دیپلماسی ایرانی: اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری هفتگی خود با خبرنگاران به پرسش های آنان پاسخ داد.
اسماعیل بقایی در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی درباره سفر مقامات امریکایی و نماینده سازمان ملل به عراق با هدف فشار به دولت عراق برای انحلال الحشد الشعبی گفت: «این گونه موضوعات، موضوع داخلی عراق است و به تصمیم خود عراقی ها باز می گردد. اینکه آنها چه تصمیمی می گیرند به خودشان بازمی گردد و خودشان می توانند نسبت به منافع خود تصمیم صحیح بگیرند. اما آنچه برای ما روشن است این است که در جریان مبارزه با داعش و رها کردن عراق از خطر و تهدید ناشی از تروریسم و داعش مردم عراق خیلی شجاعانه و در شرایط خطیر مبارزه کردند و توانستند خطر داعش را از سر عراق دفع کنند. بنابراین دولت و ملت عراق با در نظر داشتن خطراتی که منطقه و عراق را تهدید می کنند تصمیم مناسب را خواهند گرفت. اینکه طرف های امریکایی و طرف های دیگری که سابقه آنها نشان داده است که هیچ گاه خیر مردم منطقه را نخواسته اند و بخواهند نسبت به تصمیمشان تاثیر بگذارند، قطعا چنین رفتارهایی قابل قبول نیست و کشورهای منطقه آن را درک می کنند و چنین اجازه ای نخواهند داد.»
وی در پاسخ به پرسشی درباره این که آیا ایران با هیئت حاکمه جدید سوری ارتباط دارد یا خیر، گفت: « ما از قبل با گروه های مخالف سوری در ارتباط بودیم. ما همیشه گفته ایم که حضور ما در سوریه برای بیرون راندن گروه های تروریستی از این کشور بوده است. ما همواره از گفت وگوهای سیاسی برای حل مسالمت آمیز بحران سوریه حمایت کرده ایم و از طریق کمیته های مربوطه با گروه های مخالف سوری در ارتباط بوده ایم. اما الآن با هیئت حاکمه فعلی سوریه ارتباطی نداریم.»
بقایی در ادامه گفت: «مردم سوریه خودشان صادق و بصیر هستند تا بخواهند درباره آینده کشورشان تصمیم بگیرند.»
او در پاسخ به پرسشی درباره مواضع دولت امریکا نسبت به حاکمیت جدید سوریه گفت: «نگاهی به نقشه کشورهای غرب آسیا نشان می دهد که دخالت امریکا تا چه اندازه ناامنی و بی ثباتی در این کشورها را سبب شده است. موضع ما همیشه روشن بوده، حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه بدون دخالت خارجی موضع همیشگی بوده است. این مهم است که سوریه به محلی برای مامن و نزج تروریسم نشود. همه کشورها فکر می کنم به این جمع بندی رسیده اند که هر گونه گسترش تروریسم در یکی از کشورهای منطقه دامنگیر دیگر کشورهای منطقه نیز خواهد شد.»
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسش دیگری درباره فهرست کشورهای حامی تروریسم مورد ادعای امریکا نیز گفت: «جابه جایی هایی که همواره در فهرست امریکایی ها وجود دارد نشان می دهد که این فهرست سازی های هیچ مبنایی ندارد و صرفا ابزاری است برای اعمال فشار. هر وقت احساس می کنند که مطامع آنها تامین شده است فهرست را تغییر می دهند به ویژه اگر کشوری ناامن شود دیده ایم که آن کشور را از فهرست های خود حذف می کنند. بنابراین این فهرست ها کاملا سیاسی و بدون هیچ گونه مبنایی است.»
وی درباره سفر اخیر رئیس جمهور و وزیر امور خارجه به مصر نیز گفت: «نفس سفر بسیار مهم بود. این سفر برای شرکت در یک اجلاس چند جانبه موسوم به گروه هشت یا هشت کشور اسلامی در حال توسعه برگزار شد. این سازمان در سال ۱۹۹۷ تشکیل شده و نزدیک به سه دهه عمر دارد و چارچوبی را برای گسترش روابط اقتصادی و تجاری بین هشت کشور بزرگ اسلامی ایجاد می کند. شرکت در روندهای چند جانبه هم به دلیل اهمیت آن چارچوب و نهاد هم به لحاظ ایجاد فرصت برای رایزنی همواره برای ما اهمیت داشته است. مصر کشوری بزرگ در منطقه و تاثیرگذار در جهان اسلام و جهان عرب است. ما در چارچوب گسترش روابطمان با کشورهای منطقه و کشورهای اسلامی همواره پیگیر گسترش روابط با کشورهایی بوده ایم که در این زمینه آمادگی داشته باشند. گفت وگوهایی که ما همواره با مصر داشتیم رو به گسترش بوده است. دیدارهای آقای رئیس جمهور و آقای وزیر امور خارجه نیز بسیار خوب و رو به جلو بوده است.»
بقایی درباره دور جدید گفت وگوهای ایران و اروپا نیز گفت: «گفت وگوها ادامه دارد. من بارها گفته ام که اینها گفت وگوست مذاکره نیست. ما در این گفت وگوها درباره طیف های مختلف منطقه ای و بین المللی صحبت خواهیم کرد و نگرانی های خود را بیان می کنیم و بر منافع و مواضع مشترک تاکید می کنیم. موضوع هسته ای هم قاعدتا یکی از موضوعات گفت وگوهاست. تاریخ دور جدید گفت وگوها کمابیش مشخص شده است، احتمالا هفته آخر دی ماه برگزار خواهد شد.»
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسش دیگری درباره عضویت ایران در اوراسیا نیز گفت: «اتحادیه اوراسیا یکی از سازمان های چند جانبه اقتصادی است که ما مدتها قبل با آنها مراودات اقتصادی داشته ایم. از سال ۱۳۹۸ ما در قالب موافقت نامه تجارت یا تجارت ترجیحی با کشورهای عضو این اتحادیه در ارتباط بوده ایم. در عین حال تصویب توافقنامه جدی در دستورکار است. موافقتنامه آن در سنای قزاقستان و روز گذشته در مجلس شورای اسلامی تصویب شد که اجرای آن را لازم الاجرا می کند. به زودی نشست شورای عالی اقتصادی اتحادیه اوراسیا در روسیه برگزار خواهد شد و از طرف ایران نیز از وزیر صنعت، معدن و تجارت شرکت خواهد کرد و یکی از دستورالعمل آن تصویب عضویت ایران در آن خواهد بود که بسیار حائز اهمیت است.»
وی در پاسخ به پرسشی درباره پیغام ترامپ به ایران از طریق عمان نیز گفت: «در این باره اطلاعی ندارم.»
بقایی در پاسخ به پرسشی درباره آنچه عباس عراقچی، وزیر امور خارجه برای مذاکرات با کشورهای غربی گفته است، نیز گفت: «ما هیچ وقت میز مذاکره را ترک نکردیم. در همه شرایط ما به مذاکره با همه طرف ها مقید بوده ایم و همیشه گفته ایم که اگر کشورهای دیگر به مبادی و آداب مذاکره مقید باشند و احترام طرف مقابل را رعایت بکنند حاضر به گفت وگو هستیم.»
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسش دیگری درباره امضای توافقنامه ایران و روسیه نیز گفت: «برای تعیین زمان مناسب برای امضای این سند مهم طرفین به صورت منظم و مستمر مشغول رایزنی هستند و فکر می کنم به زودی در یک سفر دو جانبه این کار به امضا برسد و فکر می کنم اواخر دی ماه این سند امضا شود.»
او درباره عضویت آذربایجان در گروه دی هشت گفت: «درخواست عضویت آذربایجان برای عضویت در دی هشت از مدت ها قبل مطرح بوده است. آنها از سال ۲۰۲۱ درخواستی برای عضویت در این گروه داشته اند. ما در چارچوب سیاست همسایگی و هم در چارچوب همکاری میان دو کشور با عضویت آذربایجان موافقت کردیم و آن را به فال نیک می گیریم.»
او در پاسخ به پرسش دیگری درباره اظهارات اخیر وزیر امور خارجه ترکیه با شبکه فرانس ۲۴ که درباره حضور ایران در سوریه و همچنین احتمال حمله اسرائیل به ایران اظهاراتی بیان کرد، گفت: «ما الزاما با اظهارات دیگر مقامات کشورهای خارجی موافق نیستیم. ولی می خواهیم به آنها یادآوری کنیم که ناامنی و بی ثباتی را کوچک نگیرند و به این موضوع اهمیت ویژه بدهند. درباره ادعای احتمال حمله اسرائیل به ایران نیز باید بگویم موضع ما کاملا روشن است، هر گونه تعرض به خاک کشورمان را با جدیت پاسخ خواهیم داد.»
وی در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا ایران آمادگی دارد با امریکا و روی کار آمدن دولت جدید امریکا با آن وارد مذاکرات هسته ای شود، گفت: «جمهوری اسلامی ایران هیچ وقت میز مذاکره را ترک نکرده است. ما طی این دو دهه همیشه خود را به رفع نگرانی ها اگرچه اصیل نمی دانستیم اما چون به اصل مذاکره اعتقاد داشتیم، به گفت وگوها ادامه دادیم که به برجام منجر شد. ما باید همیشه نگاهی به وضعیت برجام بیندازیم. باید ببینیم چه کسی برجام را به این روز انداخت و چه کشورهایی نتوانستند خلاء نبود امریکا در برجام را رفع کنند. اما همان طور که گفتم با این وجود ما همواره آماده مذاکره بوده ایم.»
بقایی در پاسخ به پرسشی درباره هماهنگی با ترکیه درباره تحولات سوریه نیز گفت: «ترکیه همسایه مهم ماست و ما همیشه به روابط حسن همجواری پایبند بودیم و حتما در آینده این روابط را با جدیت ادامه خواهیم داد. اگر اختلاف نظری هم داشته باشیم صریح با هم صحبت می کنیم که روندی است مستمر و ادامه دارد.»
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسش دیگری درباره ترور دیپلمات کشورمان در سوریه که هفته گذشته اتفاق افتاد نیز گفت: «ما به طور جدی این موضوع را پیگیری می کنیم. برای ما هنوز روشن نشده که کدام گروه تروریستی یا افرادی این دیپلمات ما را به شهادت رسانده اند. او در حال خروج از دمشق مورد تیراندازی قرار گرفته است. ما پیگیر هستیم، به هر حال این اتفاق در شرایط هرج و مرج بعد از تحولات سوریه اتفاق افتاده است اما ما از مقامات حاکمیت جدید سوریه خواستار پیگیری این موضوع و مجازات عاملان آن هستیم.»
وی در پاسخ به پرسش دیگری درباره حملات اخیر امریکا و انگلیس و اسرائیل به یمن گفت: «چیزی که مشخص است، تجاوز نظامی امریکا و انگلیس و رژیم صهیونیستی به یمن با تمامی منشورهای سازمان بین الملل در تضاد است. آنها علاوه بر اینکه زیرساخت های مدنی و بندرگاه ها و زیرساخت های تمدنی یمن را مورد حمله قرار دادند، این اقدام آنها مصداق نقض حقوق بشردوستانه نیز هست. سکوت کشورهای دیگر نسبت به آن نیز باعث ترویج بی قانونی می شود که کاملا مردود است و آنچه مبنای روابط کشورها طبق منشور سازمان ملل طی هشت دهه اخیر بوده است را کاملا مخدوش می کند.»