به گزارش خبرنگار ایلنا، اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری روز دوشنبه خود ۳ دی‌ماه، گفت: میلاد حضرت فاطمه(س) و روز زن را به تمامی زنان و مادران کشور عزیزمان، به ویژه به بانوان گرامی، تبریک و تهنیت عرض می‌کنم. افتخار می‌کنیم که الگوی زنان ما، بانوی بزرگوار حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) است. همچنین، لازم می‌دانم که میلاد حضرت مسیح را به تمامی مسیحیان، به ویژه هموطنان مسیحی‌مان، تبریک بگویم. تعالیم حضرت مسیح به عنوان یکی از پیامبران ابراهیمی، همواره محور صلح، عدالت و همزیستی بوده و برای همه ما ارزشمند است. امید داریم که مشترکات ادیان ابراهیمی، بتواند مبنایی برای تفاهم، صلح و عدالت میان ادیان مختلف و در تمامی نقاط جهان قرار گیرد.
بقایی در رابطه با سخنان اخیر رهبری در خصوص مداخلات آمریکایی‌ها در جریات اعتراضات ۱۴۰۱ و تامین مالی این جریان و ادعا‌های یکی از مقامات آمریکایی در این زمینه، گفت: مداخله و خرابکاری آمریکا در کشورهای دیگر و تلاش‌های مستمر آن‌ها برای ناامن‌سازی کشورهای مستقل، سابقه‌ای طولانی دارد و امر تازه‌ای نیست. متأسفانه، این بخش از سیاست خارجی آمریکا و الگوی رفتاری دولت‌های مختلف در این کشور بوده است. اما اینکه یک مقام ارشد دولت دموکرات در آمریکا به‌راحتی در مورد مداخله در امور داخلی کشور ما صحبت کند، نقض اصول و اهداف منشور ملل متحد است و باید به خاطر مداخلات غیرقانونی‌اش در کشورهای مختلف پاسخگو باشد.
این اظهارات به‌روشنی نشان‌دهنده یک برگ سیاه دیگر در کتاب قطور مداخلات آمریکا در ایران است. این موضوع به تاریخ مرداد ۳۲ و دخالت‌های آمریکا، حمایت از رژیم صدام در جنگ تحمیلی، کمک به تسلیحات شیمیایی، و سرنگون کردن هواپیمای ایرباس مربوط می‌شود و این وضعیت همچنان ادامه دارد. انواع و اقسام مداخلات، از جمله تحریم‌های غیرقانونی که در این چند دهه اعمال شده، نشان می‌دهد که رویکردهای مداخله‌آمیز آمریکا به ارث رسیده و برای ما زحمات زیادی به بار آورده است.
وی در رابطه بسته شدن آسمان سوریه بر روی ایران و ارتباط با دولت جدید مستقر در سوریه، گفت: ما از مدت‌ها پیش با جریان‌های مختلف معارض در سوریه در ارتباط بودیم. پیش‌تر نیز اعلام کرده‌ایم که ورود ما به سوریه به منظور مقابله با داعش و تروریسم و همچنین برای کاهش ناامنی در کشورهای منطقه بوده است. در عین حال، همواره تلاش کرده‌ایم روندهای سیاسی را در قالب قانون اساسی سوریه و بر اساس قطعنامه‌های مربوطه شورای امنیت پیش ببریم. بنابراین، از قبل از این فعالیت‌ها، ما با برخی از این گروه‌ها در ارتباط بودیم و این ارتباط کماکان وجود دارد. با این حال، در حال حاضر ارتباط مستقیمی با جریان حاکم بر سوریه وجود ندارد.
بقایی درباره‌ی سه قطعنامه که در رابطه با موضوعات مرتبط با رژیم صهیونیستی و فلسطین اشغالی و لبنان صادر شده است، گفت: یکی از این قطعنامه‌ها، به سال ۲۰۰۸ مربوط می‌شود و به آثار و تبعات تجاوزگری در سال ۲۰۰۶ به زیرساخت‌های لبنان و به‌ویژه حمله به ذخایر نفت و تأسیسات بندری لبنان اشاره دارد که منجر به نشت گسترده نفت در لبنان و ایجاد لکه‌های بزرگ نفتی شده که تا سواحل سوریه گسترش یافته است. از سال ۲۰۰۷، مجمع عمومی سازمان ملل مسئولیت رژیم صهیونیستی را یادآور شده و درخواست می‌کند که خسارات وارد شده به محیط زیست لبنان و سوریه را جبران کند، چرا که این امر عملاً آسیبی به محیط زیست کل دریاها وارد کرده است.
وی ادامه داد: قطعنامه دیگری که مهم است، در رابطه با تأکید بر حاکمیت و مالکیت مردم فلسطین بر منابع طبیعی خودشان می‌باشد. این موضوع در راستای طرح نسل‌کشی است که گزارشگر ویژه حقوق بشر فلسطین، یک طرح طولانی‌مدت تیم‌های استعماری بوده و منابع زیرزمینی و طبیعی فلسطین اشغالی نیز مورد تعرض و سرقت قرار گرفته است. این قطعنامه سازمان ملل متحده تأکید دارد که جامعه بین‌المللی این تعرضات و دست‌اندازی‌ها را به رسمیت نمی‌شناسد و در چارچوب حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین، این منابع باید مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
بقایی بیان کرد: قطعنامه دیگری از طرف مجمع عمومی درخواست رأی مشورتی از دیوان بین‌المللی دادگستری می‌باشد. این قطعنامه تحت تأثیر تصمیم رژیم صهیونیستی برای متوقف کردن فعالیت یک نهاد سازمان ملل متحد موسوم به آنروا قرار دارد. درخواست از دیوان بین‌المللی دادگستری این است که در مورد جایگاه و نقش سازمان ملل متحد و نهادهای تخصصی آن و سایر طرف‌های ثالث در محدوده فلسطین اشغالی اعلام نظر کند. می‌دانید که در مورد وضعیت اشغالگری، آرای مختلفی صادر شده و رأیی که اخیراً در مورد وضعیت اشغال صادر شده، جزو آرای مهم دیوان بین‌المللی دادگستری است.
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص تحولات اخیر سوریه و اعتراضات مردم سوریه علیه گروه‌های جدید در این کشور و خارج شدن گروه مستقر در سوریه از لیست گروه های تروریستی آمریکا، گفت: مردم سوریه، حتماً خودشان می‌توانند در مورد آینده کشورشان و روابط این کشور با سایر کشورهای منطقه و جهان اسلام تصمیم‌گیری کنند. این اظهار نظر باز نشانه‌ای از تلاش آمریکا برای تعیین تکلیف برای دیگران و سیطره‌جویی و مداخله در امور داخلی دیگران است. حقیقتاً اگر شما فقط نگاهی به نقشه دنیا، به ویژه آفریقا بیندازید، متوجه می‌شوید که این دخالت‌ها جز آثار مخرب به دنبال نداشته و متأسفانه قدرتمندان آمریکا ظاهراً برای تبعات این سیاست‌های خود هیچ اهمیتی قائل نیستند.
وی افزود: در مورد استفاده ابزاری از تروریسم و فهرست‌هایی که درست کرده‌اند از جمله آنچه که خودشان تحت عنوان «ابزار» نام می‌برند، باید گفت که این بیشتر نوعی کار رسانه‌ای است تا کشورهایی که مورد نظر آن‌ها نیستند را بدنام کنند. تاریخچه فهرست کشورهای حامی تروریسم، اگر نگاه کنید، از اواخر دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ میلادی تا به امروز، جابجایی‌هایی که در این فهرست صورت گرفته، مؤید این مدعاست که این فهرست‌سازی‌ها هیچ مبنایی و هیچ معیاری جز نگاه سیاسی آمریکا نسبت به کشورهای دیگر ندارد. این صرفاً ابزاری است برای اعمال فشار؛ زمانی که احساس کنند مطامع خود را از این طریق می‌توانند به دست آورند، کشوری را در فهرست قرار می‌دهند و پس از آن، متأسفانه، بعد از اینکه کشوری دچار حالت بی‌دولتی شد و دچار هرج و مرج و اغتشاش گردید، آن کشور ممکن است از فهرست خارج شود. لذا این فهرست از لحاظ حقوقی واقعاً هیچ ارزشی ندارد، جز اینکه به صورت منظم نشانگر رویکرد سیاسی و ابزاری آمریکا در رابطه با موضوعات منفی و مثبت، از جمله حقوق بشر، نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی در خصوص سفر اخیر رییس‌جمهور به مصر، تصریح کرد: این سفر برای شرکت در یک اجلاس چندجانبه، اجلاس ۸ کشور در حال توسعه اسلامی، صورت گرفت. این سازمان از سال ۱۹۹۷ تأسیس شده و نزدیک به سه دهه عمر دارد و چهارچوبی را برای گسترش روابط اقتصادی و تجاری بین هشت کشور بزرگ اسلامی فراهم می‌کند. شرکت در روندهای چندجانبه هم به جهت اهمیت خود آن چارچوب و نهاد و هم به دلیل اینکه فرصتی برای رایزنی‌های دوجانبه با کشورهای مهم ایجاد می‌کند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: شرکت در نشست سران هشت کشور نیز باید از این منظر مورد توجه قرار گیرد. در عین حال، مرسی کشور بزرگی در منطقه و یکی از کشورهای تأثیرگذار در دنیای اسلام و جهان عرب است. ما در چارچوب سیاست خود مبنی بر گسترش روابط با کشورهای همسایه و کشورهای اسلامی همواره پیگیر ارتقای روابط با همه کشورهایی بوده‌ایم که متقابلاً در این زمینه تمایل و آمادگی داشته باشند. گفتگوهایی که با مصر داشته‌ایم در این سال‌ها، روند مثبتی رو به جلو داشته و در حاشیه نشست سران کشور نیز صورت گرفته است.
بقایی در رابطه با ادامه‌ی گفت‌وگو میان معاونین وزارت خارجه ایران با کشورهای آلمان، انگلیس و فرانسه، عنوان کرد: من قبلاً هم خدمتتان عرض کردم که این گفت‌وگوها ادامه خواهد داشت. با توافق طرفین در نشست قبلی که در آذرماه برگزار شد، تفاهم شد که دور بعدی از این گفت‌وگوها با همان محتوا که عرض کردم، برگزار شود. قبلا هم گفته شد که مذاکره نیست و گفت‌وگو به این معناست که در مورد موضوعات بین‌المللی و موضوعات منطقه‌ای صحبت خواهیم کرد. مطالبات و نگرانی‌های خود را در رابطه با سیاست‌های این کشورها، هم در مورد منطقه و هم در رابطه با موضوعات دیگر که مورد نگرانی یا علاقه مشترک طرفین است، مطرح خواهیم کرد. موضوع تاریخ نیز کم و بیش مشخص شده است و احتمالاً این نشست در اواخر دی‌ماه برگزار خواهد شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص ادعا‌های شبکه‌های تلویزیون غربی مبنی بر اینکه ایران به دنبال استفاده از کودکان برای ایجاد شبکه نیابتی در اروپا علیه اسرائیل است، بیان کرد: من فکر می‌کنم حقیقتاً این ادعا هم مضحک، هم شرم‌آور و غیراخلاقی است و حتی دور از مسئولیت حرفه‌ای رسانه‌ها. از طرف دیگر، این موضوع نشان می‌دهد که کیفیت اتهام‌زنی علیه ایران چقدر نازل شده است؛ چراکه این ادعا به گونه‌ای مطرح می‌شود که ایران به این شکل دنبال ایجاد شبکه نیابتی برای خود است. این ادعا به قدری بی‌مبناست که شاید اصلاً نیازی به موضع‌گیری نداشته باشد. به‌طور کلی، ما همیشه اعلام کرده‌ایم که نه نایبی داشته‌ایم و نه نیازی داریم. الحمدلله ایران است.
وی با بیان روابط دو ملت ایران و سوریه سابقه بسیار دیرینه‌ای دارد، تصریح کرد: ما هم از جهت سیاسی و هم از حیث فرهنگی و تمدنی، رابطه نزدیکی با سوریه داشته‌ایم. در طول این هفت، هشت، یا ده سال، ما همواره در کنار سوریه بوده‌ایم و تلاش کرده‌ایم که به غلبه سوریه بر داعش و تروریسم افراطی کمک کنیم. در آینده نیز با توجه به عملکرد و رفتار جریان‌های حاکم در سوریه، تصمیم‌گیری خواهیم کرد. می‌دانید که وضعیت سوریه روشن نیست و در مورد اینکه کشورهای دیگر به چه شکل، با چه هدفی ناگاه رویکرد خود را تغییر می‌دهند، سوالات معناداری وجود دارد.
بقایی درباره اتحادیه اوراسیا که یکی از سازمان‌های چندجانبه اقتصادی به شمار می‌آید و ما از مدت‌ها قبل با آن‌ها مراوداتی داشته‌ایم، گفت: از سال ۱۳۹۸، اگر اشتباه نکنم، ما در قالب موافقت‌نامه تجارت یا تجارت ترکیبی با کشورهای این اتحادیه در ارتباط بودیم. همچنین، موافقت‌نامه اصلی که مبنای همکاری جدی با این مجموعه از کشورها می‌شود، طی سال‌های گذشته در حال پیگیری بوده است.
وی افزود: فکر می‌کنم این موافقت‌نامه در مجلس شورای اسلامی نیز تصویب شد. بنابراین، از لحاظ قانونی زمینه برای لازم‌الاجرا شدن این موافقت‌نامه بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا فراهم است. این اتحادیه شامل پنج کشور مهم در حوزه آسیای مرکزی، بلاروس و روسیه است. ضمن اینکه خبر دیگری هم خدمت شما بگویم که به زودی نشست شورای عالی اقتصادی اتحادیه اوراسیا در روسیه برگزار خواهد شد و وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت جمهوری اسلامی ایران در آن شرکت خواهند کرد. یکی از دستور کارهای مهم این نشست، تصویب عضویت ناظر ایران در اتحادیه خواهد بود که از حیث گسترش تعاملات و مراودات اقتصادی ما با این پنج کشور، حائز اهمیت است.
سخنگوی وزارت خارجه با اشاره به ادامه گفت‌وگوهای ایران و غرب گفت: ما هیچ‌گاه مذاکره را ترک نکرده‌ایم. در همه شرایط، ما بر ادامه مذاکرات و گفت‌وگوها با همه طرف‌ها تأکید داشتیم و همیشه گفته‌ایم که در صورتی که طرف‌های دیگر به آداب مذاکره و گفت‌وگو که شامل احترام متقابل و شناسایی منافع دو سویه است، احترام بگذارند، ما منعی در مذاکره نداریم و این اقدام را برای تأمین منافع ملت ایران ادامه خواهیم داد.