مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان عصر چهارشنبه (۲۸ آذر ۱۴۰۳) تهران را به مقصد قاهره، پایتخت مصر ترک کرد تا در یازدهمین اجلاس گروه دی۸ شرکت و سخنرانی کند. این سفر در حالی انجام شد که از آخرین سفر رسمی رئیس‌جمهور ایران به مصر ۱۲ سال می‌گذرد. محمود احمدی‌نژاد در سال ۱۳۹۱ آخرین رئیس‌جمهوری بود که به شکل رسمی به مصر سفر کرده بود.
 دی۸؛ فرصتی برای تعاملات اقتصادی و سیاسی
گروه دی۸ که شامل ایران، ترکیه، پاکستان، بنگلادش، اندونزی، مالزی، مصر و نیجریه است، از سال ۱۹۹۷ تأسیس شده و هر دو سال یک‌بار نشست سران خود را برگزار می‌کند. اعضای این گروه که نمایندگی ۶۰ درصد مسلمانان جهان و ۱۳ درصد جمعیت کل دنیا را برعهده دارند، در حوزه‌هایی مانند امور مالی، توسعه روستایی، علم و فناوری، کشاورزی، انرژی و بهداشت همکاری می‌کنند.  رئیس‌جمهور کشورمان پیش از ترک تهران با تأکید بر اهمیت اجلاس دی۸ اظهارکرد که ایران به‌عنوان یک عضو فعال، تلاش دارد همکاری‌های کشورهای اسلامی را در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی گسترش دهد. وی همچنین به برگزاری نشست ویژه‌ای در حاشیه اجلاس برای بررسی وضعیت غزه و لبنان اشاره کرد و گفت: «هرچقدر روابط میان کشورهای اسلامی عمیق‌تر باشد، توطئه‌های دشمنان خنثی‌تر خواهد شد.»
 
آغاز نشست و سخنرانی پزشکیان  
پزشکیان پس از ورود به قاهره و استقبال مقامات مصری، صبح پنجشنبه با ایساکا عبدالقادر امام، دبیرکل گروه دی۸ دیدار و درباره ایجاد سازوکارهای مالی و تجاری مشترک تبادل نظر کرد. وی پیشنهاد ایجاد صندوق توسعه مشترک برای سرمایه‌گذاری کشورهای عضو را مطرح و آمادگی ایران را برای همکاری در این زمینه اعلام کرد. رئیس‌جمهور سپس در نشست اصلی دی۸ حاضر شد و با امضای دفتر یادبود اجلاس، به همراه دیگر سران عکس یادگاری گرفت. وی در سخنرانی خود خواستار برداشتن گام‌های جدی برای تقویت همکاری‌های چندجانبه شد و پیشنهادهایی از جمله ایجاد بانک مشترک ایده و سرمایه، پارک‌های علم و فناوری مشترک، برگزاری نشست‌های علمی و فناوری و حمایت از جوانان کارآفرین ارائه داد.
 
بررسی تحولات منطقه‌ای؛ از غزه تا سوریه  
یکی از محورهای مهم این سفر، حضور در نشست بررسی وضعیت غزه و لبنان بود. پزشکیان در این نشست با انتقاد از جنایات رژیم صهیونیستی در غزه، لبنان و سوریه گفت: «ما شاهد مجموعه‌ای از فجایع بی‌سابقه علیه ملت فلسطین هستیم. اعمال فشار برای توقف این جنایات باید اولویت انسانی و اخلاقی کشورهای منطقه باشد.» وی همچنین پنج پیشنهاد مهم برای کمک به مردم غزه و پایان جنگ در این منطقه ارائه کرد.
 
دیدارهای دو‌جانبه با رهبران جهان اسلام  
در حاشیه این اجلاس، رئیس‌جمهور کشورمان دیدارهای جداگانه‌ای با عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه و شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان داشت. در دیدار با السیسی، روابط تاریخی و تمدنی دو کشور مورد تأکید قرار گرفت و ظرفیت‌های گردشگری و اقتصادی مصر به‌عنوان یک بازار بالقوه برای ایران بررسی شد. پزشکیان در این دیدار از بهبود روابط ایران و مصر به‌عنوان گامی مؤثر در تقویت انسجام جهان اسلام یاد کرد.
در گفت‌وگو با اردوغان، دو رئیس‌جمهور درباره حفظ تمامیت ارضی سوریه و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای تبادل نظر کردند. اردوغان و پزشکیان بر این نکته تأکید کردند که تحولات سوریه باید بدون خدشه به تمامیت ارضی این کشور پیش برود.
رئیس‌جمهور کشورمان در دیدار با شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان بر اهمیت ایجاد پول واحد و بازارهای مشترک میان کشورهای اسلامی تأکید کرد و گفت: «وحدت و انسجام میان کشورهای اسلامی در شرایط حساس کنونی بیش از هر زمان دیگری ضروری است.»
 
فصل جدیدی در روابط ایران و مصر  
این سفر، علاوه بر اهداف اقتصادی و سیاسی گروه دی۸، گامی بزرگ در جهت تقویت روابط ایران و مصر بود. دولت سیزدهم و چهاردهم تلاش‌های گسترده‌ای برای بهبود روابط ایران با کشورهای منطقه آغاز کرده‌اند و این سفر نشان‌دهنده تعمیق دیپلماسی میان دو کشور است.
پزشکیان شامگاه پنجشنبه پس از سفری فشرده به کشور بازگشت. سفر رئیس‌جمهور به مصر، علاوه بر دستاوردهای اقتصادی و سیاسی، نقطه عطفی در تحکیم روابط میان کشورهای اسلامی و مقابله با توطئه‌های دشمنان منطقه‌ای به‌شمار می‌رود.
 
چشم‌انداز روابط ایران و مصر؛ آغاز فصلی جدید در دیپلماسی منطقه‌ای  
سفر اخیر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان به مصر برای شرکت در یازدهمین اجلاس گروه دی۸، پس از ۱۲ سال وقفه در دیدارهای رسمی مقامات ارشد دو کشور، نشان‌دهنده ورود روابط تهران و قاهره به مرحله‌ای جدید از تعاملات دیپلماتیک است.
این سفر که با استقبال گرم مقامات مصری و دیدار دوجانبه با عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر همراه بود، فرصتی تاریخی برای بازتعریف و گسترش روابط دو کشور در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی فراهم کرد.
 
تاریخچه‌ای از روابط پیچیده  
روابط ایران و مصر در چند دهه گذشته فراز و نشیب‌های بسیاری را تجربه کرده است. از سال ۱۹۷۹ با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و امضای پیمان کمپ دیوید میان مصر و رژیم صهیونیستی، روابط دو کشور به سردی گرایید. بااین‌حال، در سال‌های اخیر و به‌ویژه با تلاش‌های دیپلماتیک دولت‌های سیزدهم و چهاردهم ایران، شاهد گشایش‌هایی در تعاملات دو کشور بوده‌ایم.
سفر پزشکیان به قاهره و دیدار او با السیسی، بر پایه این تلاش‌ها، نویدبخش آغاز فصلی جدید در روابط تهران و قاهره است.
 
ظرفیت‌های اقتصادی و سیاسی همکاری  
ایران و مصر به‌عنوان دو کشور بزرگ و تمدن‌ساز جهان اسلام از ظرفیت‌های فراوانی برای همکاری برخوردارند. مصر با جمعیتی بیش از ۱۰۵ میلیون نفر، بازاری بالقوه برای کالاها و خدمات ایرانی است و می‌تواند در حوزه‌هایی مانند کشاورزی، انرژی، علم و فناوری و گردشگری با ایران تعاملات اقتصادی گسترده‌ای داشته باشد. از سوی دیگر، ایران با ظرفیت‌های نفت و گاز و توانمندی‌های علمی و فناوری، شریک مناسبی برای توسعه زیرساخت‌های مصر محسوب می‌شود. از منظر سیاسی، هر دو کشور می‌توانند نقش کلیدی در تقویت انسجام جهان اسلام ایفا کنند. مقابله با چالش‌های مشترک مانند اقدامات رژیم صهیونیستی در منطقه، مبارزه با افراط‌گرایی و تقویت وحدت اسلامی از جمله زمینه‌هایی است که ایران و مصر می‌توانند در آن همکاری کنند.
 
دیپلماسی فرهنگی؛ پلی میان دو تمدن  
یکی از محورهای مهم گسترش روابط ایران و مصر می‌تواند دیپلماسی فرهنگی باشد. هر دو کشور دارای تمدن‌های کهن و تاریخی هستند که نقش مهمی در شکل‌گیری فرهنگ و تمدن اسلامی داشته‌اند. تعاملات در حوزه‌های علمی، فرهنگی و هنری، تبادل دانشجو و استاد و برگزاری نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های مشترک می‌تواند زمینه‌ساز تقویت روابط مردمی و دیپلماسی عمومی میان دو کشور باشد.
 
چالش‌ها و موانع پیش رو  
با وجود این چشم‌انداز مثبت، چالش‌هایی همچنان بر سر راه گسترش روابط ایران و مصر وجود دارد. نزدیکی مصر به کشورهای غربی و رژیم صهیونیستی، اختلاف‌نظرهای تاریخی و نگرانی از واکنش‌های منطقه‌ای، از جمله عواملی هستند که می‌توانند مانع از تعمیق روابط شوند.
بااین‌حال، گفت‌وگوهای اخیر میان مقامات ارشد دو کشور و تأکید بر منافع مشترک منطقه‌ای نشان‌دهنده اراده سیاسی دو طرف برای عبور از این موانع و ایجاد زمینه‌های جدید همکاری است.
سفر مسعود پزشکیان به قاهره و تلاش‌های صورت‌گرفته برای گسترش روابط دو کشور، نشان‌دهنده آغاز روندی است که می‌تواند در سال‌های آینده به تقویت همکاری‌های تهران و قاهره منجر شود. با توجه به اهمیت مصر در جهان اسلام و نقش ایران به‌عنوان یکی از بازیگران تأثیرگذار منطقه، بهبود روابط میان این دو کشور نه‌تنها به نفع ملت‌های ایران و مصر است، بلکه می‌تواند نقش بسزایی در ایجاد ثبات و انسجام در جهان اسلام ایفا کند.
چشم‌انداز روابط ایران و مصر، با ادامه تلاش‌های دیپلماتیک، بر پایه همکاری‌های اقتصادی، فرهنگی و سیاسی می‌تواند به الگویی موفق برای تعاملات سازنده میان کشورهای اسلامی تبدیل شود و زمینه‌ساز خنثی‌سازی توطئه‌های دشمنان مشترک باشد.
اولویت ایران در این میان می تواند مبتنی بر جلوگیری از حضور تکفیری ها در منطقه باشد که علیه امنیت منطقه عمل خواهند کرد.