حسین نادریمنش رئیس پارک علم و فناوری در گفت وگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو گفت: پارک تربیت مدرس یکی از سه پارک برتر دانشگاهی کشور است و بدون شک یکی از موفقترین پارکهای فناوری در سطح ملی محسوب میشود. این پارک، اولین پارک دانشگاهی است که موفق به دریافت مجوز گرید ۲ (گروه در حال توسعه) از شورای عالی گسترش وزارت علوم شد. در حال حاضر، بیش از ۲۱۰ محصول در وبسایت پارک و تحت جریان اقتصادی نوین وزارت علوم ثبت شدهاند. پارک ما از نظر تعداد شرکتهای مستقر در گروه «آ» و «آلیا» قرار دارد و میزبان نزدیک به ۲۰۰ شرکت است که ۱۸۰ شرکت بهطور رسمی مستقر هستند.
وی افزود: در این شرکتها بیش از ۲۰۰۰ نیروی متخصص با مدارک کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری مشغول به فعالیتاند. این آمار نشاندهنده رشد چشمگیر نیروی انسانی متخصص در این حوزه است. بر اساس اظهارنامههای مالیاتی شرکتها، گردش مالی پارک در سال گذشته بیش از ۲.۶ هزار میلیارد تومان (همت) بوده است که این میزان، علاوه بر ایجاد اشتغال قابلتوجه، تأثیر مثبتی در اقتصاد کشور داشته است.
نادریمنش در ادامه خاطرنشان کرد: پارکهای دانشگاهی نقشی کلیدی در توسعه کشور دارند و میتوانند در مسیر دانشگاههای نسل چهارم و گام دوم انقلاب، به خلق سرمایه و اشتغال دانشبنیان کمک کنند. با این حال، نیاز به حمایتهای جدیتری از سوی دولت چهاردهم، معاونت علمی ریاستجمهوری، صندوق نوآوری و شکوفایی، و همچنین بخش خصوصی وجود دارد.
وی در خصوص مشکلات و محدودیتها گفت: یکی از مشکلات اصلی پارک طی سه سال گذشته، کمبود فضای فیزیکی برای پذیرش شرکتها بوده است. از ۶۰۰ درخواست ثبتشده، ۳۵۰ درخواست تکمیل شده و تنها ۱۳۰ مورد تأیید شدهاند. این به این دلیل است که فضای جدیدی برای استقرار شرکتها نداریم و مجبور هستیم شرکتهای قدیمیتر را جایگزین کنیم. پارکها از نظر قانونی حق ساختوساز ندارند و بودجه کافی برای ایجاد زیرساختهای جدید نیز تخصیص داده نمیشود. بهطور مثال، بودجه کل پارکهای کشور (دانشگاهی و استانی) در سال گذشته تنها ۶۰۰ میلیارد تومان بوده است که حتی کمتر از یکچهارم بودجه یک دانشگاه بزرگ کشور است.
رئیس پارک علم و فناوری تربیت مدرس افزود: ما در حال حاضر بیش از ۱۰ هزار دانشجوی کارشناسی ارشد و دکتری و حدود ۸۰۰ عضو هیئت علمی در اختیار داریم، اما تنها ۱۰ درصد این افراد درگیر فعالیتهای پارک هستند. هدف ما این است که این درصد طی دو تا سه سال آینده به ۲۵ درصد افزایش یابد. اگر این هدف محقق شود، به سه برابر فضای فعلی نیاز خواهیم داشت.
نادریمنش در ادامه گفت: برای رفع این مشکل، تلاش زیادی برای درگیر کردن بخش خصوصی انجام دادهایم. در حال حاضر در دو سایت اصلی پارک، یعنی سایت بلوار پژوهش در غرب تهران و سایت بابایی در شرق تهران، مقدمات لازم برای سرمایهگذاری فراهم شده است و سرمایهگذاران نیز آمادگی خود را اعلام کردهاند.
وی خاطرنشان کرد: در نمایشگاه اخیر، با وجود محدودیت فضا، ۱۵ شرکت را معرفی کردیم که بخش عمده آنها در حوزه هوش مصنوعی، سلامت و صنایع غذایی فعالیت دارند. هدف ما این است که تفاهمنامههایی میان شرکتها و سرمایهگذاران امضا شود و از فردا، صندوق پژوهش و فناوری مدرس نیز برای سرمایهگذاری در این حوزهها فعالیت خواهد داشت.
نادریمنش گفت: هفته پژوهش، ویترین توانمندیهای کشور در حوزههای مختلف دانشبنیان است. امید داریم که با توسعه این پارکها، بتوانیم سهم ۱۰ درصدی از تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور را از طریق شرکتهای دانشبنیان محقق کنیم. پارکهای دانشگاهی و استانی از مهمترین ابزارهای دستیابی به این هدف هستند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: بر اساس اساسنامه، حداقل ۵۰ درصد ظرفیت پارک به شرکتهای وابسته به دانشگاه تعلق میگیرد. با این حال، پذیرای شرکتهای بیرون از دانشگاه نیز هستیم. در حال حاضر بیش از ۶۵ شرکت دانشبنیان در پارک مستقر هستند که همگی فناور و نوآورند. به دلیل خلاقیت و پویایی محیط پارک، حتی از سایر دانشگاهها و مراکز پژوهشی نیز تقاضاهای زیادی برای استقرار در این محیط داریم.
نادریمنش در رابطه با زیر ساخت های پارک علم و فناوری افزود: بهطور کلی، برای رفع نیازهای زیرساختی پارک، علاوه بر حمایتهای دولتی، سرمایهگذاری بخش خصوصی و اجرای قوانینی نظیر قانون جهش تولید بسیار ضروری است؛ پارک تربیت مدرس تاکنون بیش از ۷۲۰۰ مترمربع فضای فعالیت ایجاد کرده که در آن شرکتهای دانشبنیان مستقر هستند و به تولید و تجاریسازی محصولات فناورانه میپردازند. تعداد محصولات تجاریسازیشده پارک و فناوری تربیت مدرس، که در وبسایت وزارت عتف (علوم، تحقیقات و فناوری) به ثبت رسیدهاند، بیش از ۲۱۰ محصول است. این آمار باعث شده که پارک تربیت مدرس در میان پارکهای دانشگاهی کشور در رتبه اول قرار بگیرد. البته این تعداد محصولات تنها مربوط به موارد ثبتشده است و به احتمال زیاد تعداد واقعی محصولات، بهویژه آنهایی که خارج از وبسایت تجاری شدهاند، بیشتر است.
وی درباره وضعیت تجاریسازی و گردش مالی گفت: محصولات ثبتشده برای فروش و ورود به بازار ارائه شدهاند. بر اساس گزارشهای مالیاتی سال ۱۴۰۲، گردش مالی شرکتهای مستقر در پارک حدود ۲۷۰۰ میلیارد تومان بوده است. البته تنها درصد کمی از این مبلغ (بین ۲ تا ۴ درصد) به خود پارک بازمیگردد. این موضوع نشان میدهد که خلق سرمایه از طریق پارک برای اقتصاد کشور بسیار مفید بوده، اما هنوز سهم پارک از این گردش مالی فاصله قابل توجهی با انتظارات دارد.
نادریمنش خاطرنشان کرد: در سال گذشته، پارک بیش از ۱۳۰ پایاننامه ارشد و دکتری دانشگاه تربیت مدرس را حمایت کرده است. برای این حمایت، مبالغی نظیر ۱۵ میلیون تومان برای پایاننامههای ارشد و ۲۵ میلیون تومان برای دکتری، در صورت کاربردی بودن پژوهش و پس از ارزیابی، اختصاص داده شده است. بسیاری از این پایاننامهها به هستههای فناور تبدیل شدهاند و برخی نیز توانستهاند سرمایهگذار جذب کنند. این موضوع نشاندهنده نقش مهم پارک در هدایت پژوهشها به سمت تجاریسازی و توسعه فناوری است.
وی افزود: با وجود موفقیتها، پارک همچنان نیازمند حمایتهای بیشتری است تا بتواند از مرحله تبدیل هستههای فناور به شرکتهای دانشبنیان و ورود آنها به بازار، به شکلی گستردهتر حمایت کند. فاصله میان آنچه پارک نیاز دارد و آنچه در عمل محقق میشود، همچنان جدی است و برای کاهش این فاصله، نیاز به سرمایهگذاری و حمایتهای مالی بیشتری وجود دارد.
نادریمنش خاطرنشان کرد: یکی دیگر از دستاوردهای مهم پارک، ورود به بازارهای بینالمللی است. در نمایشگاه جیتکس (Gitex) که چند هفته پیش در امارات برگزار شد، پارک تربیت مدرس در پاویون ایران حضور داشت و از این طریق، فعالیتهای برونمرزی خود را توسعه داده است. همچنین، پارک دارای دو کارگزار بینالمللی است: یکی در ازبکستان و دیگری در روسیه. اخیراً نیز همکاریهایی در چین آغاز شده است. بر اساس گزارشهای دریافتی، شرکتهای پارک توانستهاند در سال اخیر بیش از دو تا سه میلیون دلار صادرات داشته باشند.