به گزارش سایت دیده‌بان ایران، پرستاری به عنوان بزرگترین بخش از نیروهای حرفه‌ای در خط مقدم ارایه خدمات در سیستم بهداشتی ـ درمانی دارای نقش‌ها و وظایف متعدد و گسترده‌ای است، پرستاری به دلیل همین تعدد و پیچیدگی‌های نقش، یک فعالیت حرفه‌ای است؛ که نیاز به احساس مسؤولیت، دقت و هوشیاری زیادی دارد و هرگونه کمبود و نارسایی در سیستم بیمارستان، مسلماً بر کیفیت و کمیت خدمات سلامت، و در نهایت، سلامت افراد و جامعه تأثیر خواهد گذاشت.
از این رو، مأموریت اصلی آموزش پرستاری، تربیت پرستارانی توانمند و شایسته است؛ که دانش و مهارت لازم را برای ارایه مراقبت‌های پرستاری با کیفیت، حفظ و ارتقای سلامت جامعه دارا باشند.
اصلاح ساختاری و منابع، مسیری پرچالش در ارتقای خدمات پرستاری و فرایند حرفه‌ای شدن می‌باشد؛ که می‌تواند بر عملکرد بالینی و کیفیت مراقبت پرستار مؤثر باشد، دو مؤلفه ذکر شده برای این مفهوم شامل اصلاح منابع و ساختار سازمانی و اصلاح منابع و ساختار آموزشی است.
توجه و احترام به بیماران اساسی‌ترین حق انسانی آنها بوده و احترام به کرامت انسانی باید رعایت شود و توجه به کرامت انسانی نقش مهمی در حرفه‌ای شدن پرستار دارد، همچنین باید خاطر نشان کرد، وجدان کاری از پایه‌های اصلی عملکرد اخلاقی پرستاری است، اما بسیاری از چالش‌های پرستار بودن که می‌تواند چالش‌های زیادی را برای پرستاران ایجاد کند و این چالش‌ها می‌توانند منجر به خطاهای پزشکی و خطراتی برای ایمنی بیمار شوند که به بیان چند چالش می‌پردازیم:
مرگ و میر بیماران
مرگ بیمار عامل اصلی استرس در پرستاران است. از آنجایی که پرستاران نسبت به سایر کارکنان مراقبت‌های بهداشتی، زمان بیشتری را با بیماران و خانواده آنها می‌گذرانند، اغلب با بیمارانی که می‌میرند، ارتباط عاطفی برقرار می‌کنند. پرستاران از بسیاری جهات، برای برخی بیماران غمگین می‌شوند. آنها باید در لحظات سخت در کنار بیماران و خانواده‌هایشان باشند که این امر بر سلامت روانی پرستاران، تأثیر می‌گذارد.
چالش‌های ارتباطی
ارتباط موثر با بیماران و سایر متخصصان مراقبت‌های بهداشتی- درمانی، اغلب برای پرستاران به دلایل مختلف چالش برانگیز است. این امر می‌تواند به ویژه در ارتباط با بیماران با فرهنگ‌های مختلف صادق باشد. موانع زبانی یا تفاوت‌های فرهنگی می‌تواند منجر به انتقال نادرست اطلاعات سلامت در میان پرستاران و بیمارانشان شود.
کمبود کارکنان
صنعت مراقبت‌های بهداشتی- درمانی همواره از کمبود پرستار رنج می‌برد. در نتیجه کمبود نیروی انسانی، پرستاران ممکن است دو شیفت کار کنند یا مسئولیت بیماران بیشتری را بر عهده بگیرند. کار بیش از حد می‌تواند منجر به خستگی و در نتیجه خطاهای پزشکی شود.
نسبت بیماران بالا
کمبود نیروی انسانی برابر است با نسبت بالای بیماران به پرستاران، چالشی در پرستاری که می‌تواند منجر به نتایج نامطلوب مراحل درمان بیمار شود. به عنوان مثال، پرستاران بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) ممکن است به جای یک یا دو بیمار، مسئول سه بیمار یا بیشتر باشند. این افزایش مسئولیت می‌تواند منجر به جا افتادن برخی اقدامات یا خطاهای پزشکی شود.
ترس از بیماری‌های واگیر و خطر آسیب و مرگ
پرستاران در معرض آسیب‌های مختلف هستند که شایع‌ترین آسیب‌ها مربوط به ستون فقرات و کمر (در اثر بلند کردن بیماران) است. تماس با مواد مضر (فرو رفتن سوزن آلوده و تماس با مواد شیمیایی)؛ و ابتلا به بیماری‌هایی مانند کرونا. درطول همه‌گیری COVID-19بسیاری از پرستاران نگران بودند که ویروس کرونا را به همسر، فرزندان و سایر اعضای خانواده خود منتقل کنند. بسیاری از آنان برای جلوگیری از ابتلای عزیزان خود اقدامات شدیدی انجام می‌دادند، مثلا به محض بازگشت به خانه و قبل از در آغوش گرفتن فرزندان خود، لباس‌های خود را می‌شستند و دوش می‌گرفتند.
خشونت‌های محل کار
بیمار و همراهانش، بنا به دلایل مختلف از جمله شرایط مختل جسمی و روانی، ممکن است ترس و اضطراب و نگرانی‌هایشان را به صورت خشونت نشان دهند. لذا پرستاران در معرض آزار کلامی و خشونت از سوی بیماران و خانواده‌هایشان هستند.
مدارک پزشکی الکترونیکی
ثبت سوابق پزشکی الکترونیک، بخش مهمی از استرس یک پرستار است. اگرچه هدف این فناوری این است که اطمینان حاصل شود که کارکنان به روزترین اطلاعات بیمار را در اختیار دارند، برخی از پرستاران از ورود داده‌های الکترونیک به عنوان یک فرآیند پر استرس و پر زحمت نام می‌برند که آنها را از بالین و مراقبت از بیمار دور می‌کند.
کمبود منابع و امکانات
هنگامی که انجام وظایف پرستاری مغایر با اخلاق حرفه‌ای یا دانش پرستار است، سبب آسیب اخلاقی پرستار می‌شود. مثلا در طول همه‌گیری کووید-19، بسیاری از پرستاران به دلیل نداشتن منابع کافی مانند کمبود دستگاه تنفس مصنوعی، ماسک و اکسیژن برای درمان بیماران، به لحاظ اخلاقی صدمه می‌دیدند.
شیفت‌های دوازده‌ساعته
شیفت 12ساعته برای حرفه پرستاری استاندارد است. با این حال، با افزایش خستگی و بالا رفتن خطاهای پزشکی همراه است، بخصوص زمانی که پرستاران باید دو شیفت کار کنند یا بیماران زیادی را تحت پوشش قرار دهند. کارشناسان و مدیران برای کاهش این مشکلات و بهبود مراقبت از بیمار، باید شیفت‌های دوازده‌ساعته را به هشت‌ساعته تبدیل کنند.
بروز علائم ناخوشایند جسمی و روانی:
چالش دیگر در پرستاری، بروز علائم مختلف جسمی و روانی است که به دلیل استرس ایجاد می‌شود. شدت علائم می‌تواند از خفیف تا ناتوان کننده متغیر باشد. برای مدیریت استرس و علائم آن، پرستاران باید مکانیسم‌های مقابله‌ای موثری را بیابند. این امر می‌تواند سلامت روان آنها را بهبود بخشد، خطاها و فرسودگی شغلی را کاهش دهد و نتایج درمان بیماران را ارتقا دهد.
نحوه برخورد پرستاران با استرس بسیار مهم است، لذا بیمارستان‌ها باید به آموزش مداوم برای کارکنان پرستاری خود اهمیت بیشتری بدهند تا پرستاران با به روزرسانی علم و دانش خود بر بسیاری از استرس‌ها فائق آیند.
بیمه‌ها بسیاری از مراقبت‌های پرستاری در منزل را تقبل نمی‌کنند
یکی از پرستاران گیلانی با سابقه 23 سال کار در بالین به خبرنگار تسنیم گیلان گفت: کمبود پرستاری از دو جنبه به جامعه فشار می‌آورد یک جنبه به خود پرستار و جنبه دیگر به بیمارانی که خدمات مناسب دریافت نمی‌کنند و آموزش لازم را نمی‌بینند، چرا که بسیاری از بیماران با شرایط خاصی از بیمارستان ترخیص می‌شوند و نیازمند مراقبت‌های خاصی هستند.
وی با بیان اینکه، بیمه‌ها بسیاری از مراقبت‌های پرستاری در منزل را تقبل نمی‌کنند، گفت: خانواده مجبور است که از بیمار خود مراقبت کند که این امر بسیار تاثیرگذار و هزینه‌بر است و باعث از هم پاشیدن خانواده هم می‌شود.
این پرستار گیلانی می‌گوید کمبود نیرو، دامنه وسیعی دارد که به جامعه برمی‌گردد و اقتصاد سلامت جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باید فکر اساسی انجام شود چرا که خروج یک پرستار و تخصص آن سبب آسیب زیادی به جامعه سلامت کشور وارد می‌سازد.
وی با تاکید بر اینکه وقتی یک پرستار آی‌سی‌یو یا پرستاری که بخش قلب کار می‌کند با کلی از تجربیات از سیستم درمان کشور خارج می‌شود به ضرر بیمار و نظام سلامت کشور است و نقصان شدیدی را به جامعه وارد می‌کند، خاطرنشان کرد: مسئولین باید ضرب الاجل اقدام کنند تا فکری به حال پرستاران شود.
این پرستار گیلانی با اشاره به اینکه ورودی‌های جدید پرستاری وقتی که چنین شرایطی را می‌بینند زود اقدام به رفتن می‌کنند، بیان کرد: بنده وقتی فرزند کوچکم را در خانه می‌گذارم و و برای شیفت در بحران، در برف، در سرما، در گرما و با کمبود نیروی شدید به بیمارستان می‌آیم این امر بسیار استرس‌آور است و تمرکز را کاهش می‌دهد.
کمبود شدید نیرو کمر پرستاری را شکسته است
پرستار دیگری که عضو جامعه پرستاری است در گفت‌گو با خبرنگار تسنیم اظهار کرد: کمبود شدید نیرو کمر پرستاری را شکسته است و عدم استخدام و تعیین تکلیف نشدن بسیاری از پرستاران یکی از مشکلات مهم پرستاری در گیلان است.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از پرستاران سال‌هاست قراردادی و شرکتی هستند و امنیت شغلی ندارند، گفت: این گروه از پرستاران قراردادی و شرکتی هرچه سریعتر باید تعیین تکلیف شوند چون پرستاری شغلی است که صبح و عصر و شب و تمام مناسبت‌ها درگیر هستند.
مسئولان اگر به داد پرستاران برسند به داد مردم رسیده‌اند
یکی دیگر از پرستاران گیلانی با بیان اینکه یکی از دلائل اینکه امروزه اعتراضات پرستارانی را در کشور می‌بینیم این است که صبر پرستاران لبریز شده و خروج بسیاری از همکاران از این حرفه به خاطر شرایط اقتصادی و فشار کاری است، اظهار کرد: پرستارانی که فریاد می‌کشند و سعی می‌کنند برای مردم توضیح دهند که اوضاع سلامت مردم به دلیل خروج پرستاران متخصص بحرانی شده است.
وی با اشاره به اینکه یک بخش ممکن است با 18 بیمار توسط یک پرستار اداره شود و و به صورت ناخودآگاه حقوق بیماران ممکن است نادیده گرفته شود، گفت: مسئولان اگر به داد پرستاران برسند به داد مردم رسیده‌اند و در واقع بهبود سلامت مردم اقتصاد سلامت را بهبود می‌بخشد.
این پرستار گیلانی با بیان اینکه یک بیمار که نان‌آور خانواده است اگر بیمار شود چرخ زندگی نخواهد چرخید و فشار مضاعفی به خانواده و سپس جامعه وارد می‌شود و افزود: تاب آوری پرستاران بعد از گذراندن دوران سخت کرونا و اکنون به خاطر کمبود تخت‌های بیمارستانی کاهش یافته و ارائه خدمات پرستاری با سختی همراه است و رضایتمندی برای بیماران و پرستاران کاهش می‌یابد.
وی، مهاجرت پرستاران زنگ خطر بزرگی برای وزارت بهداشت دانست و بیان کرد: به خصوص در گیلان که بخاطر کمبود تخت‌های بیمارستانی جوابگوی این حجم از جمعیت و جمعیت مسافر که شناور به صورت شناور وارد گیلان می‌شود نیست.
این پرستار گیلانی از مسئولان درخواست می‌کند که لطفاً صدای پرستاری گیلان را بشنوید که از سوء مدیریت‌ها رنج می‌برد در طی بیست سال گذشته تعداد بیمارستان‌هایی در استان افزایش یافته است که کارایی خاصی ندارد و بدلیل نبود بیمارستان جنرال پزشکان برای مشاوره باید از بیمارستان به بیمارستان دیگر بروند.
این پرستار گیلانی با تشریح شرایط نامساعد درمان استان تاکید کرد: یکی از مشکلاتی که پرستاران با آن مواجه هستند عدم حضور برخی پزشکان بر بالین بیمار است که سبب خشم مردم پرخاشگری و تنش‌های زیادی در بیمارستان‌ها می‌شود متاسفانه در گیلان نظارتی روی حضور برخی پزشکان وجود ندارد.
وی با بیان اینکه پرستاران باید جوابگوی عدم حضور برخی از پزشکان باشند که این امر تنش نارضایتی مضاعفی را سبب می‌شود درخواست کرد: مراجع قانونی در این امر ورود کنند چرا که کمترین توقع بیماران حضور پزشکان و توجه به حرف‌ها و دردهای آن‌هاست و امیدواریم با این امر برخورد حکیمانه‌ای صورت گیرد.
عدم امنیت شغلی و جانی پرستاران در مراکز درمانی
پرستار گیلانی دیگری نیز در گفت‌گو با خبرنگار تسنیم، عدم امنیت شغلی و عدم امنیت جانی به خاطر عدم حضور پلیس در مراکز تروما و مراکز اورژانس‌های بیمارستان‌ها را یکی از معضلات بزرگ پرستاری استان دانست .
وی گفت: دعواهای خانوادگی، وجود مجرمان در بیمارستان‌ها که با چالش‌های فراوانی روبرو هستند سبب اضطراب بیشتر در کادر درمان می‌شود حضور فیزیکی عزیزان نیروی انتظامی می‌تواند این پیام را به همه بدهد که اینجا قانون حاکم است و کسی جرات ندارد به کادر درمان توهین کند.
یکی از موضوعات اصلی معضل معیشت و مشکل دخل و خرج پرستاری است
محمدحسین دلسوز رئیس نظام پرستاری گیلان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم گیلان اظهار کرد: در مورد موضوعات و مشکلات این روزهای پرستاری به اندازه کافی صحبت شده و کسی نیست که مطلع نباشد.
وی با بیان اینکه یکی از موضوعات اصلی معضل معیشت و مشکل دخل و خرج پرستاری است، گفت: این یعنی به ازای سختی کاری که پرستار تحمل می‌کند با این کمبود شدید نیرو و مشکلات و سختی کار فراوان در بیمارستان‌ها با دریافتی آن تناسب ندارد به ازای آن کار سخت دریافتی مناسبی ندارد و در نتیجه افراد به فکر ترک شغل و تغییر شغل و مهاجرت هستند.
به گفته رئیس نظام پرستاری گیلان، یکی از طرح‌هایی که برای افزایش پرداختی پرستاران در نظر گرفته شده تعرفه‌گذاری است که از سال 1400 اجرایی شده و در طی سه سال گذشته، هنوز نواقص فراوانی دارد که برطرف نشده است و زمان‌های پرداخت با تاخیر زیادی همراه است.
دلسوز با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد، اراده کافی از سوی وزارت بهداشت و سازمان‌های بیمه‌ای برای حل و فصل این امر دیده نمی‌شود، تصریح کرد: پایین بودن رقم اضافه کار در پرستاری مشکل بزرگ دیگری است که یک سری کارها شده اما هنوز ابلاغ نهایی صورت نپذیرفته و روزی نیست که در صداوسیما و فضای مجازی رسانه‌ها از این امر صحبت نکنند در حالی که تاکنون ابلاغ نشده است.
وی با تاکید بر اینکه این امر روی معضل اصلی معیشت آنچنان اثرگذار نیست، بیان کرد: افرادی که سابقه کاری بالا دارند اضافه کاری ندارند و روی درآمد آنها تاثیر خاصی نمی‌گذارد چون مبلغ آن چشمگیر نیست و خیلی از همکاران با سابقه ما دریافتی از این امر نخواهند داشت.
رئیس نظام پرستاری گیلان با اشاره به اینکه مبحث بعدی فوق العاده خاص بود که آن هم سه سال است در حال پیگیری هستیم و سال قبل مصوب شد از محل درآمدهای اختصاصی وزارت بهداشت 10 هزار میلیارد تومان برای کل نیروها نه برای فقط پرستاری در نظر گرفته شد که به پرستاری یک میلیون و چهارصد هزار تومان تا 2 میلیون تومان می‌رسد بنا به سابقه افراد این امر پرداخت می‌شود، افزود: این پرداختی فقط دو ماه برای ما اجرا شد و با این تفاسیر و معضلات مالی دولت که شاهد آن هستیم شاید ادامه آن در هاله‌ای از ابهام باشد و نتوانند اجرا کنند.
دلسوز، کمبود نیروی انسانی را یکی از بزرگترین مشکلات پرستاری دانست و گفت: نیروهای دوران کرونا استخدام نشدند و نیروهایی که از جان و دل برای ملت فداکاری کردند آنها نیز اخراج شدند، نیروهایی که در در بدترین شرایط، دست کشور را گرفتند ولی به راحتی آب خوردن از سیستم اخراج شدند.
وی با بیان اینکه یکی از یکی از بزرگترین اجحاف‌ها و تبعیض‌هایی که شاید در یکصد سال اخیر شاهد آن بودیم همین خروج نیروهایی بود که در زمان کرونا تلاش زیادی کرده بودند در حالی بود که هزاران نیرو طبق قانون ایثارگری تبدیل وضعیت شدند، افزود: اما حاضر نشدند پرستاران پرتلاش دوران کرونا را در سیستم وارد کنند، نیروهایی که در زمان کرونا خوب امتحانشان را پس داده بودند.
رئیس نظام پرستاری گیلان از معوقات پرداختی جامعه پرستاری به عنوان زخم چرکین نام برد که سال‌هاست که همکاران ما را عذاب می‌دهد و بیان کرد: همکاران روی این مبلغ خود حساب باز می‌کنند اما مبلغ با 6 ماه تاخیر به دست آنها می‌رسد و هیچ وقت برای آن برنامه ریزی درستی نشد.
جامعه پرستاری از ابتدایی‌ترین خدمات رفاهی محروم است
دلسوز با بیان اینکه جامعه پرستاری از ابتدایی‌ترین خدمات رفاهی که کارمندان وزارتخانه‌های مختلف از آنها استفاده می‌کنند محروم است، تصریح کرد: خیلی از خدمات درمانی تکمیلی را افراد کادر درمان باید از جیب پرداخت کنند، آنها که آنها که مدافع سلامت مردم هستند همه را از جیب پرداخت می‌کنند و هیچ پرداختی مناسبتی یا هیچ تسهیلاتی ندارند، هیچ پرداختی و مزایای رفاهی که دیگر کارکنان دولت دریافت می‌کنند را ندارند و این واقعاً یک فاجعه است.
رئیس نظام پرستاری گیلان با اشاره به اینکه پرستاری از سال 68 جزو مشاغل سخت و زیان‌آور است و باید از قانون پنج سال سنوات ارفاقی جهت بازنشستگی استفاده شود، گفت: پرستاران طبق قانون بازنشسته می‌شوند، اما بدلیل کمبود نیرو و کمبود مالی با بازنشستگی آنان موافقت نمی‌شود با اینکه همکاران حتی خانم‌ها بعد از 25 سال توان کافی برای ادامه کار ندارند.
وی با تشریح این امر که همکاران از جای استراحت مناسب در خیلی از بیمارستان‌ها محروم هستند، گفت: پرستاران از وعده‌های غذایی مناسب هم محروم هستند و واقعاً چرا باید این اتفاقات برای کادر درمان بیفتد!
مجلس پیگیر مطالبات پرستاران است
مهدی فلاح نماینده مردم رشت و خمام در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم، کمبود نیروی پرستاری در گیلان را از چالش‌های جدی حوزه بهداشت و درمان استان دانست که پس از بحران کرونا تشدید شده است.
فلاح، پایین بودن مبلغ اضافه‌کاری و تأخیر در پرداخت آن را از مشکلات اصلی پرستاران، به ویژه در دانشگاه علوم پزشکی گیلان، برشمرد و افزود: اضافه‌کاری‌های اجباری و پرداختی‌های ناچیز، فشار مضاعفی بر پرستاران وارد می‌کند و ریشه این مشکلات را مدیریت نادرست مالی و عملکرد نامناسب دانشگاه در زمینه توسعه منابع انسانی و مدیریت منابع مالی دانست که منجر به نارضایتی و اعتراض پرستاران شده است.
با این حال علی رغم افزایش کمی اضافه کاری پرستاران، ولی ظاهرا همچنان واریزی‌ها به موقع انجام نمی‌شود و از سوی دیگر نیز کمبود پرستار در این استان با توجه به شناور بودن جمعیت گیلان به شدت مشهود است که فشار مضاعفی را به کادر درمان فعلی وارد کرده که نیاز به تعجیل دولت در اجرای قوانین یا قانون‌گذاری منسجم توسط مجلس است.
منبع: تسنیم