از آنجایی که مردم در گام نخست، توقع نظارت بر بازار را دارند به سراغ بازرس اتاق اصناف خراسان رضوی رفتیم تا از وضعیت نظارت بر بازار مطلع شویم. محسن صیادی در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: در بحث شب یلدا چهار صنف در اولویت بازدید قرار دارند که شامل اصناف آجیل و خشکبار، شیرینی، میوه و تره‌بار و مواد پروتئینی می‌شوند که از 15 آذر در نوبت‌های صبح و عصر این بازدید‌ها ادامه دارد. در این بازرسی‌ها تمرکز در درج قیمت بوده که واحد صنفی باید آن را رعایت کند.
وی درباره نوسان قیمت اقلام مورد نیاز ادامه می‌دهد: مرغ در دو ماه قبل به قیمت 100هزار تومان رسید اما در حال حاضر به دلیل جوجه‌ریزی‌ها در محدوده 80 هزار تومان است، به صورت کلی ثبات در قیمت‌ها وجود دارد.
قیمت گوشت قرمز در مشهد ارزان‌تر از کشور است
بر اساس گفته فعالان حوزه گوشت قرمز حدود 6 ماهی است که این بازار ثبات دارد و پیش‌بینی می‌شود برای شب یلدا هم این جریان ادامه داشته باشد.
رئیس اتحادیه گوشت دامی مشهد ضمن اشاره به تأمین گوشت مورد نیاز در بازار مشهد، عنوان می‌کند: مشکل خاصی در زمینه گوشت قرمز وجود ندارد و مرغ هم فراوان بوده و قیمت سقف آن در حدود 85 هزار تومان است. در حال حاضر چند مدل گوشت قرمز وجود دارد که شامل گوشت تنظیم بازار گرم و منجمد و گوشت قرمز آزاد می‌شود.
مهدی باقری خاطرنشان می‌کند: در حال حاضر گوشت تنظیم بازاری در حال توزیع بوده و گوشت تنظیم بازار گوسفندی منجمد چهار تیکه مصرف خانوار کیلویی 385 هزار تومان، قلوه‌گاه 275 هزار تومان، گوشت برزیلی گرم 299هزار تومان، گوشت گرم تنظیم بازار گوسفندی 465 هزار تومان است و گوشت آزاد ران گوسفندی در محدوده قیمتی 600هزار تومان و گوساله در حدود 530 هزار تومان قرار دارد.
به گفته وی علاوه بر ثبات 6 ماهه، قیمت گوشت قرمز در شهر مشهد نسبت به بقیه نقاط کشور ارزان‌تر است.
برف و سرما بر قیمت میوه شب چله اثر ندارد
رئیس اتحادیه بارفروشان مشهد نیز درباره قیمت میوه در شب چله تصریح می‌کند: قیمت میوه‌های شب یلدا نسبت به چند روز و چند هفته قبل پایین‌تر آمده و افزایش قیمت نداریم و به‌خاطر شب یلدا قیمت‌ها افزایشی نیست.
مهدی قنبری با اشاره به قیمت‌ها ادامه می‌دهد: هندوانه از 7 تا 16 هزار تومان، انار از 20 تا 45 هزار تومان، انگور از 20 تا 35 هزار تومان و سیب درختی از 25 هزار تومان شروع می‌شود و تا 50 هزار تومان است و یک خانواده چهار نفره برای چهار عدد انار، چهار عدد سیب، یک کیلو انگور و یک هندوانه حدود 250 هزار تومان هزینه می‌کند.
وی درباره سرما و اثر آن بر بازار می‌گوید: میوه‌هایی مانند سیب، انار و انگور در سردخانه‌ها هستند و بار بیرون نیست تا دچار سرمازدگی شود. پرتقال هم از شمال می‌آید که در این مسیر به دلیل سرما وقفه چند ساعته داشتیم که برطرف شد و برف و سرما هیچ تأثیری بر قیمت و یخ‌زدگی بارها نداشته است.
رئیس اتحادیه بارفروشان مشهد به تفاوت قیمت میوه‌ها در شب یلدای سال گذشته با امسال اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: در سال گذشته قیمت انار 35 تا 40هزار تومان بود که امسال هم در همین حد است و فقط انار درجه یک سردرخت گران‌تر خریده شده که 10هزار تومان گران‌تر است. سیب درختی نسبت به پارسال حدود 30 تا 40 درصد گران‌تر است اما هندوانه سال گذشته 24 هزار تومان بوده و امسال در محدوده قیمت 16 هزار تومان موجود است و باید گفت به طور کلی قیمت‌ها چندان نسبت به سال قبل تغییر نکرده است و به دلیل تنوع بالای قیمتی در هر میوه مردم می‌توانند خرید اقلام خود را داشته باشند و برای رفاه حال مردم روز جمعه میدان بار نوغان باز است.
تخمه‌ها، آجیل قیمت مناسب بازار
از جمله اقلام دورهمی‌های شب چله آجیل و خشکبار است که با توجه به افزایش قیمت آن، سال به سال در پذیرایی‌ها کمتر و کمتر دیده می‌شود. رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار مشهد بازار را سرشار از اقلام آجیل و خشکبار می‌داند و تصریح می‌کند: همه نوع اقلام آجیل و خشکبار در بازار موجود است و قیمت‌ها نسبت به سال گذشته چندان گران نشده و تنها گرانی تفاوت قیمت ارز است که با گرانی 40 درصدی قیمت دلار قیمت اقلام وارداتی و صادراتی در بازار افزایش پیدا کرده و آجیل و خشکبار نیز از این قاعده مستثنا نیست، در مجموع کشش بازار نسبت به سال قبل کم شده و فروش امسال از نظر وزنی کمتر بوده است.سیدجمال حسینی ادامه می‌دهد: برخلاف باور مردم که فکر می‌کنند آجیل گران است آجیل نسبت به کالاهای پذیرایی مشابه مثل میوه و شیرینی ارزان‌تر است یعنی اگر فردی 200هزار تومان آجیل بخرد و 200هزار تومان شیرینی یا میوه، ماندگاری و میزان مصرف آجیل در دفعات مختلف بصرفه‌تر است. آجیل‌های بسیاری داریم که در پایه 200 هزار تومان است که شامل مغزهای بادام زمینی و انواع تخمه‌های کدو و آفتابگردان می‌شود و برای پذیرایی بصرفه‌تر است.
کام تلخ شیرینی‌پزان در شب یلدا
هر بهانه‌ای برای دورهمی‌ها همراه با شادی است و شیرینی نشانه عینی هر جمع برای شادی است اما گویا امسال نه تنها کام شیرینی‌پزان در شب یلدا شیرین نمی‌شود بلکه با کمبود آرد و روغن، تعطیلی در انتظار این واحدهای تولیدی است.
نایب رئیس اتحادیه قنادان مشهد در این ارتباط می‌گوید: یک ماه است درگیر وضعیت روغن هستیم که به شرایط نابسامانی رسیده است. کارتن روغن که پیش‌تر 580 هزار تومان بوده به قیمت یک میلیون و 500 هزار تومان از طریق دلالان به دست واحدهای شیرینی‌پزی می‌رسد. حذف ارز نیمایی و به تفاهم نرسیدن سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان با کارخانجات تولیدی روغن از دلایل گرانی روغن به شمار می‌رود.
سیدمرتضی طباطبایی ادامه می‌دهد: واحدهای صنفی شیرینی که در حال حاضر اوج کارشان است روغن ندارند و در کنار این موضوع برای تأمین آرد هم مشکل داریم. اگر آرد در سامانه 680 هزار تومان باشد در حال حاضر در بازار یک میلیون و 200 تا 400 هزار تومان است و در سامانه هم که می‌خواهیم 680 تومان بخریم کارخانه این آرد را به ما تحویل نمی‌دهد و می‌گوید اگر آرد می‌خواهید باید مبلغی جدا از مبلغ سامانه به حساب شخصی واریز کنید و پس از آن می‌توانیم آرد مورد نظر را خریداری کنیم.
وی علت را وجود مشکلات میان کارخانه آرد، اداره غله و جهاد کشاورزی می‌داند و می‌گوید: این مشکلات در موضوع تأمین آرد شیرینی‌پزان تأثیر گذاشته و موجب شده وضعیت آرد نابسامان باشد. قیمت مواد وارداتی نظیر پودر نارگیل یا کاکائو با افزایش قیمت دلار روند صعودی داشته، به عنوان مثال پودر کاکائو که تا سه روز پیش کیسه‌ای 480 هزار تومان بود در حال حاضر به مرز کیسه‌ای 600 هزار تومان رسیده است.
نایب رئیس اتحادیه قنادان مشهد تشریح می‌کند: قیمت شیرینی از شب چله سال گذشته تا به امروز افزایش 120درصدی داشته و در مقابل این افزایش شاهد افزایش 300درصدی هزینه‌های سربار، مواد اولیه و حقوق و دستمزد بوده‌ایم اما ما توانسته‌ایم اقلام خود را 120 درصد گران کنیم چون بازار بیشتر از این کشش ندارد. افزایش قیمت شیرینی جز اینکه شیرینی را از سبد خانوار مردم حذف کند نتیجه‌ای ندارد و در حال حاضر شیرینی از کالاهای ضروری برای زندگی مردم نیست و کالای لوکس محسوب می‌شود که به واحدهای صنفی قنادی آسیب می‌زند، در کنار این موضوع آرد و روغن فشار زیای بر قنادان آورده و واحدهایی را در این زمینه به تعطیلی کشانده است.
یلدا بهانه دورهمی‌های خانوادگی است که با سنت‌های دینی هم همخوانی دارد اما به نظر می‌رسد چالش قیمت اقلام خوراکی طولانی‌ترین شب سال نه تنها این جمع‌ها را کوچک‌تر کرده بلکه این شادی‌های کوچک را هم تحت تأثیر قرار داده که به نظر می‌رسد انجام کارهای کارشناسی و جامعه‌شناسی بر تأثیرات قیمت‌ها بر چله سرما خالی از لطف نباشد.
خبرنگار: طاهره فجر داودلی