می‌شد و ایران و چند کشور جهانی که به طور طولانی مدت در این حوزه مذاکره کرده بودند در نازل‌ترین درجه اهمیت برای کاخ سفید قرار داشتند.
سیاست ترامپ توسط بایدن ادامه یافت
نکته دیگر این یادداشت اشاره به دنباله‌روی بایدن دموکرات از سیاست‌های ترامپ در چهار سال گذشته بوده است. بایدن بدون توجه به برجام از میراث تحریمی ترامپ علیه ایران بهره جست. موسویان در این باره می‌نویسد: «ترامپ از برجام خارج شد، سیاست فشار و تحریم‌های حداکثری را در پیش گرفت. همین روند در دوره بایدن هم ادامه یافت و مکرر پیشنهاد کردم که واشنگتن و تهران باید گفتگو‌هایی در مورد همه موضوعات مورد اختلاف داشته باشند. منتهی تهران با این گفتگو‌ها مخالفت کرد، چون امریکا را قابل اعتماد نمی‌دانست.» هر چند باید به درستی یاد کرد که در این دوره نیز مذاکراتی انجام شد، اما بایدن با خروج از برجام سعی کرد با بسته تحریمی جدید و تقسیم بندی آن به سه رنگ زرد، سفید و قرمز شاکله تحریم‌ها را نگه دارد. موضوعی که به درستی مذاکره‌کنندگان کشورمان با آن مخالفت کردند؛ چراکه وجود تحریم‌های پیچیده می‌توانست همه موارد تحریمی را تحت تاثیر قرار داده و بازهم ایران در این حوزه بهره‌ای نبرد.
چرا مسئولان دولتی از نابه‌سامانی اقتصادی می‌گویند؟
موسویان از سیاست داخلی دیگری در دولت پزشکیان در این یادداشت پرده‌برداری می‌کند. موضوعی که اخیراً در کار‌های اجرائی دولتمردان دیده می‌شود و خود این یادداشت که سر از روزنامه دولتی ایران در آورده مزید علت است که چنین برداشتی از اقدامات دولتمردان صورت گیرد. وی در این خصوص بیان می‌کند: «به هر حال در شرایط فعلی همه مسئولین کشور در مورد اوضاع نابسامان اقتصادی کشور، رشد روزافزون فقر و فساد و تورم و گرانی اتفاق‌نظر پیدا کرده و رسماً نیزاعلام کرده‌اند. آنچه که از گذشته مغفول و مفقود مانده، یک راه‌حل واقع‌بینانه است و در صورت استمرار شیوه موجود هم‌امیدی به راه‌حلی مؤثر نیست.» یعنی بازهم دولت پزشکیان مسیر دولت‌های روحانی در قرار دادن تخم مرغ‌های خود در سبد مذاکرات را طی می‌کند.
هیچ تضمینی وجود ندارد که آمریکا به توافق خود پایبند باشد
این یادداشت حائز نکات قابل توجه دیگری نیز هست. موسویان و برخی از جریانات سیاسی که در داخل دولت نیز حضور دارند درحالی کشور را معطوف به مذاکرات و معطل آن می‌کنند که خود نیز امید چندانی به ترامپی ندارند که در گذشته از برجام خارج شده است. حتی آمریکای غیر ترامپ نیز تضمینی در این خصوص نمی‌دهد چه برسد به مرد کلاه قرمز کاخ سفید. وی در این یادداشت به وضوح مطرح می‌کند: «ترامپ ظرف حدود یک‌ماه دیگر رسماً آغاز به کار می‌کند. احتمال این وجود دارد که او در ابتدای کار برای گفت‌و‌گوی مستقیم و سطح بالا با ایران اعلام آمادگی کند. اگر ایران بپذیرد و گفتگو‌های جامعی آغاز شود، احتمال توافق وجود دارد با اینکه هیچ تضمینی نخواهد بود که حتی در صورت توافق، امریکا بدان پایبند باشد. چنین تضمینی را امریکا به هیچ کشوری در قرارداد‌های دوجانبه و بین‌المللی نداده است.» وی به متعلقات برجام از جمله FATF نیز اشاره می‌کند. موضوعی که برجام را نیز درگیر خود کرد و آمریکایی‌ها بر اساس آن خصوصاً در دوره اوباما از اجرای تعهدات خود طفره رفتند.
احتمال بالای بدعهدی آمریکا در توافق تک موضوعی
نکته دیگری که این فرد در خلال سطور خود بدان اشاره می‌کند ناپایداری هر نوع توافقی میان ایران و آمریکا به سبب بدعهدی کاخ سفید است. وی در این رابطه می‌نویسد: «منتهی اگر واقع‌بینانه بنگریم کشور‌ها برای تأمین منافع ملی خودشان و در شرایط خاص در انتخاب بین بد و بدتر تصمیم می‌گیرند. البته اگر توافق جامع باشد به پایداری آن می‌توان بیشتر خوشبین بود. اگر توافق تک‌موضوعی باشد، احتمال بدعهدی امریکا بسیار زیاد خواهد بود.»
برجام باب بدعهدی آمریکا را باز کرده است
برجام که با پشتوانه چندین کشور اروپایی و روسیه و چین همراه بود و به عنوان یک توافق جامع شناخته می‌شد اصلاً عملیاتی نشد تا جایی که خود رئیس کل بانک مرکزی وقت دولت روحانی نتایج آن را «تقریباً هیچ» نامید. حالا اگر توافقی نیم بند به قولی غیر جامع با ترامپ بسته شود از کجا معلوم که نه تنها وارث وی در کاخ سفید بلکه خود وی به اجرای آن پایبند باشد. همه این مبانی در یادداشت موسویان مورد اشاره قرار گرفته است، اما بازهم چنین فردی از ایجاد برجام و مذاکره سخن می‌گوید.
ترامپ بدون هیچ هزینه‌ای خیلی راحت از برجام خارج شد؛ بنابراین اینکه هر توافقی با خود وی به طور دو جانبه نیز بدون عمل آمریکا ادامه یابد و تنها تعهداتی دیگر بر گردن ایران بنهد، اصلا بعید نیست! این درحالی است که در اصل برجام وقتی با بدعهدی آمریکا و اروپا همراه شد، هر نوع مذاکره و ایجاد توافقی را بسیاری سخت و پیچیده کرد و همچنین باب بدعهدی آمریکا را باز کرد. با همه این مواردی که خود طرفداران ارتباط با آمریکا و مذاکره مستقیم بدان اشاره می‌کنند بازهم به طرفداری صرف خود در این راستا ادامه می‌دهند.