به گزارش سرویس صنفی و آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ هر ساله پس از اعلام نتایج کنکور سراسری بحث عدالت آموزشی در کشور تحلیل و هرچند همچون رسمی هر ساله به وجود «بی‌عدالتی» ختم می‌شود اما بدلیل تاثیر آن در آینده ایران نباید ساده از کنار آن عبور کرد؛ حتی هفته گذشته رئیس جمهور از وضعیت آموزش و پرورش و نحوه برگزاری کنکور در کشور انتقاد کرد و بر لزوم اجرای عدالت آموزشی در اقصی نقاط کشور و رفع مشکلات آموزش و پرورش تأکید کرد و گفت: قابل قبول نیست کسی که پول و آشنا و امکان ندارد بچه او در مدرسه‌ای درس بخواند که ممکن است خوب آموزش نبیند. باید همه مدارس استاندارد قابل قبول داشته باشند. اینکه اکثر دانش‌آموزانی که به دانشگاه می‌روند از افراد و خانواده‌هایی باشند که به مدارس ویژه و خصوصی می‌روند به دور از عدالت است و باید اصلاح شود.
پزشکیان در همین رابطه به احتمال تغییر شرایط کنکور و طرح و بررسی آن در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی اشاره کرد و گفت که «این مساله را باید در شورای عالی انقلاب فرهنگی بررسی کنیم که آیا عادلانه است کسی که در روستا درس می خواند با کسی که در شمال تهران درس می‌خواند با هم رقابت کنند؟ بنابراین باید بازنگری اساسی در کنکور براساس عدالت انجام شود. باید معیاری بگذاریم که رقابت عادلانه شود. باید امکانات برای رقابت عادلانه باشد. باید کاری کنیم رقابت در شرایط برابر از نظر معلم، محیط و امکانات وجود داشته باشد.»
بسیاری از دانش‌آموزان شهرهای کوچک و روستاها به امکانات آموزشی دسترسی ندارند
خروجی کنکور ۱۴۰۳ ابهاماتی را در خصوص عدالت آموزشی کشور ایجاد کرده است که در این راستا حجت الله بنیادی کارشناس آموزش و پرورش در گفت‌وگو با ایسنا، با تاکید بر اینکه نظام آموزشی کشور ناعادلانه است به مقایسه عدالت آموزشی در شهرهای بزرگ و کوچک و روستاها پرداخت و با بیان اینکه با این مقایسه می‌توان به عمق ناعدالتی در نظام آموزشی کشور پی برد افزود: یکسری از سازمان‌های وابسته مانند کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سازمان دانش‌آموزی، اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان، موسسه منادی تربیت، موسسه برهان و اردوگاه‌های کشوری از بودجه آموزش و پرورش بهره می‌گیرند؛ بسیاری از دانش‌آموزان شهرهای کوچک و روستاها به هیچ عنوان به امکانات آموزشی دسترسی ندارند و حتی از کتابخانه‌هایی در حد یک رفع تکلیف هم برخوردار نیستند.
دکتر رضا محمدی با اشاره به شرایط و ضوابط آزمون سراسری سال ۱۴۰۴، تأکید کرد: هدف از تدوین ضوابط و شرایط آزمون سراسری ۱۴۰۴، مانند مقررات همه آزمون‌ها، تأمین عدالت آموزشی با رعایت حقوق عامه متقاضیان ورود به آموزش عالی، جلوگیری از اتلاف سرمایه‌ها و منابع آموزشی کشور و حفظ روند برنامه‌ریزی مؤسسات آموزشی است.
وی افزود: پذیرفته‌شدگان در آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ و قبل از آن در رشته‌های با آزمونِ دوره‌های غیر رایگان، به جز چهار رشته پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی و همچنین پذیرفته‌شدگان صرفاً با سوابق تحصیلی تمامی دوره‌ها در آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ و قبل از آن (به شرط نداشتن مشکل نظام وظیفه برای آقایان) و داشتن سایر شرایط و ضوابط مندرج در دفترچه راهنمای ثبت نام، می‌توانند بدون انصراف از تحصیل در آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ ثبت نام کنند.
مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی
محمدی درباره مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر عدم امکان شرکت پذیرفته‌شدگان دوره‌های رایگان سال ۱۴۰۳ در آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ گفت: طبق اطلاع‌رسانی کامل و به موقع مصوبه مذکور به متقاضیان، پذیرفته‌شدگان رشته‌های با آزمون دوره‌های آموزش رایگان، اعم از دوره‌های روزانه، محروم، بورسیه، فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی و همچنین پذیرفته‌شدگان چهار رشته پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی در تمام دوره‌ها اعم از رایگان و غیر رایگان در سال ۱۴۰۳، امکان شرکت در آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ را ندارند.
سرپرست سازمان سنجش آموزش کشور درباره اطلاع پذیرفته‌شدگان دوره‌های روزانه رایگان آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ از این مصوبه، گفت: علاوه بر اطلاع‌رسانی عمومی و مکرر درباره این مصوبه، این محدودیت در دفترچه انتخاب رشته آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ به صورت دقیق درج شده است.
وی گفت: ضمناً برای اطمینان از اطلاع رسانی، در مرحله انتخاب رشته، هر فرد در صورتی امکان انتخاب رشته را داشته، که آگاهی خود از این ضابطه (محدودیت شرکت در آزمون سال بعد) را تأیید کرده باشد. به عبارت دیگر قبل از تأیید نهایی انتخاب رشته، این موضوع مجدداً به متقاضی یادآوری شده است و بدون تأیید اطلاع از این مصوبه، امکان انتخاب رشته برای شرکت کنندگان آزمون سراسری سال گذشته میسر نبوده است.
محمدی درخصوص دلایل این مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز گفت: ظرفیت پذیرش در دوره‌های رایگان و همه دوره‌های چهار رشته پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی در دانشگاه‌های کشور محدود است و قبولی در این رشته‌ها و رها کردن آنها (به دلیل پذیرش در رشته جدید) به معنی خالی ماندن شمار قابل توجهی از ظرفیت آموزشی دوره‌های رایگان در هر سال است که باعث اختلال جدی در برنامه‌ریزی آموزشی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی خواهد شد.
وی افزود: از سوی دیگر قبولی در یک رشته و اِشغال یک صندلی دانشگاهی برای مدتی و رها کردن بی نتیجه آن، به معنی سوزاندن فرصت‌ها و تضییع حقوق متقاضیان علاقه‌مندی است که می‌توانستند در چنین رشته‌هایی با موفقیت پذیرش و فارغ التحصیل شوند. باید توجه داشت که انصراف از رشته قبولی به ویژه رشته‌های رایگان، به دلیل خالی ماندن ظرفیت‌های آموزشی، هدر دادن منابع ملی است و این خلاف عدالت آموزشی است.
تدوین ضوابط مربوطه
سرپرست سازمان سنجش آموزش کشور ضمن تشکر و قدردانی از اکثریت شرکت کنندگانی که ضوابط و مقررات آزمون‌ها را رعایت می‌کنند، تأکید کرد که همه ضوابط و مقررات، از جمله ضوابط آزمون سال ۱۴۰۴ با هدف تأمین حقوق عامه متقاضیان ورود به آموزش عالی تدوین شده است.
وی همچنین افزود: مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی از قوانین رسمی کشور است و همه ما، چه در جایگاه مجری در سازمان سنجش و چه به عنوان شرکت کننده در آزمون‌ها موظف به رعایت آنها هستیم.
محمدی افزود: رعایت و پایبندی به تمامی شرایط و ضوابط اعلامی در دفترچه‌های راهنما، از جمله محدودیت امکان ثبت‌نام مجدد پذیرفته‌شدگان دوره‌های رایگان و همه دوره‌های چهار رشته دکتری حرفه‌ای آزمون سال ۱۴۰۳، ضروری و غیر قابل تغییر است. کسانی که به ضوابط و مقررات بی توجه هستند و انتظاراتی فراتر از مقررات دارند، باید توجه کنند که خواسته آنها مساوی با ضایع کردن حقوق اکثریت شرکت کنندگانی است که قانون را رعایت کرده اند.
وی همچنین با اشاره به مشکلات آزمون سراسری سال گذشته خاطرنشان کرد: امکان ثبت نام مجدد پذیرفته‌شدگان آزمون سال ۱۴۰۲، در آزمون سال ۱۴۰۳، موجب اعتراض اکثریت شرکت کنندگان در این آزمون و در نهایت تمهیدات ویژه شورای عالی انقلاب فرهنگی علی‌رغم چالش‌های دانشگاه‌ها در تأمین منابع و امکانات برای پیش‌بینی سهمیه‌های اضافی و جلوگیری از تضییع حقوق شرکت کنندگان سال ۱۴۰۳ شد.
سرپرست سازمان سنجش آموزش کشور با بیان اینکه تاکنون بیش از ۳۰۵ هزار متقاضی در نوبت اول آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ ثبت نام کرده‌اند، تأکید کرد: متقاضیان شرکت در آزمون اختصاصی پذیرش دانشجو_معلم در رشته‌های دانشگاه‌های فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی، توجه داشته باشند که الزاماً باید در نوبت اول آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ ثبت نام کنند و در نوبت دوم آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ ثبت نام و پذیرش برای آزمون اختصاصی پذیرش دانشجو _ معلم در رشته‌های دانشگاه‌های مذکور انجام نخواهد شد.
گزارش از عرفان عباسی