به گزارش ایرنا، پرونده بهسازی و مرمت باغ ۳۳ هکتاری رامسربعد از دستور وزیر میراث فرهنگی همچنان محل مناقشه و بحثِ تعدادی از مسوولان قرار گرفته است، آخرین مورد آن هم در جلسه هم‌اندیشی احیای باغ با حضور نماینده مردم منطقه و متولیان باغ رخ داد که به جای حلِ فنی و کارشناسی ماجرا ابهامات دیگری به آن اضافه کرد و بیمِ آسیب جدی به این بافت تاریخی را پررنگ کرده است.
باغ ۳۳ هکتاری رامسر که بخش مهمی از پرونده ثبت جهانی منظر طبیعی تاریخی رامسر به شمار می‌آید، طی ۲ دهه گذشته بارها به دلیل مداخلات غیرکارشناسی و آسیب‌هایی که در عرصه و حریم این بافت تاریخی رخ داد مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت. این پرونده درحالی چندماهی است که با ورود مستقیم وزیر میراث فرهنگی در مرحله‌ای از تصمیم‌گیری‌ها به سر می‌برد که از یک سو امیدها پیرامون احیای باغ و رفعِ مداخلات را افزایش می‌دهد و از سوی دیگر برخی اظهارنظرها بیمِ اتخاذِ تصمیم‌های نادرست و غیرفنی را تقویت می‌کند.
به طور مشخص روز _۲۷ آذر_جلسه‌ای با عنوانِ «هم اندیشی احیای باغ ۳۳ هکتاری» در شهرداری رامسر برگزار شد تا آخرین تصمیم‌های مورد نیاز برای سرعت بخشی این پرونده در سطح شهرستانی و استانی اتخاذ شود. جلسه‌ای که در آن مسائل فنی مرتبط با طرح احیا و مرمت باغ مطرح شد و در نهایت هم خروجی آن تاکید نماینده مردم تنکابن، رامسر و عباس‌آباد بر آغاز عملیاتِ اجرایی بازسازی و مرمت باغ بر اساس ابلاغ علی دارابی معاون وزیربود. ابلاغی که هنوز مشخص نیست آیا بر اساس آن تمام جزئیات اجرایی و فازهای مختلف آن در دسترس میراث فرهنگی، ناظر و پیمانکار طرح قرار دارد یا باید در آینده تهیه و در اختیارشان قرار گیرد.
ناظر تمام وقت؛ رئیس میراث فرهنگی تنکابن!
ابهام پیرامون نبودِ نقشه اجرایی و نقص در فرایند احیای باغ از جایی قوت می‌گیرد که داریوش مشایی رئیس اداره میراث فرهنگی تنکابن به عنوان ناظر تمام وقت این پروژه در رامسر انتخاب شده است و این درحالی است که تاکنون نه تنها ابلاغی برایش صادر نشده بلکه خود نیز در جلسه اذعان داشت که به عنوان رئیس اداره میراث فرهنگی تنکابن نمی‌تواند به صورت تمام وقت به این پروژه مهم ملی نظارت داشته باشد.
علاوه بر این مشایی حتی در پاسخ به پرسش نماینده مجلس مردم منطقه مبنی بر اینکه چرا با وجودِ ابلاغ علی دارابی معاون وزیر میراث فرهنگی فرایند اجرایی مرمت باغ آغاز نشده اظهار می‌کند: باغ ۳۳ هکتاری در فهرست آثار ملی قرار دارد و بر اساس قانون هرگونه اقدامی در آن مستلزم داشتن نقشه اجرایی است که تا این لحظه نقشه اجرایی از سوی شهرداری تهیه نشده که کاری انجام شود و نظارتی انجام شود. ضمن اینکه در صورت تهیه نقشه اجرایی هم باید تاییدیه آن از سوی شورای فنی اخذ شود»
در همین ارتباط شمس‌الدین حسینی در تماس تلفنی با حسین ایزدی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران پیگیر ماجرا شد. او در این تماس به لزوم صدور ابلاغ برای «مشایی» تاکید و کرد و گفت: احیای باغ ۳۳ هکتاری با وجودِ آنکه ابلاغ معاون وزیر علی دارابی را دارد همچنان زمین‌گیر است درحالیکه این ابلاغ در سه بند (به غیر از منطقه ۳) به صراحت اعلام کرده که برابر نقشه‌های سال ۱۳۵۵ اقدام شود و عملیات احیا با حضور ناظر تمام وقت انجام شود. او تاکید کرد در این نامه به لزوم تهیه نقشه اجرایی و ارسال آن به شواری فنی اشاره نشده است.
حسین ایزدی هم در این تماس تلفنی گفت: با توجه به پیگیری‌های نماینده مجلس پیرامون این پرونده، متولیان امر با مسوولیت اینجانب از همین امروز احیای باغ ۳۳ هکتاری را بر اساس ابلاغ معاون وزیر آغاز و هر موردی را با من هماهنگ کنند.
او به صراحت تاکید کرد: بنده نماینده تام‌الاختیار وزیر هستم و عملیات احیای باغ با مسوولیت خودم انجام شود.
احیای باغ مشروط به تهیه نقشه اجرایی
اما مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری صنایع دستی مازندران در گفتگو با ایرنا توضیحات بیشتری درباره اعلام موافقتش در تماس تلفنی با نماینده مردم رامسر، تنکابن و عباس‌آباد ارایه کرده است که نشان می دهد همچنان پیشنیاز اصلی اجرای طرح مرمت تهیه و تایید نقشه اجرایی و تایید آن در شورای فنی است.
این موضوع به همان مساله‌ای که -۲۴ شهریور- امسال در جلسه رفع موانع احیای باغ ۳۳ هکتاری با حضور سید رضا صالحی امیری وزیر میراث فرهنگی برگزار شده بود اشاره دارد. در آن نشست علی‌رضا ایزدی مدیرکل ثبت، حریم آثار و حفظ و احیای وزارت میراث فرهنگی هم از شهرداری رامسر درخواست کرد که برای اجرای طرح مورد نظرشان نقشه‌هایی اجرایی را ارسال کنند تا در مدت زمان یک هفته بررسی و ابلاغ شود.
در همین ارتباط مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مازندران پیرامون ابلاغ نامه علی دارابی معاون وزیر به عنوان کلیات طرح گفت: بندهای قید شده در این ابلاغ به عنوان کلیات و مقدمات اجرای کار مورد تایید است و شهرداری می‌تواند با حضور ناظر تمام وقت کارهای مقدماتی گفته شده را انجام دهد.
حسین ایزدی کلیات ابلاغ شده از سوی معاون وزیر را شامل مطالعات، امکان‌سنجی و خاک‌برداری سطحی برای مقدماتِ مرمت در فاز دو توصیف کرد و گفت: دو قسمت اول این ابلاغ در گذشته انجام شده است. در حال حاضر شهرداری می‌تواند بر اساس ابلاغ معاون وزیر خاک‌برداری سطحی را با حضور ناظر میراث فرهنگی انجام دهد که مقدمات ورود به فاز دوم یعنی فازِ اصلی فراهم شود.
ایزدی نامه معاون وزیر را ابلاغِ کلی و مقدماتی برای تهیه نقشه اجرایی برشمرد و توضیح داد: بخش اصلی طرح احیای باغ ۳۳ هکتاری مربوط به فاز دوم و مشروط به تهیه نقشه اجرایی است. نقشه‌ای که پس از گذشت ۴۵ روز هنوز از سوی شهرداری و شورای شهر تهیه و به این نهاد ارسال نشده است.
کوتاهی شهرداری رامسر در تهیه نقشه اجرایی مرمت باغ ۳۳ هکتاری
وی تاکید کرد: چنانچه همین امروز شهرداری رامسر نقشه اجرایی احیای باغ را برای ما ارسال کند، به مردم رامسر قول می‌دهیم که ظرف یک هفته مصوبه شورای فنی و وزارتخانه را اخذ و مجوزِ عملیات اجرایی احیای باغ را صادر کنیم. این درحالی است که با وجود تایید کلیات و ابلاغ آن از سوی معاون وزیر، نه تنها نقشه اجرایی فاز دو از سوی شهرداری به این نهاد ارایه نشده بلکه به دنبال آن هستند که در نبودِ نقشه اجرایی بارگذاری سازه‌ای انجام دهند. فرایندی که خلاف ضوابط است. همین موارد را هم به نماینده مردم و وزیر منتقل و اعلام می‌کنند و می‌گویند؛ میراث فرهنگی مانع انجام کار است، درحالیکه خودشان با وجود تاکیدهای بسیار و ابلاغ کلیات هنوز نقشه اجرایی را تهیه و ارسال نکردند.
این مقام مسوول با تاکید بر حساسیت بافت تاریخی باغ ۳۳ هکتاری رامسر و ارزش جهانی آن یادآور شد: آن چیزی که در احیای باغ ۳۳ هکتاری نقش تعیین کننده دارد فاز دوم و فاز سوم است. مراحل مهمی که هنوز نقشه‌های آن از سوی شهرداری تهیه نشده، در چنین شرایطی توپ را به زمین میراث فرهنگی می‌اندازند و این نهاد را مانع احیا معرفی می‌کنند.
او درک نادرست از حساسیت‌های بافت تاریخی و یک‌سویه نگری را عامل احیا نشدن دو دهه‌ای باغ ۳۳ هکتاری معرفی کرد و افزود: طی این سال‌ها بارها اعلام کردیم که برابر قانون سازه بتنی و فلزی مجتمع فرهنگی در عرصه باغ ۳۳ هکتاری خلاف ضوابط میراثی است و باید جمع‌آوری شود که همین مقدمات هم تاکنون انجام نشده است. برای مثال شهرداری به دنبال ایجاد پیاده‌رو، جانمایی تعدادی سازه سبک و گلخانه، پیست دوچرخه‌سواری و سرویس بهداشتی و مواردی از این قبیل است، این کلیات از سوی وزارتخانه تایید و ابلاغ شد، اما اجرای تمامی این موارد مربوط به فاز دوم و مشروط به تهیه نقشه اجرایی است. نمی‌شود بدون داشتن نقشه اجرایی این موارد را عملیاتی کرد.
ایزدی با بیان اینکه شهرداری به دنبال آن است که همزمان فاز مقدماتی (آنچه از سوی معاون ابلاغ شده) و فاز دو را عملیاتی کند، توضیح داد: ما هم با این اقدام شهرداری و اجرای همزمان کار مخالفتی نداریم. اما اجرای فاز دوم که عملیات احیا محسوب می‌شود مشروط به تهیه نقشه اجرایی‌ست تا بتوانیم بگوییم، یک سازه، با چه میزان عمق و بارگذاری و چه مصالحی در محل قابل اجرا است. تمامی این موارد بعد از ابلاغ کلیات بارها و بارها به شهردار وقت و مشاور گفته و بر لزوم تهیه نقشه اجرایی تاکید شده است. اما در نشست با نماینده مردم رامسر به اینکه خودشان نقشه اجرایی را تهیه نکردند، اشاره نمی‌کنند و میراث فرهنگی را مانع بر زمین ماندن روند احیای طرح نشان می‌دهند.
وی با بیان اینکه میراث فرهنگی در صورت رعایت قوانین و ضوابط همراهی لازم با تمامی نهادها را دارد تصریح کرد: شهرداری می‌تواند برابر با ابلاغیه صادره از وزارتخانه که مربوط به کلیات طرح و مقدماتی برای اجرای فاز دوم است، عملیات را آغاز کند. برای فاز دوم که وسیع و از حساسیت بالایی برخوردار است می بایست نقشه‌های اجرایی تهیه و تایید آن از شورای فنی اخذ شود.
آمادگی میراث فرهنگی برای اعزام ناظر متخصص و تمام وقت
مدیرکل میراث فرهنگی مازندران پیرامون چرایی انتخاب رییس اداره میراث فرهنگی تنکابن به عنوان ناظر تمام وقت این پروژه مهم و حساس در رامسر گفت: این نهاد آمادگی این را دارد که بهترین اساتید حوزه مرمت این استان را به صورت تمام وقت به رامسر اعزام کند و در این زمینه هیچ مانعی وجود ندارد.
به گزارش ایرنا پس از ضرب الاجل رضا صالحی امیری سه نشست تخصصی با حضور علی‌رضا ایزدی مدیرکل ثبت آثار و شورای جرائم میراث فرهنگی در رامسر برگزار شد. تا اینکه پس از گذشت بیش از یک ماه در نهایت ۱۴ آبان ضوابط و مقررات احیای باغ پیرو نشست‌های تخصصی به استاندار مازندران ابلاغ و وعده وزیر محقق شد.
بر اساس این ابلاغ وزیر میراث فرهنگی مقرر شده که “در اجرای بند ۱۲ از ماده ۳ قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی کشور مصوب ۱۳۶۷ و مواد مربوطه از قانون راجع به حفظ آثار ملی مصوب ۱۳۰۹ و نظام‌نامه اجرایی آن، ضوابط و مقررات حفاظتی مربوط به اثر ملی فرهنگی تاریخی باغ رامسر و مستحدثات واقع در آن، واقع در استان مازندران، شهرستان رامسر، که به شماره ۲۳۲۳ مورخ ۱۳۷۸/۰۲/۱۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده، به شرح ذیل ابلاغ می‌شود: منطقه ۱ (غربی) : با حفظ یکپارچگی عرصه، باغ نسبت به حفاظت و حراست از مجموعه اقدام شود. در این نامه اعلام شده که در منطقه ۲ (مرکزی) : با توجه به مستندات و عکس‌های هوایی سال ۱۳۵۵، نسبت به مرمت، بهسازی و احیاء باغ مطابق وضع موجود اقدام گردد. در منطقه ۳ (ضلع شرقی) نیز گفته شده متناسب با طراحی منطقه مرکزی، نسبت به ارائه طرح احیاء باغ در قالب محور پیاده‌محور، دوچرخه‌سواری، احداث بازارچه‌های صنایع دستی و سرویس بهداشتی با حداقل بارگذاری اقدام شود. "ضمن تأیید کلیات طرح ارائه شده، " مقتضی است دستور فرمایید شهرداری رامسر نسبت به انجام پروژه با حضور ناظر فنی تمام وقت میراث فرهنگی اقدام نماید.
به گزارش ایرنا علی‌رضا ایزدی مدیرکل ثبت، حریم آثار و حفظ و احیای وزارت میراث فرهنگی نیز -۲۴ آبان- پس از ابلاغ این نامه و در تشریح بندهای این ابلاغ به خبرنگار ایرنا می‌گوید: ما در گامِ اول بر سر کلیات طرح و ایده شهرداری و مشاور برای احیای باغ ۳۳ هکتاری به توافق رسیدیم. اما بخش مهم ماجرا شامل جزئیات و نقشه اجرایی که اهمیت بیشتری دارد و می بایست از سوی شهرداری و مشاور تهیه به این نهاد ارسال و در شورای فنی تایید شود. یعنی نقشه‌ای که تمام جزئیات طرح شامل جانمایی‌ها، میزان مداخله، مصالح، شکل ظاهری و اندازه‌های هر المان به طور دقیق مشخص شود. بعد از اینکه جزئیات و نقشه اجرایی برای ما ارسال و در شورای فنی وزارت میراث فرهنگی بررسی و تایید شد، اجرای آن بلامانع است. بنابراین آنچه در حال حاضر برای ما اهمیت دارد نقشه اجرایی و جزئیات دقیق طرح است.
از گفته‌های مدیرکل میراث فرهنگی مازندران مشخص است که ابلاغ وزیر که مورد استناد نشست شهرداری قرار گرفته صرفا کلیاتی برای تهیه نقشه اجرایی است. به همین دلیل کارشناسان میراث فرهنگی معتقد هستند نامه ابلاغ شده از سوی علی دارابی معاون وزیر میراث فرهنگی که روز گذشته به عنوان نقشه اجرایی در نظر گرفته شد صرفا کلیات طرح و به اصلاح یک «سایت پلان» است که نشان می‌دهد بخش اصلی فرایندِ احیا به نقشه اجرایی نیاز دارد. این تصمیم‌ها درحالی اتخاذ می‌شود که فعالیت در بافت‌های تاریخی ضوابط خاص و حساسیت‌های خاص خودش را دارد به همین دلیل سبکِ تصمیم‌گیری و عملیات پیرامون آن با تصمیم‌های لحظه‌ای و بدون پشوانه کارشناسی در تضاد است و موجب آسیب‌های جبران ناپذیر می‌شود. بدون شک هرگونه اقدام خلاف قانون در این بافت تاریخی باعث می‌شود که فرصت ثبت جهانی این اثر ارزشمند طبیعی و تاریخی برای مردم ایران از بین برود و عاملان آن باید در پیشگاه افکار عمومی پاسخگو باشند.