بازار سرمایه، همچون دریایی مواج و پر تلاطم، همواره تحت تأثیر بادهای سیاستهای پولی و مالی بوده است. این دریای بیکران، گاه به ساحل آرامش و ثروت میرسد و گاه به طوفانی خروشان تبدیل میشود. در سالهای اخیر، بازار سرمایه ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و نوسانات شدیدی را تجربه کرده است.
راهاندازی بازار توافقی ارز، همچون انداختن سنگی در آب آرام، موجی از نگرانیها را ایجاد کرده است. بسیاری بر این باورند که این اقدام، رشدی تصنعی و موقتی را در بازار سرمایه ایجاد خواهد کرد و پایداری آن را زیر سوال میبرد. این نگرانیها بیدلیل نیست؛ چرا که تجربه نشان داده است که سیاستهای پولی، همچون شمشیر دو لبهای هستند که میتوانند هم به رشد و شکوفایی اقتصاد کمک کنند و هم آن را به ورطه نابودی بکشانند.
سیاستگذاران اقتصادی، با ابزارهایی همچون نرخ بهره، میزان نقدینگی و نرخ ارز، بر اقتصاد کشور تسلط دارند. اما استفاده نادرست از این ابزارها، میتواند عواقب جبرانناپذیری به همراه داشته باشد. افزایش بیرویه نقدینگی، همچون ریختن بنزین بر آتش، میتواند به تورم افسارگسیخته و کاهش ارزش پول ملی منجر شود. از سوی دیگر، کاهش نرخ سود بانکی و تسهیلات بیرویه نیز میتواند به ایجاد حبابهای اقتصادی و در نهایت به ترکیدن آنها منجر شود.
راهبردهایی برای آرامش بازار
برای دستیابی به رشد پایدار و مستمر در بازار سرمایه، باید به دنبال راهکارهایی باشیم که هم به نیازهای کوتاهمدت اقتصاد پاسخ دهد و هم به اهداف بلندمدت آن کمک کند. برخی از این راهکارها عبارتند از:
شفافیت و اعتمادسازی: ایجاد محیطی شفاف و قابل پیشبینی، همچون فانوس دریایی در دل مه، به سرمایهگذاران اطمینان خاطر میدهد. انتشار به موقع اطلاعات، کاهش فساد و برخورد قاطع با تخلفات، از جمله اقداماتی است که میتواند به افزایش اعتماد سرمایهگذاران کمک کند.
حمایت از تولید داخلی و افزایش بهرهوری: تقویت بخش تولید، همچون ریشههای یک درخت استوار، به ثبات و رشد پایدار بازار سرمایه کمک میکند. کاهش ظرفیت خالی بنگاهها و افزایش بهرهوری، سودآوری شرکتها را افزایش داده و جذابیت سرمایهگذاری را بالا میبرد.
تنظیمگری هوشمند: تنظیمگری بازار سرمایه باید همچون یک ناخدا ماهر، کشتی اقتصاد را به سمت ساحل امن هدایت کند. این تنظیمگری باید هم از حقوق سرمایهگذاران محافظت کند و هم از توسعه بازار حمایت نماید.
آموزش و فرهنگسازی: افزایش آگاهی عمومی در مورد بازار سرمایه و آموزش اصول سرمایهگذاری، همچون آبیاری یک باغ، به رشد و شکوفایی این بازار کمک میکند.
توجه به اقتصاد کلان: عملکرد بازار سرمایه، مانند یک ارگانیسم زنده، تحت تأثیر عوامل مختلفی همچون سیاستهای خارجی، تحولات سیاسی و رویدادهای جهانی قرار دارد. بنابراین، سیاستگذاران باید با دیدی کلان به اقتصاد نگاه کنند و از تعادل بین اهداف مختلف اقتصادی اطمینان حاصل کنند.
بازار سرمایه، همچون دریایی مواج، همواره در معرض طوفانها و آرامشها است. برای عبور از این دریای متلاطم، نیازمند ناخدایی ماهر و کشتیای مقاوم هستیم. سیاستگذاران اقتصادی باید با اتخاذ تصمیمات صحیح و ایجاد محیطی مناسب، به رشد پایدار و مستمر بازار سرمایه کمک کنند. در غیر این صورت، این دریا ممکن است به گورستانی برای سرمایههای ملت تبدیل شود.