به گزارش خبرگزاری ایمنا از کرمان، چکشی که برای تخریب سینما نور ۷۰ ساله کرمان در تاریکی شبهای زمستان بالا رفته بود با همراهی فعالان میراث فرهنگی و پیگیری مسئولان ناکام ماند، این سینما در سال ۱۳۳۰ با نام اولیه شهداد در چهارراه ارگ کرمان تأسیس شد و از آنجایی که نخستین سینمای مدرن استان بود، به محلی خاطرهانگیز برای شهروندان تبدیل شد.
هوشنگ مرادی کرمانی در کتاب «شما که غریبه نیستید» با مرور تجارب هنری خود به زمانی که آگهینویس سینما نور شده و فیلمهای سینما را میدیده است، اشاره میکند، در خاطرات دیگر شهروندان کرمانی نیز از این سینما به عنوان محلی که سطح بالایی دارد و به روشنفکران تعلق داشته است، نام برده میشود.
ماجرای تبدیل سینما نور به پردیس سینمایی نور
سینما نور کرمان که قدمت آن به دوره پهلوی دوم و دهه ۳۰ هجری شمسی برمیگردد، در محدوده بافت تاریخی و حریم درجه یک میدان ارگ و بازار تاریخی کرمان واقع شده و واجد ارزش تاریخی و فرهنگی است، این سینما که از قدیمیترین سالنهای سینما در کرمان است، دارای طراحی منحصربهفرد و نو با امکانات مدرن و دارای سالن تابستانه و روباز بوده که از آن با نام سینما گچی یاد میشده است.
سینما نور به عنوان بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی شهر کرمان به حساب میآید و حفظ آن به عنوان میراث فرهنگی میتواند در احیای خاطرات جمعی مردم کرمان مؤثر باشد، از این رو بازسازی و تجهیز بنا از سال ۱۴۰۰ به حوزه هنری کرمان واگذار شد تا با همکاری سایر نهادهای استان، این سینما پس از ۱۸ سال تعطیلی، در شهریور ۱۴۰۱ بازگشایی و میزبان فیلمهای فجر شود، اما در حالی که قرار بود سینما نور به پردیس سینمایی دارای پنج سالن سینما و چهار سالن سینمای تابستانه، کافه، کافه کتاب، پلاتوی تئاتر، سالن همایش، سالن سینما و تئاتر کودکان مجهز شود، خبر توقف بازسازی آن نقل محافل شد.
مجتبی اسدی، رئیس حوزه هنری کرمان درباره اینکه چرا بازسازی سینما نور متوقف شد به خبرنگار ایمنا میگوید: از سال ۱۴۰۰ بهسازی و مقاومسازی و بهروزرسانی سینما نور را با بودجه اندکی که استانداری کرمان به ما اختصاص داد، شروع کردیم.
وی میافزاید: در طول شش ماه، سبکسازی سازه و تخلیه نخالهها به طور کامل انجام شد و با ورود به مرحله آرماتوربندی و بتنریزی با حضور شاکیان که مالکان اصلی ساختمان هستند، روبهرو شدیم.
واگذاری سینما نور به مالکان با پرداخت سرقفلی به حوزه هنری
رئیس حوزه هنری استان کرمان اضافه میکند: با وجود مذاکراتی که داشتیم، نتوانستیم هویت سینمایی این محل را برای آنها جا بیندازیم تا این بنا با کاربری فرهنگی به صورت سینما باقی بماند و سهم هر کسی مشخص شود.
وی با بیان اینکه بعد از ماجرای پیش آمده، بازسازی را متوقف کردیم تا مسائل حقوقی مشخص شود، میگوید: بعد از سه مرحله دادگاه و بررسی پرونده با تشخیص دادستان و رئیس دادگستری و کارشناسی دادگستری مقرر شد سهم سرقفلی و کسب و پیشه ملک به ارزش بیش از یک میلیارد تومان به حوزه هنری پرداخت و ملک به مالکان اصلی تحویل داده شود.
جلوی تخریب ساختمان سینما نور را گرفتیم
اما با وجود اهمیت این ساختمان و قدمت بالای آن، اخباری مبنی بر فروش و تخریب آن توسط مالکان پروژهای که در همان نزدیکی احداث میشود، به گوش میرسید، از این رو پیگیریها توسط حامیان میراث فرهنگی آغاز شد، انتشار فیلمهایی مبنی بر زدن چکش بر پیکره بیجان سینما نور کرمان، موجی از حمایت و همراهی در فضای مجازی به راه انداخت تا برای جلوگیری از تخریب شبانه این ساختمان چارهاندیشی شود.
رضا ریاحیان، رئیس میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی شهرستان کرمان در آن زمان از انجام اقدامات لازم برای جلوگیری از تخریب اثر توسط ادارهکل میراثفرهنگی استان خبر داده و گفته بود: «پرونده سینما نور در مراحل ثبت ملی است، وجود چنین ساختمانی ظرفیت فوقالعادهای برای هر نوع کاربری عمومی دارد و حوزه هنری برای مرمت و تعریف کاربری برای این بنای تاریخی دارای ارزش فرهنگی و هویتی اعلام آمادگی کرده است.
مهدی بخشی، دادستان کرمان نیز با ورود به این قضیه و با تاکید بر اینکه هیچ دستور قضائی مبنی بر تخریب بنای فیزیکی سینما نور کرمان صادر نشده است، گفته بود: «دادستانی حامی میراث فرهنگی و ابنیه تاریخی است، چنانچه از سوی اداره کل میراث فرهنگی، مدارکی دال بر تاریخی بودن هرگونه ابنیه در استان کرمان به دستگاه قضائی ارائه شود، مورد حمایت قوه قضائیه در استان کرمان خواهد بود.»
پای شهرداری به حفظ بافت تاریخی کرمان باز شد
سیدمحمدصادق تقوی، رئیس کمیسیون بهرهوری، هوشمندسازی و شفافیت شورای اسلامی شهر کرمان با بیان اینکه سینما نور تکهای از پازل وجودی تاریخ کرمان است به خبرنگار ایمنا میگوید: با پیگیری همکاران شهرداری منطقه بافت تاریخی شهر کرمان و با توجه به اینکه مجوزی مبنی بر تخریب بنا توسط مالک یا پیمانکار از شهرداری دریافت نشده بود، جلوی تخریب گرفته شد.
وی عزم همگانی برای حفظ و احیای بنای سینما نور را ضروری میداند و بیان میکند: امیدوارم با بررسی دقیق همه ابعاد ماجرا، بهترین نتیجه برای مردم دیار کریمان رقم بخورد.
در پروژه صاروج، افزودن بنای سینما نور به پروژه مطرح نبوده است
در کشوقوس اتفاقات شکل گرفته شده حول بنای سینما نور برخی صحبتها مبنی بر اضافه شدن این سینما به پروژه صاروج در کرمان نیز مطرح شد که واکنش عضو شورای شهر را به همراه داشت.
محمدامین شمسی، رئیس کمیسیون گردشگری و میراث فرهنگی شورای اسلامی شهر کرمان با اشاره به تدارک دیدن فضای سینمایی در پروژه صاروج به خبرنگار ایمنا میگوید: در فاز نخست و دوم این پروژه افزودن بنای سینما نور به پروژه مطرح نبوده است.
وی با بیان اینکه پروژه سینما نور ارتباطی به شهرداری و شورای شهر ندارد، میافزاید: البته با ورود حوزه هنری برای بهسازی بنای سینما، شهرداری برای بازسازی قول همکاری داده بود.
به گزارش ایمنا، اگرچه در حال حاضر عملیات تخریب سینما نور متوقف شده است و امید میرود که با همکاری مسئولان محلی و فعالان حوزه فرهنگ، برنامهای برای مرمت و بازسازی این سینمای تاریخی تدوین شود، حفظ چنین بناهایی نه تنها موجب تقویت هویت فرهنگی شهرها میشود بلکه میتواند به جذب گردشگران نیز کمک کند.
گزارش از بهناز شریفی، خبرنگار ایمنا در کرمان