صاحب‌خبر - گروه اقتصادی: بررسی بازار آجیل شب یلدای 1403 نشان می‌دهد با وجود افزایش قابل توجه نرخ ارز، قیمت آجیل نسبت به سال گذشته تغییرات چندانی نداشته و حتی در برخی موارد کاهش نیز یافته است که این امر عمدتا به دلیل افزایش تولید برخی محصولات مانند پسته بوده است. با این حال، کاهش قدرت خرید مردم باعث شده تقاضا برای آجیل به میزان قابل توجهی کاهش یابد، هر چند دولت از روز گذشته واریز سود سهام عدالت را آغاز کرد تا به نوعی کمکی به خانواده‌ها برای گرم کردن محفل شب یلدای‌شان باشد. ارزیابی میدانی خبرنگار «وطن امروز» در این باره حکایت از این دارد که از نظر قیمتی شرایط پایداری در این بازار وجود دارد به طوری که جز فندق، قیمت اکثر آجیل‌ها نسبت به سال گذشته ثابت مانده است. البته دستفروش‌ها آجیل‌های ارزان‌قیمت نیز ارائه می‌کنند که بیشتر مربوط به سال‌های گذشته است. علیرضا ارزانی‌ممقانی، رئیس کارگروه آجیل و خشکبار اتاق اصناف ایران در گفت‌وگو با «وطن امروز» گفت: «مدت زمان مفید برای نگهداری آجیل 6 ماه تا یک سال است. این موضوع بستگی به این دارد که در چه محیطی نگهداری شود. اگر در یخچال گذاشته شود طول عمر بیشتری دارد. در حال حاضر آجیل‌های ارزان‌قیمتی که دستفروش‌ها عرضه می‌کنند عمدتا قدیمی و مربوط به سال‌های قبل است و گاهی برای بهتر شدن ظاهر، با رنگ غذا تغییر شکل پیدا می‌کنند. به همین دلیل مردم بهتر است از مکان‌های معتبر خرید کنند». در حال حاضر شاید تنها محصول یلدایی که به دلیل افزایش تولید نسبت به سال گذشته کاهش قیمت داشته، پسته است. به طور کلی بازار آجیل شب یلدای 1403 با چالش‌های متعددی روبه‌رو است؛ از یک سو، تولیدکنندگان با مشکل کاهش تقاضا مواجه هستند و از سوی دیگر، مصرف‌کنندگان با کاهش قدرت خرید روبه‌رو هستند. افزایش نرخ تورم و کاهش درآمد خانوارها، باعث کاهش قدرت خرید مردم شده است. از طرف دیگر تنوع بالای تنقلات موجود در بازار و رقابت شدید بین آنها، باعث شده از سهم آجیل در سبد خانوارها کاسته شود. به عبارت دیگر افرادی که توان خرید آجیل زیادی ندارند به سمت خرید تنقلات رفته‌اند. این در حالی است که برخی محصولات پرمصرف صیفی و زراعی مانند گوجه، پیاز و سیب‌زمینی نیز با افزایش قیمت مواجه شده‌اند که به گفته مسؤولان، این افزایش موقتی بوده و با عرضه محصولات جدید، قیمت آنها کاهش خواهد یافت. دلایل نوسانات قیمت صیفی‌جات، تغییرات فصلی و عرضه و تقاضا در بازار محصولات است که بر قیمت‌ها تاثیر گذاشته است. البته نوسانات نرخ ارز هم به طور مستقیم بر قیمت برخی محصولات وارداتی و همچنین محصولات وابسته به نهاده‌های وارداتی تاثیر می‌گذارد. به عبارت دیگر افزایش هزینه‌های تولید مانند دستمزد، انرژی و نهاده‌های کشاورزی نیز بر قیمت تمام‌شده محصولات تاثیرگذار است. * تفاوت قیمت در شمال و جنوب شهر به دلیل کیفیت میوه‌ها رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره آخرین وضعیت قیمت‌ها در میدان میوه و تر‌بار تهران، قیمت‌های مصوب و نظارت‌های یلدایی، توضیحاتی ارائه داد. اسدالله کارگر گفت: «نسبت به هفته گذشته، برخی محصولات میوه و تربار افزایش قیمت داشته‌اند که به‌طور میانگین تا ۲۵۰۰ تومان گران شده‌اند. مردم به‌دلیل نزدیک بودن یلدا به دنبال میوه‌های باکیفیت هستند که این کیفیت در قیمت‌ها تأثیرگذار است. با این حال، افزایش قیمت به دلیل تقاضا طبیعی است». وی افزود: «کیفیت میوه به معنای درشتی آن نیست و ویتامین در تمام میوه‌ها وجود دارد. مردم به میوه‌هایی که از نظر ظاهری بهتر باشند اقبال بیشتری دارند، در حالی که مصرف میوه‌های با کیفیت پایین‌تر هم مفید است. از طرف دیگر باید توجه داشت که سود مصوب برای خرده‌فروشان ۳۰ تا ۳۵ درصد است و نمی‌توان گفت تمام میوه‌فروشان در حال تخلف هستند. نرخ‌نامه ارائه شده بر اساس کشف قیمت و میانگین قیمت عمده‌فروشی است و برای مقایسه قیمت در خرده‌فروشی‌ها معیار دقیقی نیست». رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی گفت: «نرخ‌های متفاوتی برای میوه و سبزیجات در نقاط مختلف شهر وجود دارد اما سود مصوب در شمال و جنوب شهر یکی است. در واقع قیمت‌ها در نقاط مختلف شهر نباید تفاوت داشته باشد و تنها عامل تأثیرگذار بر قیمت، کیفیت و بسته‌بندی است». کارگر به جزئیات نرخ‌نامه اشاره کرد و گفت: «قیمت موز اکوادور بین ۷۵ تا ۸۴ هزار تومان، موز فیلیپین بین ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان و موز هندی بین ۶۰ تا ۷۳ هزار تومان است. نرخ هر کیلوگرم به بین ۲۰ تا ۶۰ هزار تومان، انار شیراز بین ۲۵ تا ۹۰ هزار تومان، انار دماوند بین ۴۰ تا ۱۲۰ هزار تومان، انار ساوه بین ۲۰ تا ۶۰ هزار تومان و انگور بی‌دانه سفید و قرمز بین ۶۰ تا ۱۰۰ هزار تومان تعیین شده است. باید توجه داشت که نرخ‌نامه بر اساس میانگین قیمت عمده‌فروشی تنظیم شده و تفاوت قیمت در نقاط مختلف شهر نباید وجود داشته باشد». وی در پایان تأکید کرد: «نظارت‌های لازم برای کنترل قیمت‌ها و جلوگیری از تخلفات انجام می‌شود و افزایش قیمت‌ها با توجه به افزایش تقاضا و کیفیت میوه‌ها طبیعی است. همچنین حسین اصغری، مدیرکل دفتر محصولات علوفه‌ای و جالیزی وزارت جهاد کشاورزی، در آستانه شب یلدا درباره وضعیت تولید و عرضه هندوانه یلدایی گفت: هندوانه به عنوان دومین میوه پرمصرف دنیا پس از موز، نقش مهمی در سبد غذایی مردم ایران دارد و یکی از بهترین میوه‌ها برای مصرف در جمع‌های خانوادگی یلدایی است». * کاهش صادرات هندوانه در سال جاری حسین اصغری، مدیرکل دفتر محصولات علوفه‌ای و جالیزی وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به شرایط اقلیمی مناسب کشور بیان کرد: «هر ساله هندوانه در پاییز و زمستان در مناطق جنوبی کشور، بویژه استان‌های هرمزگان و سیستان‌وبلوچستان، کشت و به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می‌شود. سال گذشته ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تن هندوانه در سطحی حدود ۷ هزار و ۸۰۰ هکتار کشت شده بود و ۳۸۳ هزار تن هندوانه کشت پاییزه در ایام یلدا به بازار عرضه شد». وی افزود: «میزان صادرات هندوانه تا پایان آبان‌ماه ۱۴۰۳ معادل ۵۹۸ هزار تن به ارزش ۱۴۸ میلیون دلار بود که نسبت به سال گذشته حدود ۳۶۰ هزار تن کاهش یافته است. با توجه به اهمیت آب، برنامه‌ای برای افزایش سطح و تولید هندوانه در کشور نداریم و به کشاورزان توصیه می‌شود الگوی کشت را رعایت و از افزایش سطح زیرکشت این محصول پرهیز کنند. با استفاده از روش‌های جدید کشت، مانند نشاکاری، مالچ و آبیاری نوین، عملکرد هندوانه کشور به بیش از ۴۱ تن خواهد رسید. بیشترین سهم تولید کشور در سال مربوط به استان‌های جنوبی در فصل‌های پاییز و زمستان است که از آب باران استفاده می‌شود. با بهره‌گیری از روش‌های جدید کشت و رعایت الگوی کشت، می‌توان به بهبود تولید و عرضه هندوانه بویژه در مناسبت‌هایی نظیر یلدا در کشور کمک کرد. به طور کلی بازار میوه و آجیل شب یلدای 1403 تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله نوسانات قیمت، تغییرات تقاضا و مشکلات صادرات قرار دارد. برای بهبود وضعیت این بازار، نیاز به همکاری همه‌جانبه تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و دولت است.∎​