سرویس تاریخ «انتخاب»: شاه در ۲۵ آذر ۱۳۵۵، مصاحبهای جنجالی با بی بی سی داشت که بخشهایی از آن بسیار معروف شد. این مصاحبه در نقد رفتارهای نفتی و امنیتی شاه انجام شده و در آن از فشارهای شدید آمریکا برای کاهش قیمت نفت صحبت میشود. «انتخاب» در دو شماره این مصاحبهی خواندنی را که در روزنامهی اطلاعات منتشر شده، برای خوانندگان ارائه خواهد کرد.
تلویزیون بی بی سی دوشنبه شب در برنامهی «پانوراما» مصاحبهای را که با شاهنشاه آریامهر انجام داده بود، پخش کرد. این برنامه با فیلمهایی از مراسم سلام در کاخ گلستان و «شاتهایی» از نیروهای مسلح شاهنشاهی، کاخ نیاوران و دختر شاهنشاه آریامهر که مصاحبه در آن انجام شده آغاز گردید.
خبرنگار: سازمانهایی مانند عفو بینالمللی که شما احتمالاً میشناسید، گزارش دیگری در باره ی ایران داده اند. در این گزارش گفته شده است که علاوه بر تروریستها، مردمی که از لحاظ سیاسی با شاه مخالفند، در این کشور زندانی میشوند و اکنون حدود بیست سی تا چهل هزار تن زندانی هستند.
شاهنشاه: اول آنکه باید بگویم تعداد زندانیان سیاسی بیشتر از به هزار و سیصد تن نیست و اتفاقاً همگی مارکیت هستند.
خبرنگار: این امر چه چیزی را ثابت میکند.
شاهنشاه: مارکسیسم در این کشور غیر قانونی است.
خبرنگار: آیا شما از روش هایی که ساواک برای گرفتن اعتراف استفاده میکند راضی هستید؟
شاهنشاه: این روشها هرروز بهتر میشود.
خبرنگار: ما از این امر احساس غرور نمیکنیم.
شاهنشاه: بسیار خوب سیستم خود را روز بروز بهتر میکنیم و با توجه به دوشهای ناردی کشف دروغ، اکنون دست * ماهم تازهی کشد دروغ، اکنون بدست آوردن حقایق آسانتر شده است و ما مجبور نیستیم در بارهی آنچه که ادعا میشود مدرک داشته باشیم این درست است، این بسیار کمتر از گذشته است.
خبرنگار: عفو بینالمللی میگوید هنوز هم کسی که به خاطر جرائم سیاسی دستگیر میشود، میان تاریخ دستگیری و تاریخ محاکمه شکنجه میشود. شاهنشاه: باور نمیکنم
خبرنگار: تصور میکنید ادعاهای مربوط به شکنجه و سوء رفتار با زندانیان کاملاً اساس بوده و بر اساس دروغهایی که مردم میسازند استوار است یا آنکه قبول دارید ممکن است نمونههایی از شکنجه وجود داشته باشد؟
شاهنشاه: دیگر چنین کاری نمیشود مدتها است که نمیشود.
خبرنگار: مطمئناید؟
شاهنشاه: امروزه بله. ساواک در خارج کشور
خبرنگار: شما گفتهاید وظیفهی ساواک آن است که مراقب ایرانیان در داخل و خارج باشد و اینکه ماموران ساواک در آمریکا فعالیت میکنند.
خبرنگار: آیا ساواک در انگلستان نیز فعالیت دارد؟
شاهنشاه: بله، در چارچوب قوانین کشور شما. ما از وجود ماموران اطلاعاتی شما در این کشور آگاه هستیم. آنها اینجا چکار میکنند، کاری دارند که انجام دهند؟
خبرنگار: ساواک در انگلستان چه میکند؟
شاهنشاه احتمالاً مراقب محافل و سازمانهایی است که علیه منافع کشور من کار میکنند.
خبرنگار: آیا این کار با همکاری سازمان اطلاعاتی انگلستان صورت میگیرد؟
شاهنشاه: نه به این معنی ساواک با سازمان شما اطلاعات مبادله میکند اما به آن معنی که گفتید. همکاری ندارد.
خبرنگار: مبادلهی اطلاعات با سازمان اطلاعاتی انگلستان؟
شاهنشاه: بله، اما این در سطحی بسیار بالاتر است.
خبرنگار: این با مرافقت حکومت انگلستان است؟
شاهنشاه: موافقت، نمیدانم سازمان شما که در اینجا کار میکند با موافقت ما است.
خبرنگار: اطلاع تصور میکنم.
شاهنشاه: اما این چیزی است که در تمام جهان معمول است
خبرنگار: واکنش شما درباره ی انتشار آن گزارش «سیا» چه بود که در آن گفته شده بود شما یک رهبر درخشان هستید. اما در عین حال، جنون خود بزرگ بینی دارید. در این گزارش اظهار نگرانی شده بود که ممکن است شما از سلاحهای خودسوء استفاده کنید؟
شاهنشاه: اول باید بگویم نمیدانم آیا این یک گزارش واقعی است یاخیر، زیرا امروزه ما مشاهده میکنیم که روزنامهها و گزارشهای هیجانانگیزی منتشر مطمئن نیستم این درست میکنند.
خبرنگار: آیا مخارج دفاعی شما اکنون به سطح کافی رسیده است و آیا شده ارتش و نیروهای مسلحی را که میخواستهاید بدست آوردهاید؟
شاهنشاه: هنوز نه، پنج سال دیگر وقت لازم است.
خبرنگار: هدف شما چیست؟ چهارمین قدرت نظامی جهان باشید؟
شاهنشاه: غیراتمی؟ نمیتوان یک قدرت خیرانمی را با قدرت اتمی مقایسه کرد. من هرگز نمیتوانم نیروهای خودم را با نیروهای آمریکا، شوروی، چین، انگلستان و فرانسه مقایسه کنم زیرا شما سلاح اتمی دارید. من تنها به نیروهای غیراتمی جهان فکر میکم، احتمالاً ما بهترین نیروی غیراتمی جهان خواهیم شد.
خبرنگار: احتمال داردشما پیش از سال ۱۹۸۰ با دردههی ۱۹۸۰ قدرت اتمی شوید؟
شاهنشاه: شانسی وجود ندارد.
خبرنگار: شانسی وجود ندارد؟
شاهنشاه: عالمی وجود ندارد. من در این باره فکر نمیکنم. زیرا هرگز نمیتوانم یک قدرت انسی درجهی اول باشم، زیرا تنها قدرت اتمی اطرافها که ممکن است سرانجام روزی با آن درگیر شویم، شوروی است و چند بمب کوچک احمقانه در مقابل سلاحهای پنجاه مگانی چکار میتواند بکند؟ منظورم آن است که این یک سیاست درست نخواهد بود.
خبرنگار: شما سروصدایی را که اندکی قبل در غرب بخاطر سخنان سولژنیشین دربارهی تهدیدی که از جانب شوروی متوجه غرب و بویژه اروپا است به راه افتاد بیاد دارید و آیا تصور میکنید شوروی یک تهدید واقعی برای شما و ایران است؟
شاهنشاه: تصور میکنم ایران قسمتی از جهان غیر کمونیست است و من بیشتر نگران ضعف غرب هستم تا موقع خودمان
خبرنگار: اعلیحضرت: بخاطر این فرصتی که برای مصاحبه دادهاند سپاسگزارم