گروه سیاسی:نماینده ایران در سازمان ملل در نشست شورای امنیت درباره «اجرای قطعنامه ۲۲۳۱» گفت: استفاده از اسنپ‌بک اقدامی تحریک‌آمیز است و با پاسخی قاطع و متناسب از سوی ایران مواجه خواهد شد.متن سخنرانی امیر سعید ایروانی نماینده کشورمان در سازمان ملل به شرح زیر است:
«از معاون دبیرکل، خانم دی‌کارلو، برای ارائه گزارششان تشکر می‌کنم. از آنجا که این آخرین گزارش مالت به‌عنوان تسهیلگر قطعنامه ۲۲۳۱ است، مایلم از تلاش‌های صادقانه سفیر فریزر و تیم ایشان طی دو سال گذشته قدردانی نمایم.
جمهوری اسلامی ایران گزارش دبیرکل (S/۲۰۲۴/۸۹۶) را مورد توجه قرار می‌دهد. در این گزارش، دبیرکل از تمامی طرف‌های برجام، از جمله ایالات متحده، خواسته است که به تعهدات خود در قبال راه‌حل دیپلماتیکی که با هدف احیای اهداف اصلی این توافق تدوین شده است، پایبند بمانند. وی همچنین بر لزوم اولویت‌بخشی به چندجانبه‌گرایی و دیپلماسی، اصولی که زمینه‌ساز پذیرش این توافق در سال ۲۰۱۵ شد، تأکید کرده است. جمهوری اسلامی ایران بر تعهد راسخ خود به این درخواست و پیگیری این اصول مشترک تأکید می‌ورزد.
سخنان نماینده اتحادیه اروپا را به‌دقت شنیدیم. متأسفانه، با وجود نقش اتحادیه اروپا به‌عنوان هماهنگ‌کننده برجام که باید بی‌طرف باشد، این اظهارات همچنان سیاسی، جانبدارانه و یک‌سویه بود.اتهامات بی‌اساس مطرح‌شده علیه ایران توسط ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه و آلمان نمی‌تواند واقعیت‌های موجود را تحریف کند یا قصور آنها در اجرای تعهداتشان ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ را توجیه نماید.
علت اصلی وضعیت کنونی انکارناپذیر است: خروج یک‌جانبه ایالات متحده از توافق، ترک تعهدات خود و بازگرداندن تمامی تحریم‌های لغوشده، در حالی که سه کشور اروپایی (تروئیکای اروپایی) نیز در عمل به تعهدات خود کوتاهی کردند.
ایران بار‌ها تأکید کرده است که اقدامات جبرانی آن کاملاً مطابق با حقوق مصرح در بند‌های ۲۶ و ۳۶ برجام بوده و در واکنش به خروج یک‌جانبه ایالات متحده و نقض تعهدات توسط تروئیکای اروپایی انجام شده تا تعادل تعهدات را بازگرداند.
بنابراین، ادعا‌های مربوط به عدم پایبندی ایران نه‌تن‌ها نادرست است، بلکه بر تفسیر‌های خودسرانه و گمراه‌کننده از برجام استوار است. این ادعا‌ها با هدف انحراف توجه از تخلفات مداوم تروئیکای اروپایی، از جمله خودداری آنها از اجرای تعهدات خود در روز انتقال، بازاعمال تحریم‌های لغوشده و اتخاذ تدابیر محدودکننده جدید در نقض آشکار برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ مطرح می‌شوند.
همکاران ارجمند
برنامه هسته‌ای ایران همواره کاملاً صلح‌آمیز بوده و تحت دقیق‌ترین نظام نظارتی تاریخ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فعالیت کرده است. ادعا‌های مربوط به تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای بی‌اساس و تحریک‌آمیز هستند. ایران همچنان متعهد به معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و حق مسلم خود برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای است و هرگز از حقوق مشروع خود تحت این معاهده چشم‌پوشی نخواهد کرد.
علیرغم اتهامات بی‌اساس و پیگیری قطعنامه‌ای با انگیزه‌های سیاسی از سوی تروئیکای اروپایی و ایالات متحده، ایران متعهد به ادامه همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطابق با تعهدات خود است. صدور قطعنامه توبیخی علیه ایران در نشست اخیر شورای حکام آژانس، علیرغم سفر سازنده و موفق مدیرکل آژانس به تهران در ماه نوامبر، نشان می‌دهد که تروئیکای اروپایی و ایالات متحده با هدف تضعیف دیپلماسی، اعتماد و اصول ضروری برای تعامل سازنده، به دنبال پیشبرد یک دستور کار سیاسی هستند.
ایران هرگونه تهدید مربوط به استفاده از سازوکار موسوم به «اسنپ‌بک» توسط تروئیکای اروپایی را قویاً رد می‌کند. بگذارید یک بار برای همیشه روشن کنیم: سازوکار موسوم به «اسنپ‌بک» ابزاری در دستان شما نیست که بتوانید از آن برای تهدید ایران سوءاستفاده کنید. ایران به‌صراحت اعلام کرده است که چنین اقدام تحریک‌آمیزی با پاسخی قاطع و متناسب مواجه خواهد شد. این موضع به‌طور مشخص در نامه رئیس‌جمهور وقت ایران به سران تروئیکای اروپایی در تاریخ ۸ می ۲۰۱۹ اعلام شده بود. فعال‌سازی سازوکار موسوم به اسنپ‌بک برای «باز اعمال مفاد قطعنامه‌های لغو شده» بحرانی بزرگ ایجاد خواهد کرد که به نفع هیچ طرفی نخواهد بود.
ایران همواره با حسن نیت برای حفظ فضای احیای برجام عمل کرده است، حتی پس از خروج ایالات متحده و اصرار تروئیکای اروپایی بر نقض تعهدات خود.ایران در مذاکرات وین با حسن نیت و انعطاف حداکثری مشارکت کرد تا به توافقی متوازن و متقابلاً سودمند دست یابد. متأسفانه، خواسته‌های غیرواقع‌بینانه تروئیکای اروپایی و ایالات متحده، فقدان اراده سیاسی، ملاحظات داخلی آنها و تلاش برای پیوند دادن مذاکرات به موضوعات غیرمرتبط، در نهایت تلاش‌ها برای احیای توافق را ناکام گذاشت. مقصر دانستن ایران در شکست این مذاکرات، هم ناعادلانه و هم از نظر واقعیت‌های موجود نادرست است.
ایران همچنین تلاش‌ها برای مرتبط ساختن تعهدات ایران در برجام با موضوعات منطقه‌ای یا ژئوپلیتیکی غیرمرتبط را رد می‌کند. ادعا‌های مربوط به انتقال ادعایی تسلیحات ایران به روسیه برای استفاده در درگیری اوکراین کاملاً بی‌اساس و دارای انگیزه‌های سیاسی است. به همین ترتیب، اتهامات مطرح‌شده علیه برنامه موشکی ایران، که خارج از حیطه قطعنامه ۲۲۳۱ قرار دارد، بی‌ربط و فاقد هرگونه مبنای واقعی است.
به‌جای منحرف کردن توجهات به تهدیدات ساختگی، ایالات متحده، فرانسه و بریتانیا، به‌عنوان اعضای دائم شورای امنیت، باید به این شورا اجازه دهند تا به مسئولیت خود عمل کرده و به ریشه‌های واقعی ناامنی و بی‌ثباتی در منطقه ما بپردازد و با آنها مقابله کند: زرادخانه غیرقانونی سلاح‌های هسته‌ای رژیم اسرائیل، دهه‌ها تجاوزگری و اشغالگری آن و کمپین مداوم ارتکاب جنایات جنگی نظام‌مند، جنایات علیه بشریت و اقدامات نسل‌کشی علیه مردم فلسطین در غزه. علاوه بر این، تجاوزگری بی‌وقفه و جنایات هولناک اسرائیل علیه سوریه و لبنان بار دیگر نقش این رژیم را به‌عنوان عامل اصلی خشونت و بی‌ثباتی در منطقه برجسته می‌کند.
همدستی ایالات متحده به همین اندازه مخرب است که حمایت‌های نظامی، مالی و سیاسی بی‌دریغ آن زمینه‌ساز ارتکاب جنایات رژیم اسرائیل در منطقه شده است. این دورویی آشکار نه‌تن‌ها رژیم اسرائیل را در ارتکاب جنایات خود وقیح‌تر می‌کند، بلکه صلح منطقه‌ای، حقوق بین‌الملل و اصولی را که این شورا موظف به پاسداری از آنهاست به‌شدت تضعیف می‌کند.
همکاران گرامی
ایران بر تعهد پایدار خود به دیپلماسی و گفتگو به‌عنوان تنها مسیر ممکن برای پیشبرد این موضوع تأکید دارد. در فضایی مبتنی بر تعامل سازنده، هیئت ایرانی دور‌های مفصلی از گفتگو‌ها را با تروئیکای اروپایی و اتحادیه اروپا در حاشیه هفتاد و نهمین مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک و سپس در تاریخ ۲۸ و ۲۹ نوامبر در ژنو برگزار کرد. هدف این مذاکرات تبادل دیدگاه‌ها در خصوص وضعیت کنونی و بررسی چشم‌انداز ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای بود. ایران در این گفتگو‌ها جدیت و صداقت خود را نشان داده و انتظار دارد طرف‌های مقابل نیز همین رویکرد را اتخاذ کنند. در ژنو توافق شد که تعاملات در هفته‌های آتی ادامه یابد تا شرایط مساعد برای مذاکرات معنادار فراهم گردد.
اعضای ارجمند شورا
دیپلماسی معنادار مستلزم احترام متقابل، اصل عمل متقابل و تعهدی پایدار به حقوق بین‌الملل است.تروئیکای اروپایی و ایالات متحده باید رویکرد‌های تقابلی را کنار گذاشته و تعهد واقعی خود را به دیپلماسی نشان دهند.
مسیر پیشِ رو در تعامل مسئولانه و سازنده نهفته است، نه در تهدید، اجبار و فشار. تجربه گذشته نشان داده است که تهدید و فشار علیه ایران بی‌اثر بوده و تنها اعتماد را تضعیف کرده و تلاش‌های آتی را پیچیده‌تر می‌سازد.
ما قویاً معتقدیم که برجام همچنان چارچوبی مستحکم و کارآمد برای حل بحران‌های غیرضروری و ساختگی پیرامون برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران است. ایران آماده مشارکت معنادار است، مشروط بر آنکه دیگر طرف‌ها اراده سیاسی واقعی نشان داده و به حقوق بین‌الملل پایبند باشند.
∎
«از معاون دبیرکل، خانم دی‌کارلو، برای ارائه گزارششان تشکر می‌کنم. از آنجا که این آخرین گزارش مالت به‌عنوان تسهیلگر قطعنامه ۲۲۳۱ است، مایلم از تلاش‌های صادقانه سفیر فریزر و تیم ایشان طی دو سال گذشته قدردانی نمایم.
جمهوری اسلامی ایران گزارش دبیرکل (S/۲۰۲۴/۸۹۶) را مورد توجه قرار می‌دهد. در این گزارش، دبیرکل از تمامی طرف‌های برجام، از جمله ایالات متحده، خواسته است که به تعهدات خود در قبال راه‌حل دیپلماتیکی که با هدف احیای اهداف اصلی این توافق تدوین شده است، پایبند بمانند. وی همچنین بر لزوم اولویت‌بخشی به چندجانبه‌گرایی و دیپلماسی، اصولی که زمینه‌ساز پذیرش این توافق در سال ۲۰۱۵ شد، تأکید کرده است. جمهوری اسلامی ایران بر تعهد راسخ خود به این درخواست و پیگیری این اصول مشترک تأکید می‌ورزد.
سخنان نماینده اتحادیه اروپا را به‌دقت شنیدیم. متأسفانه، با وجود نقش اتحادیه اروپا به‌عنوان هماهنگ‌کننده برجام که باید بی‌طرف باشد، این اظهارات همچنان سیاسی، جانبدارانه و یک‌سویه بود.اتهامات بی‌اساس مطرح‌شده علیه ایران توسط ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه و آلمان نمی‌تواند واقعیت‌های موجود را تحریف کند یا قصور آنها در اجرای تعهداتشان ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ را توجیه نماید.
علت اصلی وضعیت کنونی انکارناپذیر است: خروج یک‌جانبه ایالات متحده از توافق، ترک تعهدات خود و بازگرداندن تمامی تحریم‌های لغوشده، در حالی که سه کشور اروپایی (تروئیکای اروپایی) نیز در عمل به تعهدات خود کوتاهی کردند.
ایران بار‌ها تأکید کرده است که اقدامات جبرانی آن کاملاً مطابق با حقوق مصرح در بند‌های ۲۶ و ۳۶ برجام بوده و در واکنش به خروج یک‌جانبه ایالات متحده و نقض تعهدات توسط تروئیکای اروپایی انجام شده تا تعادل تعهدات را بازگرداند.
بنابراین، ادعا‌های مربوط به عدم پایبندی ایران نه‌تن‌ها نادرست است، بلکه بر تفسیر‌های خودسرانه و گمراه‌کننده از برجام استوار است. این ادعا‌ها با هدف انحراف توجه از تخلفات مداوم تروئیکای اروپایی، از جمله خودداری آنها از اجرای تعهدات خود در روز انتقال، بازاعمال تحریم‌های لغوشده و اتخاذ تدابیر محدودکننده جدید در نقض آشکار برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ مطرح می‌شوند.
همکاران ارجمند
برنامه هسته‌ای ایران همواره کاملاً صلح‌آمیز بوده و تحت دقیق‌ترین نظام نظارتی تاریخ آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فعالیت کرده است. ادعا‌های مربوط به تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای بی‌اساس و تحریک‌آمیز هستند. ایران همچنان متعهد به معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و حق مسلم خود برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای است و هرگز از حقوق مشروع خود تحت این معاهده چشم‌پوشی نخواهد کرد.
علیرغم اتهامات بی‌اساس و پیگیری قطعنامه‌ای با انگیزه‌های سیاسی از سوی تروئیکای اروپایی و ایالات متحده، ایران متعهد به ادامه همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مطابق با تعهدات خود است. صدور قطعنامه توبیخی علیه ایران در نشست اخیر شورای حکام آژانس، علیرغم سفر سازنده و موفق مدیرکل آژانس به تهران در ماه نوامبر، نشان می‌دهد که تروئیکای اروپایی و ایالات متحده با هدف تضعیف دیپلماسی، اعتماد و اصول ضروری برای تعامل سازنده، به دنبال پیشبرد یک دستور کار سیاسی هستند.
ایران هرگونه تهدید مربوط به استفاده از سازوکار موسوم به «اسنپ‌بک» توسط تروئیکای اروپایی را قویاً رد می‌کند. بگذارید یک بار برای همیشه روشن کنیم: سازوکار موسوم به «اسنپ‌بک» ابزاری در دستان شما نیست که بتوانید از آن برای تهدید ایران سوءاستفاده کنید. ایران به‌صراحت اعلام کرده است که چنین اقدام تحریک‌آمیزی با پاسخی قاطع و متناسب مواجه خواهد شد. این موضع به‌طور مشخص در نامه رئیس‌جمهور وقت ایران به سران تروئیکای اروپایی در تاریخ ۸ می ۲۰۱۹ اعلام شده بود. فعال‌سازی سازوکار موسوم به اسنپ‌بک برای «باز اعمال مفاد قطعنامه‌های لغو شده» بحرانی بزرگ ایجاد خواهد کرد که به نفع هیچ طرفی نخواهد بود.
ایران همواره با حسن نیت برای حفظ فضای احیای برجام عمل کرده است، حتی پس از خروج ایالات متحده و اصرار تروئیکای اروپایی بر نقض تعهدات خود.ایران در مذاکرات وین با حسن نیت و انعطاف حداکثری مشارکت کرد تا به توافقی متوازن و متقابلاً سودمند دست یابد. متأسفانه، خواسته‌های غیرواقع‌بینانه تروئیکای اروپایی و ایالات متحده، فقدان اراده سیاسی، ملاحظات داخلی آنها و تلاش برای پیوند دادن مذاکرات به موضوعات غیرمرتبط، در نهایت تلاش‌ها برای احیای توافق را ناکام گذاشت. مقصر دانستن ایران در شکست این مذاکرات، هم ناعادلانه و هم از نظر واقعیت‌های موجود نادرست است.
ایران همچنین تلاش‌ها برای مرتبط ساختن تعهدات ایران در برجام با موضوعات منطقه‌ای یا ژئوپلیتیکی غیرمرتبط را رد می‌کند. ادعا‌های مربوط به انتقال ادعایی تسلیحات ایران به روسیه برای استفاده در درگیری اوکراین کاملاً بی‌اساس و دارای انگیزه‌های سیاسی است. به همین ترتیب، اتهامات مطرح‌شده علیه برنامه موشکی ایران، که خارج از حیطه قطعنامه ۲۲۳۱ قرار دارد، بی‌ربط و فاقد هرگونه مبنای واقعی است.
به‌جای منحرف کردن توجهات به تهدیدات ساختگی، ایالات متحده، فرانسه و بریتانیا، به‌عنوان اعضای دائم شورای امنیت، باید به این شورا اجازه دهند تا به مسئولیت خود عمل کرده و به ریشه‌های واقعی ناامنی و بی‌ثباتی در منطقه ما بپردازد و با آنها مقابله کند: زرادخانه غیرقانونی سلاح‌های هسته‌ای رژیم اسرائیل، دهه‌ها تجاوزگری و اشغالگری آن و کمپین مداوم ارتکاب جنایات جنگی نظام‌مند، جنایات علیه بشریت و اقدامات نسل‌کشی علیه مردم فلسطین در غزه. علاوه بر این، تجاوزگری بی‌وقفه و جنایات هولناک اسرائیل علیه سوریه و لبنان بار دیگر نقش این رژیم را به‌عنوان عامل اصلی خشونت و بی‌ثباتی در منطقه برجسته می‌کند.
همدستی ایالات متحده به همین اندازه مخرب است که حمایت‌های نظامی، مالی و سیاسی بی‌دریغ آن زمینه‌ساز ارتکاب جنایات رژیم اسرائیل در منطقه شده است. این دورویی آشکار نه‌تن‌ها رژیم اسرائیل را در ارتکاب جنایات خود وقیح‌تر می‌کند، بلکه صلح منطقه‌ای، حقوق بین‌الملل و اصولی را که این شورا موظف به پاسداری از آنهاست به‌شدت تضعیف می‌کند.
همکاران گرامی
ایران بر تعهد پایدار خود به دیپلماسی و گفتگو به‌عنوان تنها مسیر ممکن برای پیشبرد این موضوع تأکید دارد. در فضایی مبتنی بر تعامل سازنده، هیئت ایرانی دور‌های مفصلی از گفتگو‌ها را با تروئیکای اروپایی و اتحادیه اروپا در حاشیه هفتاد و نهمین مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک و سپس در تاریخ ۲۸ و ۲۹ نوامبر در ژنو برگزار کرد. هدف این مذاکرات تبادل دیدگاه‌ها در خصوص وضعیت کنونی و بررسی چشم‌انداز ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای بود. ایران در این گفتگو‌ها جدیت و صداقت خود را نشان داده و انتظار دارد طرف‌های مقابل نیز همین رویکرد را اتخاذ کنند. در ژنو توافق شد که تعاملات در هفته‌های آتی ادامه یابد تا شرایط مساعد برای مذاکرات معنادار فراهم گردد.
اعضای ارجمند شورا
دیپلماسی معنادار مستلزم احترام متقابل، اصل عمل متقابل و تعهدی پایدار به حقوق بین‌الملل است.تروئیکای اروپایی و ایالات متحده باید رویکرد‌های تقابلی را کنار گذاشته و تعهد واقعی خود را به دیپلماسی نشان دهند.
مسیر پیشِ رو در تعامل مسئولانه و سازنده نهفته است، نه در تهدید، اجبار و فشار. تجربه گذشته نشان داده است که تهدید و فشار علیه ایران بی‌اثر بوده و تنها اعتماد را تضعیف کرده و تلاش‌های آتی را پیچیده‌تر می‌سازد.
ما قویاً معتقدیم که برجام همچنان چارچوبی مستحکم و کارآمد برای حل بحران‌های غیرضروری و ساختگی پیرامون برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران است. ایران آماده مشارکت معنادار است، مشروط بر آنکه دیگر طرف‌ها اراده سیاسی واقعی نشان داده و به حقوق بین‌الملل پایبند باشند.