بزرگداشت شب یلدا از آیین‌های باستانی ایرانیان است که فلسفه آن ارج نهادن به گرمای حضور جمع و مهربانی به یکدیگر بوده و در این شب اعضای خانواده و دوستان معمولا در منزل بزرگان به دور هم جمع و ضمن تجدید دیدار و تحکیم مهر و محبت، با انواع خوراکی‌ها پذیرایی می‌شوند.
میهمان نوازی از ویژگی‌های اصیل ایرانیان است و در شب یلدا نیز این مهم اجرا می‌شود، اما باید توجه داشت که ارج نهادن به میهمان، از طریق عرضه غذا‌های سالم باشد.
احمد اسماعیل زاده مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در مورد باید‌ها و نباید‌های تغذیه‌ای در شب یلدا گفت: برای پیشگیری و کنترل اضافه وزن، چاقی، دیابت، فشارخون، انواع سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی و عروقی لازم است که همیشه در مصرف میزان مواد قندی و شیرین، مواد غذایی پرنمک و شور و چرب از جمله در مناسبت‌ها بخصوص در شب یلدا احتیاط کنیم.
وی اظهار داشت: مواد قندی و شیرین، چرب و پرنمک که سه عامل خطر مهم چاقی، دیابت، چربی خون بالا و فشار خون بالا هستند، همیشه به خصوص در شب یلدا باید کم مصرف شوند، از خرید و مصرف آجیل‌های شور خودداری و در عوض از آجیل‌های تفت داده نشده و خام و به مقدار کم استفاده کنید.
اسماعیل زاده با بیان اینکه چربی موجود در آجیل از نوع مضر نیست، اما دارای کالری بالایی است، افزود: برای جلوگیری از افزایش وزن در خوردن آن باید اعتدال رعایت شود.
وی ادامه داد: باید افراد دیابتی در شب یلدا به جای مصرف توت و کشمش و انجیر آجیل از مغز دانه‌هایی همچون گردو، فندق، پسته و بادام زمینی استفاده کنند. بیماران مبتلا به فشار خون هم از مصرف آجیل‌های نمکی پرهیز کنند.
اسماعیل زاده اضافه کرد: مبتلایان به فشار خون از مصرف میوه‌های شب یلدا همچون هندوانه، خرمالو و انار غافل نشوند چرا که این میوه‌ها سرشار از پتاسیم است که به کنترل و کاهش فشار خون کمک می‌کنند.
به گفته وی، یکی از تنقلات شب یلدا میوه‌های خشک هستند. این میو‌ها سرشار از ویتامین‌هایی همچون ویتامین‌های گروه B و A و نیز املاحی مثل کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر، پتاسیم، سدیم، مس و منگنز است و از بروز اضافه وزن، چاقی، دیابت و چربی خون بالا پیشگیری می‌کند.
اسماعیل زاده افزود: لبو سرشار از آنتی اکسیدان است که باعث تقویت سیستم ایمنی می‌شود و فیبر بالای موجود در آن، موجب کاهش سطح کلسترول خون و کاهش خطر بروز سکته در بیماران قلبی است.
وی تاکید کرد: از مصرف شیرینی‌های بزرگ به خصوص شیرینی‌های خامه‌ای خودداری کنید و در صورت مصرف، شیرینی‌های خشک با اندازه کوچک را انتخاب کنید و البته در مصرف آن زیاده روی نکنید.
بر اساس شواهد موجود، ۷۶ درصد علل مرگ ومیر‌ها ناشی از بیماری‌های غیر واگیر از جمله سرطان ها، دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلبی و عروقی و یکی از علل اصلی ابتلا به بیماری‌ها اضافه وزن و چاقی است.
بر اساس آمار ۵۲ درصد علل مرگ ومیر‌ها ناشی از ۴ بیماری شایع سرطان ها، دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلبی و عروقی و بیماری‌های مزمن تنفسی هستند که علت اصلی ابتلا به این چهار بیماری مهم اضافه وزن و چاقی است.
اکنون میزان شیوع چاقی و اضافه وزن در ایران ۲۴/۴۸ درصد بوده که ایجاد چنین روندی ناشی ازالگوی نامناب تغذیه‌ای است. الگویی که به دلیل فاکتور‌هایی همچون مصرف چربی زیاد، شیرینی و نمک زیاد و مصرف کم فیبر، میوه‌ها و سبزیجات ایجاد شده است.
بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی مصرف بالای سدیم بیش از دو گرم در روز یا بیش از ۵ گرم نمک در روز و مصرف ناکافی پتاسیم (کمتر از ۵/۳ گرم در روز) با افزایش فشارخون و افزایش ریسک بیماری‌های قلبی و سکته قلبی ارتباط دارد.