جوئل اس. میگدال (Joel S. Migdal)، استاد مطالعات بین‌المللی در دانشکده مطالعات بین‌المللی دانشگاه واشنگتن و عضو انجمن علوم سیاسی آمریکا و رئیس پیشین انجمن مطالعات اسرائیل در گفت‌وگو با ایلنا، ارزیابی خود از تحولات سوریه را تشریح کرد.
هیئت تحریرالشام تلاش می‌کند خود را گروهی میانه‌رو نشان دهد
وی درباره ارزیابی خود از آینده هیئت تحریر الشام (HTS) و نقش آن در سوریه گفت: با حمایت ترکیه، هیئت تحریر الشام احتمالاً در آینده نزدیک همچنان یک بازیگر مهم در سوریه باقی خواهد ماند. اما مسئله اصلی این است که آیا این گروه می‌تواند حکمرانی یکپارچه‌ای بر کل سوریه ایجاد کند یا خیر.
این استاد مطالعات بین‌المللی در خصوص چشم‌انداز روابط این گروه با بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی و احتمال مشارکت هیئت تحریرالشام در فرآیندهای سیاسی داخلی یا منطقه‌ای عنوان کرد: هیئت تحریرالشام تلاش می‌کند خود را به عنوان گروهی میانه‌رو و پذیرا برای سایر بازیگران داخلی و بین‌المللی، از جمله اسرائیل، نشان دهد. با این حال، آزمون اصلی زمانی خواهد بود که این گروه بخواهد درباره روابطش با دیگر گروه‌های قومی و مذهبی سوریه تصمیم بگیرد.
وی افزود: جامعه بین‌المللی، به‌ویژه آمریکا و اتحادیه اروپا، بر اساس نحوه تعامل هیئت تحریرالشام با گروه‌های داخلی، روابط خود با این گروه را تنظیم خواهند کرد.
انفعال روسیه در سوریه بیشتر به دلیل درگیری‌ها در اوکراین بود
میگدال در پاسخ به این سوال که آیا هیئت تحریرالشام در آینده نزدیک می‌تواند وارد یک فرآیند سیاسی منطقه‌ای شود، گفت: بعید است که آنها در آینده نزدیک وارد یک فرآیند سیاسی منطقه‌ای شوند. این گروه باید ابتدا مسائل داخلی خود و روابطش با بازیگرانی مانند ایران، اسرائیل و لبنان را حل کند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا انفعال روسیه در تحولات سوریه ناشی از بحران‌های داخلی و سیاست‌های جهانی آن بود یا یک تاکتیک استراتژیک برای کاهش تنش‌ها با غرب، خاطرنشان کرد: انفعال روسیه بیشتر به دلیل درگیری‌های این کشور در اوکراین بود و نه تلاش برای کاهش تنش‌ها با غرب.
احتمال بروز تنش میان ترکیه و هیئت تحریرالشام بر سر مسئله کردها
این استاد مطالعات بین‌المللی با اشاره به نقش کشورهایی مانند روسیه، ایران، ترکیه و آمریکا در شکل‌دهی آینده سوریه گفت: در حال حاضر، به نظر می‌رسد ترکیه مهم‌ترین نقش را در تحولات سوریه ایفا خواهد کرد. ایران تلاش خواهد کرد نقش خود را بازسازی کند، اما این تلاش‌ها احتمالاً با موفقیت چندانی همراه نخواهد بود.
میگدال در مورد کنترل ترکیه روی هیات حاکم بر سوریه و چالش‌های آن عنوان کرد: ترکیه نمی‌تواند کنترل کاملی بر هیئت تحریرالشام داشته باشد، اما نفوذ زیادی روی آن خواهد داشت. در آینده ممکن است بر سر مسئله کردها، تنش‌هایی میان ترکیه و این گروه به وجود بیاید. ترکیه سیاستی سخت‌گیرانه‌ای علیه کردها دارد، اما هیئت تحریرالشام ممکن است تلاش کند تا کردها را وارد یک ائتلاف ملی کند.
وی در پاسخ به اینکه آیا هیئت تحریرالشام به تعامل با کردها و اقلیت‌ها باور دارد و آیا کردهای سوریه سهمی در آینده سوریه خواهند داشت، گفت: به نظر می‌رسد هیئت تحریرالشام در حال حاضر با گروه‌های مختلف سوریه، از جمله کردها، تعامل دارد. با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا این گروه‌ها به یک ائتلاف ملی بزرگ‌تر خواهند پیوست یا خیر. هیئت تحریرالشام بین تمایلات مذهبی افراط‌گرایانه خود و تمایل به ایجاد یک ائتلاف ملی که شامل غیرمسلمانان سنی هم باشد، گرفتار شده است.
ایران باید روابط خود را با گروه حاکم در سوریه بهبود بخشد
این استاد مطالعات بی‌المللی درباره ارزیابی خود از روابط ایران با هیئت تحریرالشام گفت: ایران، به دلیل تضعیف حزب‌الله و حماس در جنگ‌هایشان با اسرائیل و کاهش نسبی نفوذش در سوریه، دچار ضعف شده است. ایران برای حفظ منافع خود، باید در سیاست‌هایش بازنگری کند و روابط خود را با گروه حاکم در سوریه بهبود بخشد، هرچند این کار آسان نخواهد بود.
بعید است سوریه به سمت دموکراسی و ثبات حرکت کند
وی در مورد اینکه آیا سوریه می‌تواند به سمت دموکراسی و ثبات حرکت کند یا همچنان درگیر بحران و بی‌ثباتی خواهد ماند، تاکید کرد: بعید است سوریه به سمت دموکراسی و ثبات حرکت کند. آینده سوریه احتمالاً مشابه دوران پیش از سال ۱۹۷۰ خواهد بود، یعنی درگیری میان جناح‌های مختلف برای تسلط بر قدرت و ادامه جنگ داخلی.
اسرائیل از تشکیل یک نظام اسلامی در سوریه نگران است
تخریب ۸۰ درصد تسلیحات ارتش سوریه توسط اسرائیل
میگدال درباره برآورد خود از روابط اسرائیل با هیئت تحریرالشام در آینده گفت: هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که اسرائیل از هیئت تحریرالشام حمایت کرده باشد. در واقع، اسرائیل از تشکیل یک نظام اسلامی در سوریه نگران است. با توجه به تخریب ۸۰ درصد تسلیحات ارتش سوریه توسط اسرائیل، بعید به نظر می‌رسد که آنها بتوانند با گروه‌هایی مانند هیئت تحریرالشام همکاری مؤثری داشته باشد. تنها استثنا ممکن است کردهای سوریه باشند، اما با توجه به درگیری اسرائیل با دیگر بحران‌ها، حتی این همکاری هم دور از انتظار است.
بحران ملی‌گرایی در سوریه
احتمال تجزیه سوریه وجود دارد
وی با بیان اینکه اسرائیل خواهان سوریه‌ای ناپایدار نیست، گفت: با این حال، به دلیل درگیری‌های داخلی میان گروه‌های مختلف، احتمال تجزیه سوریه وجود دارد.
در حال حاضر احساس ملی‌گرایی قدرتمندی در سوریه وجود ندارد که بتواند مانع این تجزیه شود.
چشم‌انداز امیدوارکننده و روشنی برای سوریه وجود ندارد
این استاد مطالعات بین‌المللی در مورد اینکه آیا سناریوی مشخصی برای آینده سوریه وجود دارد که این کشور را به سمت یک مدل سیاسی جدید هدایت کند، گفت: خیر، آینده سوریه مبهم است و در حال حاضر به هیچ وجه چشم‌انداز امیدوارکننده و روشنی برای سوریه وجود ندارد.